دشت شوقان

تشکيلات زمين شناختى شهرستان بجنورد به دوران دوم و دوره نئوژن دوران سوم و دوران چهارم زمين شناختى مربوط است. بخش مرکزى شهرستان بجنورد شامل آبرفت‌هاى جوان دوران چهارم و ماسه سنگ قرمز و مارن نئوژن است در بخش راز و جرگلان سازند تيرگان شامل آهک‌هاى اربيتولين دار بخش جنوبى را فراگرفته و بر روى سازند تيرگان مارن‌هاى خاکسترى و شيل‌هاى مدادى سازند سرچشمه به طور هم شيب قرار گرفته است. بخش مانه بخشى از بزرگ ناوديس خاور به شمال باختر است که شيل‌هاى سياه حاوى کنکرسيون رس آهن‌دار به ضخامت 700 الى 500 متر منطقه را پوشانده است. بخش سملقان شامل مارن و آهکهاى نازک لايه قيرى و پيريتى آمونيست داراست و بخش قره ميدان به صورت چاله‌اى است که به علت دو گسل در حاشيه شمالى و جنوبى دشت ، شکل گرابن (فروزمين) درآمده است. در شهرستان بجنورد خاک مخروطه افکنه‌ها از رسوبات بادبزنى شکل و رسوبات واريزه سنگ‌ريزه‌دار و خاک‌هاى سنگلاخى تشکيل شده و خاک فلات‌ها از خاک واريزه‌اى، خاک‌هاى قهوه‌اى و خاک رسوبى تشکيل شده است.