لرزه نگاری
قرنهاست که انسان به مطالعه زمین لرزه ها که موجب خسارتهای جانی و مالی وسیعی می شدهاند علاقهمند بوده است.
قرنهاست که انسان به مطالعه زمین لرزه ها که موجب خسارتهای جانی و مالی وسیعی می شدهاند علاقهمند بوده است. اولین تلاش در چنین راهی به چینیها مربوط می شود. 132 قبل از میلاد مسیح یک فیلسوف چینی به نام چانگ- هنگ1 لرزه نگاری به نام لرزه نما اختراع نمود.. چنین دستگاهی مشاهدة بروز یک حرکت را امکان پذیر می کرد ولی اندازه گیری میزان حرکت با آن ممکن نبود.

پس از چنین وسیله ای ظاهراً از زلزله نگار دیگری در تاریخ ذکر نشده است تا اینکه در قرن هجدهم از سیستمهای پاندولی که جهت موج دریافتی را نشان می دادند، (ابتدا در ایتالیا و سپس در ژاپن) مجدداً استفاده شد. اولین لرزه نگاشت روی کاغذ به طور همزمان در ایتالیا، انگلستان و آلمان در سال 1889 به دست آمد. در سالهای بعد نیز جرم و اندازه لرزه نگارها همچنان بزرگتر گردید تا اینکه وزن آنها به حدود 19 تن رسید. چنین وزنی موجب ایجاد یک اینرسی زیاد نسبت به کل تغییرمکان زمین می گردید ولی از سوی دیگر ضرر آن این بود که امکان جا به جایی چنین لرزه نگاری وجود نداشت.
امروزه شبکه عظیمی از لرزه نگارها در سراسر جهان نصب شده و در حال ثبت ارتعاشات میباشند. شتابنگارهای ثبت شده توسط این دستگاهها امکان مطالعه دقیق زمین لرزه ها را فراهم میآورد. شکل زیر بصورت شماتیک نگاشت ثبت شده از زلزله را نشان میدهد. همانطور که در بخش قبل گفته شد، در اثر زلزله امواج مختلفی منتشر میشوند که سرعت و دامنه هرکدام از این موجها متفاوت میباشد. سرعت متفاوت باعث میشود که زمان رسیدن هرکدام از این موجها متفاوت باشد و در نتیجه بر روی نگاشت ثبت شده قابل تشخیص باشند.
محل کانون و عمق زلزله نیز بر اساس تفاوت موجود بین زمان رسیدن موجهای P و S محاسبه میشود.
نویسنده : مهدی وجودی
روشنک خطیب اقدامی
نظر شما :