<P dir=rtl><FONT color=black>آینده صنعت تونل سازی</FONT></P>

آینده روشن برای تونل‌سازی<?xml:namespace prefix = o ns = "urn:schemas-microsoft-com:office:office" />

در گفت‌وگو با صاحب‌نظران صنعت تونل کشور مطرح شد:

 بر اساس مقاله‌ای که در کتاب تونل ایران منتشر شده است در ایران از چند هزار سال پیش، به منظور استفاده از آب‌های زیرزمینی،  تونل‌های موسوم به قنات حفر می‌شده است. قنات یکی از ابتکارات شگفت‌انگیز ایرانیان است که در کشاورزی و آبیاری فلات ایران از یک سو و از دیگر سو در شکوفایی تمدن و فرهنگ ایرانی تاثیر ماندگاری داشته است.

بر اساس این مقاله، طول بعضی از این سازه‌های زیرزمینی که به نوعی تونل‌های انتقال آب به حساب می‌آیند به 70 کیلومتر و یا بیشتر نیز می‌رسد. کاربردهای مختلف تونل‌سازی با گذشت زمان و افزایش جمعیت و نیازهای مردم، توسعه یافته است و این امر ضرورت طراحی و اجرای پروژه‌های جدید را ایجاب می‌کند.

با توجه به جغرافیای کوهستانی ایران به نیاز فوق‌العاده‌ کشور به حفر تونل‌های راه و راه‌آهن پی برده می‌شود. خوب است بدانیم طول تونل‌های بزرگ‌تر از 5/1 کیلومتر جاده‌ای در ایران کمتر از 5/0 درصد این تونل‌ها در جهان است.

خدمات شبکه راه‌‌های درون‌شهری  نیاز به احداث تونل‌ها اعم از جاده‌ای و قطارهای زیرزمینی را آشکار می‌کند.

احداث نیروگاه‌های زیرزمینی، سیستم‌های جامع فاضلاب درون شهری و ضرورت تأمین مواد معدنی حفر فضاهای گسترده زیرزمینی را ایجاب می‌کند.

به طور خلاصه می‌توان گفت در زمینه‌های مختلف تونل‌سازی، ایران از جایگاهی مناسب  و مطابق با نیازهای خود برخوردار نیست و می‌بایست در جهت تدوین یک استراتژی عمومی برای توسعه این امر اقدام شود و پتانسیل‌های اجتماعی و تجهیزات تونل‌‌سازی گسترش داده شود.

می‌توان به حضور مؤثر و بی‌سابقه متخصصان داخلی در حفاری و  پروژه‌های مختلف احداث فضاهای زیرزمینی اشاره داشت، به طوری که امروزه بسیاری از سازه‌های مهم و حساس زیرزمینی با رعایت استانداردهای جهانی و با طراحی و اجرای کارشناسان ایرانی به انجام می‌رسد. نکته دیگر در این باره به کارگیری فناوری روز صنعت تونل در پروژه‌های در حال اجراست، کاربرد سنتی در حفر فضاهای زیرزمینی دچار یک روند نزولی شده و به تدریج ماشین‌آلات پیشرفته جایگزین آنها می‌شوند البته در ایران نیزهمانند سایر کشورهای جهان کاربرد این تجهیزات با مشکلاتی همراه است و متخصصان داخلی در جهت سازگاری هرچه بیشتر این ماشین‌آلات با شرایط زمین‌شناسی پروژه‌های مربوط تلاش می‌کنند.

دکتر محمد حسین صدقیانی عضو هیأت علمی دانشگاه صنعتی شریف و رییس هیأت مدیره انجمن تونل ایران در گفت‌وگو با خبرنگار دنیای اقتصاد گفت: تونل‌سازی صنعتی است که با تخصص‌های عمران، معدن، آب، زمین‌شناسی، ژئوفیزیک آب‌های زیرزمینی، برق، مکانیک، مدیریت تولید، صنایع، مهندسی مواد و ... ارتباط دارد و در واقع فصل مشترک چندین تخصص است.

وی گفت: آینده‌ تونل‌سازی در ایران بسیار روشن است چون استفاده از فضاهای زیرزمینی در ایران رو به گسترش است. حمل و نقل‌های درون‌شهری (تونل‌های دسترسی و مترو)، انتقال آب و فاضلاب، حمل و نقل‌های بین جاده‌ای، ایجاد فضای زیرزمینی برای انبار و تأسیسات و ... از جمله استفاده‌های تونل‌ می‌باشد.

وی افزود: با استفاده از تونل‌ می‌توان صرفه‌جویی بسیاری در امور سوخت، گرمایش،  سرمایش انجام داد و ضریب امنیت و ایمنی را بالا برد.

وی در خصوص استانداردهای صنعت تونل‌سازی گفت: هنوز در مراحل اولیه کار هستیم.

وی افزود: تعداد کتاب‌های در رابطه با تونل که در دو سال گذشته نشر شده است نسبت به قبل حداقل 300 درصد افزایش پیدا کرده است و تعداد کارشناسان جوان که در امر تونل‌ به نوعی مشغول می‌باشند چه در تحقیق و چه در اجرا در این دو سال بسیار زیاد  بوده است.

وی در ادامه گفت: هنوز نیازمندیم که از تکنولوژی، دانش و روش‌های اجرایی تونل که در سطح دنیا با سرعت بسیار زیادی در حال توسعه و گسترش است، با انتخاب و اطلاع‌رسانی مناسب بهره‌گیری کنیم.

وی افزود: این بدان معنا نیست که فقط آخرین تجهیزات تونل‌سازی به ایران وارد شود و قبل از آن باید بستر مناسب برای استفاده و بهره‌گیری از آنها را با مطالعات دقیق و آموزش مناسب از لحاظ کمی و کیفی ایجاد کنیم و سپس تجهیزات و فناوری مناسب را انتخاب و به کار ببریم و در این راستا انجمن تونل ایران باید با ارتباطی که با انجمن‌های بین‌المللی تونل و کشورهای صاحب  صنعت تونل ایجاد می‌نماید این مسیر را هموار گرداند.

وی گفت: حمایت دولت در امر تحقیقات و تدوین بخش‌نامه‌ها و ضوابط، بسیار الزامی و حتی حیاتی است که امید است دولتمردان توجه لازم را به این مساله داشته باشند.

صنعت تونل‌سازی جایگاه برجسته‌ای پیدا کرده است.

سرتیپ دوم پاسدار مهندس مجید غریبی، معاونت عمران قرارگاه سازندگی خاتم‌الانبیاء در خصوص آینده تونل‌سازی در ایران با ارسال نمابری اشاره کرده است که با توجه به کم آبی موجود در کشور و لزوم پرداختن به طرح‌های استحصال آب و به خصوص انتقال آب از حوزه غرب به قسمت مرکزی ایران، صنعت تونل‌سازی جایگاه برجسته‌ای  پیدا کرده است و طی سال‌های گذشته رشد بالایی داشته است. از این پس نیز رشد سریع و بالنده این صنعت مورد انتظار است به خصوص که پرداختن به این بحث و رشد طرح‌های استحصال آب از طرف دولت مورد حمایت جدی است

منبع: مجله دنیای اقتصاد