طرح اکتشاف سازندهای زمین شناسی جهت تولید آجر

توضیحات

موقعیت استان کرمانشاه در غرب ایران بین’41° 33 تا ’7 °35 عرض شمالی و’ 24°45 تا’6° 48 طول شرقی واقع شده است.که از شمال به استا ن کردستان و ازجنوب به استان های لرستان و ایلام و از شرق به استان همدان و از غرب به کشور عراق منتهی می شود.وسعت این استان بالغ بر 24500 کیلومتر مربع می باشد.این استان شامل 11 شهرستان 20 بخش و 83 دهستان می باشد. جمعیت برا ساس سرشماری سال 1375 ،1778596 نفر بوده که این رقم شامل 1098282 نفر ساکن در نقاط شهری،670459 نفر ساکن د رمناطق روستایی بوده و جمعیت غیر ساکن آن نیز 9855 نفر می باشد. توپوگرافی استان کرمانشاه از نظر توپوگرافی به دو بخش قابل تقسیم است: 1-      ناهمواری ها                                  2- جلگه ها 3- ناهمواری ها استان کرمانشاه منطقه های کوهستانی است که بخشی از سلسله جبال زاگرس قسمت عمده این استان را پوشانیده و تنها در بخش هایی از دامنه های کم شیب و گسترده ی این کوهستان و یا در ه های عریض ،زمین های کم ارتفاع و جلگه های آبرفتی مشاهده می شود.پیدایش این سلسله جبال زاگرس چین خوردگی های منظم و مرتفعی است که در غرب وجنوب غربی ایران از شمال غربی به جنوب شرقی کشیده شده است. به طور کلی ناهمواری های عمده استان عبارتند از: کوه های دالاهو: در غرب استان واقع شده و دارای پوشش جنگلی و مراتع سرسبز در دامنه ها و هم چنین قلل برفگیر و چشمه سارهای متعدد می باشد،و سرچشمه رودهای دائمی است.این کوه برجلگه کرند و جلگه عراق مسلط است: کوه های پرًآو : بلندترین کوه پرآو،که کوه بیستون است.این کوهستان به طرف شرق و در امتداد الوند قرار گرفته و با جهت شمال غربی به طرف کوه های طاق بستان پیش می رود.کتیبه ای از زمان هخامنشیان در کوهپایه ،بیستون و حجاری های داخل آن اززمان ساسانیان در طاق بستان باقیمانده است. سفیدکوه: در جنوب شهر کرمانشاه قرار گرفته و به طرف لرستان امتداد دارد.    شاهو: این کوه از شرق روانسر،جوانرود و پاوه گذشته و در قسمت غربی آن به رودخانه سیروان منتهی می گردد.بلندترین ارتفاع آن به 3370 متر می رسد،کوه تخت نیز در دنباله شاهو قرار گرفته است. کوه آتشکده یا آتشگاه : رشته کوهی است که از شاهو جداش ده و از مغرب روستای شمشیر واقع در ناحیه اورامانات گذشته و به دره رودخانه سیروان منتهی می گردد،و خط الراس آن مرز طبیعی پاوه و جوانرود می باشد. کوه گزن: دنباله کوه آتشکده می باشد که در غرب رودخانه سیروان مرتفع می گردد و خط الراس آن همچون کوه آتشکده حد طبیعی بین پاوه و جوانرود است. اطراف شهرستان سنقرکلیایی کوههای مرتفع و متعددی قرار دارد که مهمترین آنها عبارتند از کوه کمرزرد،کوه هزار خانی پایین،کوه بدر،کوه سیر دوله،کوه پنجه علی،کوه شمالی سر دره و کوه گره.  در اطراف شهرستان قصر شیرین نیز ارتفاعات چندی وجود داردکه عبارتند از:رشته کوه آق داغ(کوه سفید)در مغرب قصرشیرین،کوه بازی دراز دنباله کوه های شمالی گیلانغرب که بلندترین قله آن قله صوفی است. کوه سه سر که بین دهستان ذهاب و چگرله واقع شده است و همچنین ارتفاعات شاه کوه و مناطق بانسیران د رناحیه گیلانغرب.  جلگه ها و دشت ها چنانکه در قسمت ناهمواری ها اشاره شد،بیشتر مناطق استان کرمانشاه کوهستان است،اما همین کوهستانی بودن موجب شده که در شکست ها و چاله های ساختمانی اولیه،غالبا جلگه های و دشتهای این استان را به وجود  آورد.فواصل کوه ها که گاهی پهناور و در بعضی جاها کم عرض و باریک می باشند،دشت ها و جلگه های متعددی تشکیل شده  که از مواد آبرفتی انباشته شده است.عامل اصلی در تشکیل قشربالایی خاک این جلگه ها ی و دشت ها،فرسایش ممتد سال های طولانی بوده که همچنان ادامه دارد.باید گفت که زندگی مردم این ناحیه از گذشته دور تا کنون همواره بستگی نزدیک با این جلگه های حاصلخیز کشاورزی داشته است.زمین کشاورزی وسیله جلب و اسکان و تمرکز جمعیت شده و متقابلا ازدیاد جمعیت ، باروری بیشتر زمین ها را به همراه آورده است.برخی از جلگه ها ی آبرفتی کرمانشاه نمونه بهترین زمین های کشاورزی بوده و شاید جزء مستعد ترین بخش های فلاحتی کشور ما باشند،جلگه ماهیدشت و کلیایی از آن قبیلند.شرایط آب وهوایی نیز در این مورد سبب شده است که با کمترین امکانات وابتدایی ترین وسایل محصول نسبتا فراوانی بدست آید.جلگه ها و دشت های مهم کرمانشاه به قرار زیرند: دشت واقع بین الوند در مشرق و کوه بیدسرخ صحنه ،عرض این دشت حدود 55 کیلومتر، ارتفاعات شمالی آن نسبتا صعب العبور ولی از طرف جنوب به کلی باز وهموار است،وبه همین سبب راه هایی به طرف شهرستان های نهاوند و تویسرکان از این منطقه کشیده شده است.این دشت حاصلخیز بوده  وبرای زراعت ساکنین منطقه از اهمیت خاصی برخوردار است. دشت بین صحنه و کرمانشاه : این دشت از پای ارتفاعات بید سرخ آغاز می شود و در ارتفاعات نعل شکن خاتمه می یابد،عرض آن حدو 90کیلومتر است که در شمال آن ارتفاعات پآو و شاهو قرار دارد.این دشت حاصلخیر بوده و آب های فراوانی درآن جریان دارد، اما به علت بستر رودخانه ،آب به اراضی اطراف کاملا مسلط نیست و این امر باعث گردید که سیستم آبیاری صحیح در این منطقه انجام نگیرد و در نتیجه با توجه به امکانات طبیعی موجود  زراعت رونق چندانی نداشته باشد. ماهیدشت: حد شرقی این دشت را از ارتفاعات نعل شکن و حد غربی بیش از ارتفاعات حسن آباد و چهار زَبرً در بر می گیرد.عرض آن حدود 25 کیلومتر و از دو طرف کاملا باز است،با آب فراوان و خاک حاصلخیز از مناطق عمده زراعی استان کرمانشاه به حساب مب آید. دشت اسلام آباد و کرند: از طرف مشرق به وسیله ارتفاعات دالاهو و فرح محدود گردیده،دامنه ها اطراف و قسمت هایی از دشت مشجر است،و خاکی حاصلخیز و مستعد کشاورزی دارد. دشت واقع بین ارتفاعات پاطاق و خسروی(مرز عراق و ایران) : عرض آن متفاوت و بین20 تا 70 کیلومتر می باشد،ارتفاع آن از سطح دریا کم و به خاطر نزدیکی با مرزهای جنوبی دارای آب و هوایی گرم است و جزء مناطق گرمسیری غرب به حساب می آید. خاک ها شکل ظاهری و خاک های منطقه به طور مختصر به قرار زیر می باشند: اراضی دامنه کوهها که اکثرا دارای شیب نسبتا تند ودارای پستی و بلندی می باشد دارای خاک های کم عمق،درشت دانه و جوان است که اصطلاحا خاک های آبرفتی و واریزه ای نامیده می شوند. هرچه شیب دامنه ها ملایم تر می شود از درشتی بافت خاک کم شده و خاک های عمیقو ریز دانه با کمی دانه های سنگ آهک دیده می شوند که به خاک های قهوه ای معروفند.در مناطقی که دارای دشت های پست و گود افتاده هستند ،به علت تجمع آب های زیر زیرزمینی ،خاک های هیدرومورف یا اصطلاحا خاک های چمنی مرطوب مشاهده می شود. در مناطق گرمسیری مانند منطقه قصرشیرین و گیلانغرب و سومار ،به علت تبخیر زیاد و بارندگی کم و وجود تشکیلات گچی و مارنی،گاهی به خاک های شور برخورد می کنیم. در کناره بعضی از رودخانه ها و مسیل ها خاک های جوان مطبق رسوبی به چشم می خورد.در قسمت های دیگر خاک های بسیارسنگین رسی را که در فصول خشک دارای شکاف های عریض و عمیق می باشند،می بینیم. اداره کشاورزی استان کرمانشاه طی سالهای اخیر جهت خاک شناسی  و حاصلخیزی خاک،گروه هایی را در سطح استان مامور کرده که عمده فعالیت آنها به قرار زیر بوده است:تعیین نیاز غذایی و آبی محصولات،زهکشی و اصلاح اراضی،حفاظت خاک،شناسایی خاک به وسیله آزمایشگاه ها و اصلاح اراضی شور و قلیایی .برای تحقق اقدامات وق نقشه های خاک شناسی و جدول های آماری نیز از مناطق استان کرمانشاه تهیه شده است. آب ها وزش بادهای مرطوبی که از دامنه مدیترانه و اقیانوس اطلس می وزد ،سبب ریزش برف و باران نسبتا فراوان و ذخیره آب های زیر زمینی و همچنین جریان رودهای متعددی در نواحی مختلف این استان گردیده  که تمام آنها نهایتا به طرف خلیج فارس جریان پیدا می کنند.رودهای این استان بیشتر سیلابی و پرپیچ و خم می باشند چنانکه دره های متعددی را قطع کرده و از فاصله نسبتا زیادی از یکدیگر دارند.مهمترین حوضه های آبریز استان کرمانشاه عبارتند از: آب های سطح الارضی الف- حوضه آبریزسیروان که شامل آب لیله،زیمکان،آب زرشک،مره خیل،گاورود علیا،گاووهرو، و آب شمشیر است. ب- حوضه آبریز قره سو که شامل رودخانه قره سو،راز آوار،مرگ و قسمتی از حوضه آبریز سیمره،رود الوند یا اروند یا هزارخانی است. ج- حوضه آبریز گاماساب (گاماسی آو)که شامل رودخانه های گاماساب ،جامشیان و دینور است.       د-حوضه آبریز الوند که شامل رودخانه های الوند،ویره،گیلانغرب،قوره تو،چم امام حسین فآب ماهیت (یا آوماهیت) می شود. سایر رودخانه های استان عبارتند از:هواسان کنگیر و آب نفت. آب های تحت الارضی با توجه به ساختمان زمین شناسی منطقه می توان این استان را از نظر آب های زیرزمینی غنی دانست.عواملی مانند دشته ای وسیع با بسترهای آبرفتی عمیق و میزان بارندگی  سالانه و وجود کوه ها ی آهکی و طبقات غیرقابل نفوذ تحت الارضی در آبرفت های منطقه باعث وجود آبهای زیرزمینی گشته است.چاه های عمیقی که د رمنطقه حفر گردیده اند و به تفاوت از 70 تا100 متر عمق دارند. و هم چنین وجود چشمه های فراوان چون سرآب روانسر،آب های جوشان چون سرآب گرم و سرپل ذهاب شاهدی بر این مدعاست. به عنوان مثال به ذکر نام بعضی از سرآب ها درمنطقه کرمانشاه ،اشاره می کنیم. الف- سرآب قنبر،د رجنوب شهر کرمانشاه و در دامنه کوه سفید واقع شده که آب مصرفی قسمتی از شهر کرمانشاه را تامین می نماید. ب- سرآب طاق بستان:در شمال شهر کرمانشاه دردامنه کوه طاق بستان است که بیشتر مصرف زراعی دارد. ج- سرآب خضرزنده وسرآب خضرالیاس: در24 کیلومتری شمال غرب شهر کرمانشاه و در مجاورت جاده کرمانشاه به سنندج قرار دارد: د- سرآب نیلوفر:در30 کیلومتری شمال غربی کرمانشاه ،استخر وسیعی را تشکیل می دهدکه مملو از گل های نیلوفراست ، وطبقات بهر ه دهی آب فراوان دارد، وبرا ی پرورش ماهی نیز مناسب است. ه- سرآب یاوری: د رمسیرجاده کرمانشاه به روانسر و نزدیک روستای قزانچی است. سرآب های دیگری که می توان در این استان از آنها نام برد ،سرآب گرم قعله شاهین،سرآب صحنه،سراب هرسین،سرآب هرسم،سرآب حوری،و سرآب ورمنجه می باشند. وضعیت جوی آب و هوای استان کرمانشاه روی هم رفته ،بنا به نظرات هواشناسان و ضبط آمار و ارقام سالیانه و تجربیات محلی از نوع آب و هوای معتدل کوهستانی است.مناطق استان از نظرآب وهوایی تحت تاثیر عوامل اصلی و فرعب دیگری می باشند که وضع اقلیمی این ناحیه را دچار تغییر می سازند.عواملی اصلی عبارتند از :اول ارتفاعات آن استان که در مقابل جریان های مرطوب غربی قرار گرفته  و معمولا دامنه های این کوهستان ها،بخصوص دامنه ها ی رو به غرب دارای  رطوبت بیشتر ودامنه های رو به شرق خشکتر و دارای نزولات جوی کمتری می باشند،دوم ورود و عبور جریان مرطوب مدیترانه ای که موجب اصلی بارندگی های ناحیه کرمانشاه می باشد  و مقدار بارندگی درمناطق مختلف  برحسب ارتفاع تفاوت هایی دارد.چنانکه دشت های محصور داخلی و برخی از جلگه ها دارای بارندگی کمتر و مناطق مرتفع معمولا دارای بارندگی بیشتری می باشند.میانگین بارندگی سالیانه کرمانشاه 300 تا 500 میلیمتر است.نزولات جوی بیشتر به صورت باران و درماه های  سرد سال ،به صورت برف است.سرما معمولا از آذرماه تا اسفندماه ادامه می یابد.در مناطق کوهستانی چندین ماه از سال برف در ارتفاعات می ماند و درجه حرارت تا 15- درجه پایین میاید.فصل زمستان در این مناطق طولانی است که با بهاری کوتاه به تابستان متصل می شود.تابستان مناطق کوهستانی با میانگین گرم ترین ماه 23 درجه سانتیگراد ،معتدل می باشد، اما دشت ها و جلگه ها ی آن گرمای بیشترو تابستان های طولانی تری دارند. منطقه قصرشیرین و سرپل ذهاب و سومار و نفت شهر و به طور کلی نوار مرزی ،از این ناحیه مستثنی و دارای آب و هوای گرم است.ارتفاعات غربی با شیب   تند و یکباره ا زکرند به بعد منقطع شده و به جلگه ها و دشت های مرزی ختم می شود.در این منطقه ارتفاع متوسط زمین ناچیز (در حدود 300 متر)و تاثیر آب وهوای صحرای خشک عربستان ،گرمای شدید تابستان و هوای معتدل زمستانی را فراهم می آورد.حداکثر درجه حرارت د رتابستان گاهی ا ز40 درجه شانتیگراد می گذرد و حداقل ان در زمستان هیچگاه به صفر نمی رسد.وزش باد گرم(سام) د رتابستان که متاثر ازبادهای سموم جزیره العرب است ،بدترین روزهای تابستانی را به وجود می آورد.زمستان ها معمولا معتدل و فصل  بهار کوتاه می باشد. بادهای مشخص و عمده ای که در استان کرمانشاه می وزد: اول بادهای فربی است که چنانکه گفته شد ،رطوبت اقیانوس اطلس و مدیترانه را منتقل و مواقع بخصوصی هم ندارد،اما در زمستان و بهار معمولا بیشتر می وزد.دو م باد شمال است که درفصل تابستان می وزد .دوم باد شمال است که در فصل تابستان می وزد و در اعتدال آب و هوای این ناحیه و کاهش گرما موثر است.سوم ،وزش بادهای سام یا سموم است که تنها درمنطقه نوار مرزی می وزد و هوای ناحیه مزبور را در تابستان ها بسیار گرم و غیرقابل تحمل ساخته و خسارات زیادی وارد می کند.   پوشش گیاهی به علت بارندگی نسبتا کافی در سطح استان،پوشش گیاهی خودرو فراوان است که مهمترین آنها جنگل ها و مراتع می باشند.جنگل های این منطقه از ارتفاعات اورامانات شروع شده و تا حوضه زردلان و هلیان ادامه پیدا میکند.در برخی از نواحی استان کرمانشاه جنگل دیده می شود.منتهی در بعضی جاها به علت استفاده بی رویه ،جنگل ها ار بین رفته و جای انها را بوته زارها گرفته اند.درسال های اخیر برای ترمیم جنگل های مخروبه و کاشت درختان تازه به طریق جنگل مصنوعی اقداماتی به عمل آمده است.چنانکه در اطراف بیستون ،اسلام آباد،قصر شیرین این کار انجام شده است.مناطقی چون حوضه کنگاور و سنقر و صحنه تا جنوب شهر کرمانشاه دارای پوشش گیاهی نیمه استپی" می باشند.دنباله جنگل ها د ردامنه اکثر ارتفاعات چارزبر د رجهت شمالی-جنوبی ادامه پیدا می کند. شهرستان های استان کرمانشاه مهمترین شهرستان های ساتان کرمانشاه به قرار زیر می باشند(نقشه شماره 1-1) کرمانشاه : کرمانشاه با مساحت 8547 کیلومتر مربع د رحاشیه رودخانه قره سو قرار گرفته و از شمال به استان کردستان ،از جنوب به استان لرستان از مشرق به استان همدان و شهرستان سنقرو از مغرب به شهرستان های اسلام آباد غرب و پاوه محدود می شود.ارتفاع آن از سطح دریا 1410 مترمی باشد.جمعیت آن بالغ بر 400000 نفر می باشد و بیشتر ساکنان آن کرد و لر می باشند.اب و هوای معتدل و بارش سالانه آن mm500-300 می باشند. شهرستان صحنه : صحنه د رمنطقه ای کوهستانی قرار گرفته به طوریکه ارتفاع آن از سطح دریا 1325 متر و دارای آب و هوای معتدل می باشد. شهرستان سنقر: این شهر با وسعتی معادل 1842 کیلومتر مربع از شمال به قروه ،از جنوب به کرمانشاه ،از شمال فربی به سنندج و از مشرق به همدان محدود است.ارتفاع آن از سطح دریا 1700 متر می باشد.این شهردارای آب وهوای معتدل کوهستانی بوده و جلگه ها و دشتهای پهناور و رودخانه های نسبتا فراوان مانند گاورود ،جامیشانه،و سنقر چای کشاورزی وسیعی را برای این شهر فراهم آورده است. شهرستان قصرشیرین: قصرشیرین با مساحتی معادل 2600 کیلومتر مربع ا زشمال شرقی به بخش ثلاث،ا زجنوب به بخش چوار از استان ایلام،از شرق به کرند ،گیلانغرب و اسلام آباد و از طرف شمال و غرب به کشور عراق محدود است،ارتفاع آن از سطح دریا 1300 متر می باشد و.آب وهوای قصرشیرین گرم می باشد. شهرستان پاوه: شهرستان پاوه منطقه ای است کوهستانی به مساحت 4119 کیلومتر مربع از شمال و شمال شرقی به مریوان ،از مشرق به کامیاران ،ا زجنوب به اسلام آباد غرب و سپل ذهاب و از مغرب به کشور عراق محدود است .ارتفاع آن از سطح دریا1535 متر می باشد.بلندترین کوه آن شاهو به ارتفاع 3390 متر میباشد. شهرستان اسلام آباد(شاه اباد غرب): شهرستان اسلام آباد ازشمال به پاوه و از جنوب به ایلام،از مغرب به سرپل ذهاب و از مشرق به کرمانشاه محدود است.وسعت این شهرستان 4929 کیلومتر مربع و ارتفاع متوسط آن از سطح دریا1400 متراست.اسلام آباد به دلیل کوهستانی بودن و ریزشهای جوی نسبتا زیاد ،سرچشمه رودهای متعددی از جمله زلیکان،شامار،کرند،و راوند می باشد.آب وهوای اسلام آباد معتدل کوهستانی با زمستان های نسبتا سرد و تابستان های معتدل است. شهرستان کنگاور:ازطرف شمال به اسد آباد همدان ،ا زجنوب به هرسین،ازمغرب به صحنه و ازمشرق به نهاوند و تویسرکان محدود است.وسعت این شهرستان 596 کیلومتر مربع و ارتفاع متوسط آن از سطح دریا 1444 متراست. شهرستان گیلانغرب:درباختر اسلام آباد واقع شده ،دارای 118 آبادی است.اب وهوای نسبتا گرمسیری دارد و دارای سنگهای نسبتا وسیع و رشته کوههای مرتفع می باشد.  صنعت استان استان کرمانشاه به لحاظ دارا بودن موقعیت مناسب و هم چنین برخورداری ازامکانات و زیرساختهای صنعتی مانند پالایشگاه ،نیروگاه ،منابع نفتی،فرودگاه و نقش مرکزیت نسبت به استان های همجوار و قرارگیری د رمحور ارتباطی شمال غربی-جنوب غربی و نیز مسیرتهران –کربلا-نجف و از دیرباز زمینه لازم رابرای صنعتی شدن دارا بوده است.بطوریکه در مقایسه با استان های همجوار(ایلام،کردستان،همدان،لرستان)از رشد صنعتی خیلی بهتری برخوردار است. جدا ازمنابع مدرن،صنایع دستی نیز دراستان رونق دارد از جمله:1-گلیم بافی 2-قالی بافی3-گیوه بافی-موج بافی سایر صنایع دستی مانند سبد بافی،ریسندگی،نمدمالی،چادربافی،ساخت و ساز چاقو و ابزارهای فلزی نیز وجود دارد که قسمتی از آن مصرف داخلی و محلی داشته و قسمت دیگر به خارج از استان صادر می گردد .محل استقرار تولیدگنندگان صنایع دستی عمدتا در روستاها به خصوص مناطق محروم استان بوده و زنان بیشترین سهم را د رتولید دارا می باشند.سازمان صنایع دستی به عنوان متولی این بخش فعالیت خود را از سال 1353 آغاز نموده است وهمچنین نهادهای دیگری همچون وزارت جهاد سازندگی کمیته امداد و شرکت فرش پس از انقلاب در ارائه خدمات به تولیدکنندگان صنایع دستی نقشی فعال داشته اند.میان تولید صنایع دستی در سال 1374 بالغ بر95000 متر مربع قالی و گلیم و حدود 4000 جفت گیوه بوده است معادن استان کرمانشاه در شمال غرب سلسله جبال زاگرس واقع گردیده و از نظر ساختاری در واحدهای زمین ساختی زاگرس چین  خورده،زاگرس مرتفع و زون سنندج-سیرجان  قرار می گیرد.به طور کلی بخشهایی از استان که در واحد زاگرس چین خورده واقع می شوند ازشمال شرق به جنوب غرب استان دارای پتانسیل مواد معدنی غیر فلری نظیر سنگ های ساختمانی دولومیت ،سنگ گچ،و قیر طبیعی و غیره می باشند. به طور کلی آن بخش از استان که در زون زاگرس قرار می گیرد دارای پتانسیل غنی از مواد معدنی غیر فلزی به خصوص مصالح ساختمانی و سنگ های تزئینی غنی می باشد وبخشی از استان که در زون سسندج سیرجان قرار می گیرد از سنگ های تزئینی و منابع فلزی نظیر سنگ آهن نسبتا غنی می باشد.به طور کلی از دیدگاه معدنی باید به استان کرمانشاه با دید کانی ها و توسعه صنایع غیر فلزی نگریسته شود.فعالیتهای معدنی چند سال اخیر د راستان نیز گویای این مطلب می باشد، جدول زیر آمار و ارقام موا دمعدنی غیر فلزی در سال 78-77 را نشان می دهد.   مقدمه   کلیه مطالعاتی که در راستای پروژه اکتشاف سازندهای زمین شناسی جهت تو لید آجر انجام شده است را می توان به دو دسته تقسیم کرد: 1-مطالعاتی که پیرامون مواد اولیه آجر و پخت آن انجام شده است. 2- مطالعات زمین شناسی که درمنطقه طرح (استان کرمانشاه) و یا درپیرامون منطقه انجام شده است که با منطقه طرح ویژگیهای مشترک دارند. 2-2-مطالعات انجام شده پیرامون آجر در این راستا مطالعات نظری و تجربی زیادی در داخل و خارج از کشور صورت گرفته است.در مرحله اطلاعات دفتری سعی شد کلیه اطلاعات جمع آوری و مطالعه و با توجه به نیازهای این پروژه ارزیابی شود.به همین دلیل جهت کاربرد این گونه مطالعات در پیشبرد طرح،تمام اطلاعات مفید در مورد آجر و مواد اولیه آن در فصلی از این گزارش آمده است.(فصل سوم) عابدیان(1362) به بررسی مقدماتی مواد اولیه مصالح ساختمانی د ربخش غربی استان پرداخته است که گزارش آن همراه با نقشه در سازمان زمین شناسی کشور موجود می باشد.همچنین شاه بیک و ارژنگ روشن،مطالعاتی را در مورد مواد اولیه مصالح ساختمانی در سطح استان انجام داده اند که این گزارش نیز درسازمان زمین شناسی موجود است. مطالعات زمین شناسی این بررسی ها را در سطح استان به شکل زیر می توان تقسیم بندی کرد: نقشه های زمین شناسی تهیه شده ·         نقشه های 1:100000 زمین شناسی که تعدادی توسط سازمان زمین شناسی و برخی نیز بوسیله شرکت نفت تهیه شده اند شکل شماره 2-1 وضعیت نقشه های 1:100000 استان و محدوده های پیرامون آن را نشان می دهد. ·         نقشه های 1:250000 زمین شناسی که توسط شرکت نفت و سازمان زمین شناسی کشور تهیه شده اند ·         (شکل 2-2) از انجا که کلیه نقشه های 1:250000 درگستره طرح تهیه شده قرار دارند،در این مرحله ا زکار سعی شده است که اطلاعات آنها با توجه به نیاز طرح خلاصه شود.در فصل چهارم این اطلاعات آمده است. ·         نقشه هی 1:1000000 موضوعی: فزون بر نقشه های یاد شده بالا،نقشه زمین شناسی کل ایران به مقیاس 1:1000000 توسط شرکت نفت تهیه شده است.این نقشه د رمنطقه زاگرس از دقت قابل قبولی برخوردار است(هر چند که با توجه به مقیاس کوچک آن در محدوده های کوچک چندان کاربردی نیست).قسمتی از این نقشه که استان کرمانشاه و پیرامون ان را پوشش می دهد،در شکل 2-3 آمده است.افزون بر نقشه مذکور ،کارهای زمین شناسی و نقشه های موضوعی توسط سازمان صنایع و معادن استان انجام شده است،اما ا زآنچه که در راستای این طرح نبود ،چندان استفاده ای نمی شود. از آنجا که گستره غالب پهننه مورد کاوش  در زون زاگرس قرار گرفته است ،لیتوسترتیگرافی این زون به خوبی مورد بررسی های سنگ شناسی واقع شده و در این راستا کتاب ها و مقالات زیادی منتشر شده است. با در نظر گرفتن مطالعات صورت گرفته و نیز با توجه به نیازهای طرح،سعی شده مطالعات انجام گرفته ای که د رمراحل بعدی مورد نیاز هستند ،تحت عنوان زمین شناسی استان کرمانشاه و ناحیه پیرامون آن در فصل پنجم گنجانده شود.   مقدمه آجر یکی از مصالح ساختمانی سنتی،مهم و عمده در ایران محسوب می شود.آجر درمقایسه با سایر مصالح ساختمانی در برابر نور،گرما،آب و محلول های شیمیایی مقاوم است و از دوام و پایداری بیشتر و هزینه تولید و به تبع آن قیمت کمتری برخوردار است. 166 واحد فعال در زمینه تولید آجر با ظرفیت سالیانه بیش از 1/2 میلیارد قالب د رکشور وجوددارد که به طور عمده در استان  تهران متمرکز می باشند.از این میان 109 واحد،کارگاه ها و کوره پزخانه ها ی سنتی بودند که همه اکنون سالانه بیش از 870 میلیون قالب آجر تولید می کنندهمچنین 70واحد با ظرفیت تولید 5/3 میلیارد قالب آجر جواز تاسیس دریافت کرده اند.پیش بینی می شود که تا5 سال آینده نیاز کشور به اجر سالانه به حدود 5/5 میلیارد قالب برسد. کیفیت و مرغوبیت آجر به مواد اولیه و نحوه پخت آن بستگی دارد .م.اد اولیه آجر را می توان از رس ها،شیل و مارن تامین کرد.کانی های مهم موجود د رمواد اولیه آجر عبارتند از:کائولیت،ایلیت،اسمکتیت و به مقدار کمتر کلریت های منیزیم دار و منیزیم –آلومینیوم دار،اکسیدها و هیدروکسیدهای آلومینیوم ،اکسیدها و هیدروکسیدهای آهن،کوارتز ومواد آلی. بخش اعظم ترکیب مواد اولیه راSio2 و Al2o3تشکیل می دهند که د رکانی های رسی و کوارتز و دانه های ریز فلدسپات وجود دارند.دیگر عناصر مانند K2o عمدتا در ایلیت Caو Na عمدتا در مونتموریلونیت(بخشی از Ca میتواند د رکلسیت باشد)و Mgو Fe د رکلریت ها می باشند .درجدول (2-1)ترکیب چندنوع مواد اولیه آجر آمده است.   مواد اولیه تولید آجر نیازمند منابع کافی خاک،ماسه وآب و سوخت مناسب است.د راینجا انواع مختلف خاک رس ویا سنگ هایی که می توانند د رآجرسازی مورد استفاده قرار گیرند ،تشریح می گردد.جزء اصلی خاک مصرفی برای تولید آجر خاک رس است.اندازه ذرات خاک رس  بی نهایت کوچک و معمولا کمتر از 002/0 میلیمتر است.بین ذرات خاک رس مرطوب نیروهای مختلفی عمل می کنند. که باعث شکل گیری درون قالب می شود.شکل بدست آمده د رقالب پس از خشک شدن خاک رس پابرجا می ماند.میزان خمیری بودن مصالح رسی د رحالت مرطوب با تماس دست قابل تشخیص است. طیف وسیع و متنوعی ا زمواد اولیه ا زگل های نرم چسبنده تا لایه های رسی رامی توان برای ساخت آجر مورد استفاده قرار داد .با وجود این ،اندازه تمامی مواد مزبور باید مناسب باشد .ریز بودن بیش از حد ذرات خاک باعث انقباض بیش از حد آجر پس از خروج از قالب ،خشک شدن و احتمالا ترک خوردگی آن می شود.ا زطرف دیگر نمونه فاقد خاک رس به حد کافی چسبندگی نخواهدداشت.و فرو خواهد ریخت.ماهیت معدنی و شیمیایی رس باید به نحوی باشد که تغییرات ناشی از حرارت کوره آن را به جسم محکم و مقاومی د ربرابر آب تبدیل نمایدو بتواند ذرات درشت تر موجوددرخاک را به یکدیگر بچسباند.اما مهمترین ماده اولیه اجر رس می باشد که توصیف می شود. رس ها بسته به کاربرد و یا دانشی که به آنها می پردازد معانی و تعاریفی ویژه به خویش می گیرند و نامی نیست که نزد همه دست اندرکارانش یکسان باشد خواص شیمیایی و ساختمان رس تا میانه سده بیستم به خوبی شناخته نشده بود.ریزی دانه ها ی رس علت اصلی ناشناخته ماندن کافی در بررسی آنهابود.کابرد پرتوهای رونتگن د رتجزیه و تحلیل ساختمان آنها و کاربرد میکروسکوپ الکترونی و ترانسمیشن برای مشاهده ذرات بسیا رزیر این کانیها معلوم داشت که ویزگی های منحصر به فرد رس ها پی آمد مستقیم ابعاد و ساختمان شبکه ای ویژه آنهاست. ازواژه رس بسته به کاربرد آن،برداشت هایی این چنین می شود: الف: از دیدگاه کانی شناسی به گروهی ا زخانواده کانی های سیلیکاتی ورقه ای که دارای یونOH- د رساختمان خود می باشند،رس گفته می شود.