به گزارش روابط‌عمومی سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات‌معدنی کشور، سرپرست مرکز زمین‌شناسی و اکتشافات‌معدنی گیلان با بیان اینکه گیلان دارای گسل‌های جوان و فعال است، گفت: طی ۱۵ سال گذشته ۴۰۰ خردلرزه و ۱۵۰ زمینلرزه اصلی در استان رخ داده است.
مسلم امانی افزود: رخداد زمینلرزههای تاریخی و همچنین وجود گسل‌های جُنبا(فعال) در گستره استان نشان‌دهنده لرزه‌خیزی بالای این منطقه است و گیلان در زمره مناطق پرخطر از دیدگاه لرزه‌خیزی، سیل و زمین‌لغزش قرار دارد که بر همین اساس شناسایی و مطالعات زمین‌شناختی از گسل‌های استان ضروری است.
وی اظهار داشت: با وجود اینکه همه گسل‌های گیلان فعال و جوان هستند اما تاکنون بودجه‌ای برای مطالعات طرح مخاطرات زمین‌شناختی گیلان اعم از تهیه نقشه‌های زمین‌شناسی مهندسی، نقشه گسل‌های استان و طرح دقیق‌سازی گسل شهری در کلانشهر به اداره‌کل زمین‌شناسی گیلان تخصیص داده نشده است.
سرپرست زمین‌شناسی و اکتشافات‌معدنی گیلان گفت: با اجرای مطالعات و شناسایی محل دقیق گسل‌ها، حرایم تالابی، دریا و سایر مناطق پرخطر می‌توان از داده‌های موجود در ساخت‌وساز مراکز مهم و حساس با همکاری سازمان نظام مهندسی ساختمان، راه و شهرسازی، مدیریت بحران و سایر ارگان‌ها استفاده کرد.
امانی خاطرنشان کرد: اگر حریم گسل‌ها به درستی در ساخت‌وسازها رعایت شود در مواقع وقوع زمینلرزه به‌طور قطع با آسیب کمتری مواجه خواهیم بود.
وی با اشاره به اینکه بارها هشدارهای جدی از سوی این اداره‌کل در خصوص ساخت سازه‌های مهم بر روی گسل‌های پرخطر استان داده شد، گفت: بر اساس گزارشات مرکز لرزه‌نگاری موسسه ژئوفیزیک دانشگاه تهران(IRSC)، از سال ۱۳۸۵ تاکنون؛ ۴۰۰ خُردلرزه به قدرت ۱ تا ۳ در مقیاس ریشتر و نزدیک به ۱۵۰ زمینلرزه با بزرگای متوسط ۳ تا ۵ ریشتر، توسط دستگاه‌های لرزه‌نگاری در محدوده استان گیلان به ثبت رسیده‌اند که پرمخاطره بودن استان از نظر لرزه‌ای را یادآور می‌شود.
امانی تاکید کرد: رخداد زمینلرزههای فراوان در استان گیلان از سال ۱۳۸۵ تاکنون و همچنین وجود گسل‌های جنبایی چون گسل خزر، آستارا، رودبار، جیرنده، منجیل و لاهیجان در پهنه استان و رخداد زمینلرزههای مرگباری مانند زمینلرزه ۳۰ خرداد ۱۳۶۹رودبار–منجیل، بیانگر زمین‌ساخت جنبا در این پهنه از ایران زمین است.
سرپرست مرکز زمین‌شناسی و اکتشافات‌معدنی گیلان با بیان اینکه گسل رودبار با طول حدود ۵۷ کیلومتر با راستای باخترشمال باختر-خاور جنوب خاور از نوشا (جنوب تنکابن) در خاور تا رودبار در باختر ادامه دارد، تصریح کرد: با نگاهی به گذشته لرزه‌ای این استان درمی‌یابیم که در گذشته نه چندان دور نیز زمین‌لرزه‌هایی با بزرگای بیش از زمینلرزههای رخداده اخیر در سال ۱۴۰۰، در این استان روی داده و سبب به بار آمدن خسارت‌های جانی و مالی بسیاری شده است.
وی از مسئولان استان خواست تا از آنجایی که رخداد زمینلرزههای بزرگ در استان گیلان دور از انتظار نبوده و نیست، برای به حداقل رساندن پیامدهای جانی و مالی حاصل از این مخاطره زمین‌شناختی باید تصمیمی جدی برای مدیریت بحران‌های پس از آن گرفت.
وی در پاسخ به سئوالی مبنی بر اینکه چقدر گسل های فعال گیلان را می‌شناسیم؟ تاکید کرد: شناسایی هرچه بهتر گسل‌ها به عنوان سرچشمه‌های لرزه‌زا نقش حائز اهمیتی در کاهش تلفات و صدمات ناشی از رخداد زمین لرزه های بزرگ دارد.
امانی با بیان اینکه از ابتدای سال جاری تاکنون ۴۷ زمین لرزه با بزرگای بیش از دو ریشتر برخی شهرهای استان گیلان را لرزانده است، افزود: از این تعداد در بخش جنوبی استان، شهرستان رودبار با حدود ۲۶ زمین لرزه و پس از آن شهرستان تالش در باختر و شمال باختر، با تعداد ۱۲ زمین لرزه بیشترین رخدادهای ثبت شده را دارا هستند.
وی توابع شهرستان رودبار شامل شهرهای جیرنده، رستم‌آباد و منجیل با زمینلرزه هایی با بزرگای دو تا ۳.۵ را کانون های لرزه‌خیز در شهرستان رودبار دانست و افزود: زمین لرزه های ذکر شده پیرامون زمین لرزه ویرانگر ۳۱ خرداد ۱۳۶۹ رودبار-منجیل و همچنین پیرامون گسل های فعال رودبار، جیرنده، منجیل و کلیشم قرار گرفته و لذا این رخدادهای لرزه ای می‌تواند به سبب جنبش این گسل های فعال باشد.
مدیرکل زمین شناسی و اکتشافات معدنی گیلان، بزرگترین زمین لرزه رخداده طی مدت مذکور را در ساعت ۱۵:۳۲ دقیقه روز چهارشنبه، ۲۲ اردیبهشت پیرامون شهر توتکابن با بزرگای ۳.۵ دانست و تصریح کرد: مختصات رومرکز این رویداد لرزه ای توسط مرکز لرزه نگاری موسسه ژئوفیزیک دانشگاه تهران(مرکز لرزه نگاری رشت)، با مختصات ۴۹.۳۹ درجه طول خاوری و ۳۶.۹۷ درجه عرض شمالی با ژرفای ۱۸ کیلومتر در حدود ۱۴ کیلومتری باختر توتکابن و ۱۷ کیلومتری شمال باختری رودبار گزارش شده است.
امانی، با بیان اینکه جانمایی زمین لرزه های رخداده از آغاز سال جاری تاکنون بر روی نقشه گسل های استان گیلان، نشان از پراکندگی رومرکز آنها در کل پهنه استان دارد، گفت: این زمین لرزه ها بیانگر وجود زمین ساخت جنبا و به تبع آن وجود گسل‌های فعال در کل محدوده استان است.
وی با اشاره به مشخصات زمین لرزه هایی که قادر به ایجاد پارامترهای جنبش زمین هستند، ادامه داد: مطابق با آیین نامه طراحی ساختمانها در برابر زلزله(استاندارد ۲۸۰۰)، مناطق مختلف کشور از دیدگاه خطر لرزه‌ای به چهار قسمت «مناطق با خطر نسبی خیلی زیاد»، «مناطق با خطر نسبی زیاد»، «مناطق با خطر نسبی متوسط» و «مناطق با خطر نسبی کم» تقسیم می شوند.
مدیرکل زمین شناسی گیلان، اکثریت وسعت استان گیلان را در پهنه با خطر نسبی زمین لرزه زیاد تا خیلی زیاد دانست و اضافه کرد: رخداد زمین لرزه های تاریخی و همچنین وجود گسل های جنبا در گستره گیلان همه نشان از لرزه خیزی بالای این استان و قرارگیری آن در زمره مناطق پرخطر از نظر مخاطرات لرزه‌ای را دارد.
امانی ادامه داد: از سال ۸۵ تاکنون ۴۰۰ خردلرزه با بزرگای یک تا سه ریشتر و حدود ۱۵۰ زمین لرزه با بزرگای سه تا پنج ریشتر توسط دستگاه های لرزه نگاری در محدوده گیلان به ثبت رسیده که پرمخاطره بودن استان از نظر لرزه ای را یادآور می شود.
وی گسل های مهم گیلان را شامل گسل آستارا، گسل البرز(خزر)، گسل جیرنده، گسل رودبار، گسل منجیل و گسل لاهیجان دانست و بیان کرد: در حال حاضر گسل البرز به شدت فعال بوده و بسیاری از زمین لرزه های گیلان و مازندران در نتیجه فعالیت همین گسل است.
مدیرکل زمین شناسی گیلان، از مسئولان خواست جهت مدیریت، تصمیم‌گیری و برنامه‌ریزی در امر کاهش و پیشگیری از مخاطرات نگاه ویژه‌ای به استفاده از داده‌های زمین‌شناسی داشته باشند و گفت: رخداد زمین لرزه‌هایی با بزرگای کوچک تا متوسط در سال ۱۴۰۰ به ویژه زمین لرزه های شهرستان رودبار که همگی پیرامون رومرکز زمینلرزه رودبار قرار دارند، هشداری هستند برای ما تا خاطره زمین لرزه مرگبار رودبار را به فراموشی نسپاریم.
وی عنوان کرد: این رخدادها اگرچه ممکن است خسارات جانی و مالی زیادی در برنداشته باشد، اما این پیام را برای ما دارند که استان گیلان در زمره مناطق پرخطر از دیدگاه رخداد زمین لرزه است و هر لحظه باید آمادگی لازم برای مقابله با این رخداد طبیعی را داشته باشیم.
امانی، شناسایی هرچه بهتر گسل ها به عنوان سرچشمه های لرزه‌زا، ساخت و ساز ایمن با رعایت کامل اصول مهندسی، آموزش مردم با رخداد زمین لرزه به منظور آشنایی و آمادگی آنها برای عملکرد صحیح قبل، حین و پس از رخداد زمینلرزه و مدیریت صحیح و اصولی در مواجهه با این رخداد، نقش حائز اهمیتی در کاهش تلفات و صدمات ناشی از رخداد زمین لرزه های بزرگ دارد.
شایان ذکر است؛ در زمینلرزه ۱۳۶۹ رودبار طول گسیختگی گسل ۸۰ کیلومتری مشاهده شد. انتهای جنوب خاوری گسل رودبار به گسل نوشا می‌رسد و انتهای باختری آن در هسته یک تاقدیس ناپدید می‌شود. گسل کشاچال از بخش‌های خاوری گسل رودبار جدا شده و در واقع شاخه‌ای از این گسل در نظر گرفته می‌شود که می‌تواند از مهم‌ترین گسل‌های فعال استان باشد.
31 سال از واقعه تلخ رودبار می‌گذرد زمین لرزه‌ای به بزرگی ۷.۴ ریشتر شهرهای رودبار و منجیل در استان گیلان و طارم در استان زنجان را لرزاند. به دنبال این زلزله سه شهر منجیل، رودبار و لوشان و روستاهای پیرامون و شمال غرب زنجان در ناحیه طارم علیا، تقریباً به طور کامل ویران و یا به شدت تخریب شدند.
البته آسیب‌ها تنها محدود به این شهرها نبود بلکه حتی در شهر رشت نیز برخی ساختمان‌های نوساز را با خاک یکسان کرد. در اثر این زمینلرزه بیش از ۳۵ هزار نفر از هموطنانمان جان خود را از دست دادند و شاید اگر بهانه تماشای فوتبال برای بیدارباش نبود، آمار کشته‌ها به بیش از این تعداد نیز می‌رسید. هزاران نفر نیز به‌دنبال وقوع این زلزله آسیب‌های جسمی و روحی دیدند و بیش از ۲۰۰ هزار واحد مسکونی تخریب و ۵۰۰ هزار نفر بی‌خانمان شدند.
نظر شما :