رییس سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات‌معدنی کشور در اهواز مطرح کرد: به جای انتقال آب مدیریت مصرف در دستور کار قرار بگیرد

به گزارش روابط‌عمومی سازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی کشور، معاون وزیر صنعت، معدن و تجارت و رییس این سازمان در نشست خبری که 4 اردیبهشت ماه در اهواز برگزار شد، گفت: سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات‌معدنی کشور مشخصا موافق با موضوعات انتقال آب نیست و در این زمینه اعتقاد داریم تا به جای مساله انتقال آب باید بحث مدیریت مصرف آب و استفاده از منابع آبی کارستی در دستور کار کشور قرار بگیرد.

راضیه لک با بیان این‌که زمین‌شناسی علمی است که اطلاعات مورد نیاز را برای هرگونه فعالیت های عمرانی و اقتصادی فراهم می‌کند، افزود: داده‌های تولید شده در این سازمان در کشور کمتر مورد توجه قرار گرفته زیرا در این زمینه اطلاع‌رسانی کافی انجام نشده و آنطور که باید دستگاه‌های اجرایی و بخش خصوصی از این سازمان شناخت ندارند.

وی با بیان این‌که سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات‌معدنی کشور باید فعالیت‌هایش به شکلی باشد تا برای اجرای پروژه‌های عمرانی از این سازمان استعلام گرفته شود، تصریح کرد: کلیه فعالیت‌های این سازمان در حیطه فعالیت‌های وزارتخانه صنعت، معدن و تجارت نمی‌گنجد و بسیاری از فعالیت‌های این سازمان فرا وزارتخانه‌ای و در سطح کل دستگاه‌های اجرایی کشور است.

معاون وزیر صنعت، معدن و تجارت با اشاره به مشکلاتی که در بحث ساخت سد گتوند در استان خوزستان به وجود آمد، عنوان کرد: زمانی که سد گتوند ساخته شد اگر از سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات‌معدنی کشور استعلامی گرفته می‌شد یا حداقل نقشه‌های زمین‌شناسی منطقه مورد بررسی قرار می‌گرفت، قطعا متوجه می‌شدند که سد گتوند در محلی در حال ساخت است که رسوبات تبخیری و نمک در آنجا فراوان است.

وی ادامه داد: متخصصی که مکان سد گتوند را انتخاب و در آنجا طراحی خود را انجام داده، حتی ساده‌ترین کار که یک نقشه زمین‌شناسی بوده را نگاه نکرده و این عدم توجه به بحث زمین‌شناسی منطقه باعث شده تا احداث سد گتوند با چنین مشکلاتی مواجه شود.

رییس سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات‌معدنی کشور با بیان این‌که در این سازمان پیشنویس یک لایحه تنظیم شده تا این لایحه در مجلس به تصویب برسد، تصریح کرد:  این لایحه در خصوص این موضوع است که محل ساخت و شروع طرح‌های عمرانی بزرگ در کشور از سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات‌معدنی کشور استعلام گرفته شود تا شاهد چنین مشکلاتی مانند مشکل به وجود آمده در سد گتوند نباشیم.

لک با بیان این‌که قرار است در حریم گسل‌ها محدودیت‌هایی برای ساخت‌وساز لحاظ خواهد شد، عنوان کرد: در این زمینه تفاهماتی با سازمان مسکن و شهرسازی داشته‌ایم و طرح تطبیق گسل‌های کلانشهرهای ایران را مصوب کرده‌ایم تا نگرانی ما در خصوص ساخت‌وسازهای نامناسبی که می‌تواند باعث هدر رفت سرمایه و گرفتن جان انسان‌ها شود، برطرف شود.

وی با اشاره به بحث بحران آب در کشور افزود: سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات‌معدنی کشور مانند سازمان‌های زمین‌شناسی کشورهای توسعه یافته توانایی مطالعات روی مساله آب را دارد؛ هرچند که وزارت نیرو در همه حوزه‌های آب از جمله مدیریت و بهره‌برداری آب مطالعات کافی را انجام داده اما از موضوع منابع آبی که در سنگ‌های سخت وجود دارد، غافل بوده است.

آب‌های کارستی کشور شناسایی می‌شوند

به گفته رییس سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات‌معدنی کشور آب‌هایی در زیر سنگ‌های سخت وجود دارد که در اصلاح به آن‌ها "کارست" گفته می‌شود و کارست پدیده ای است که در سنگ‌های آهکی اتفاق می‌افتد و حفره‌ای در آن‌ها ایجاد می‌کند که آب در آن‌ها جمع می‌شود.

معاون وزیر صنعت، معدن و تجارت با بیان این‌که سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات‌معدنی کشور برای اولین بار در کشور موفق شد آب‌های کارستی را در کشور شناسایی کند که در حال خروج از کشور هستند و در ادامه گفت: این کارست‌ها در منطقه کلات خراسان شناسایی شد که آب آن‌ها در حال خروج از کشور بود.

وی افزود: با مطالعاتی که در این زمینه انجام گرفت شاهد آن بودیم که آب از اعماق 300تا 400 متری زمین در حال خروج به سمت ترکمنستان بود و دقیقا پس از مرز ایران و ترکمنستان با حفر چاه‌هایی در حال استفاده از این آب‌های کارستی بودند و در حال گسترش این مطالعه در تمام استان‌های مرزی کشور هستیم تا شاهد خروج این منابع آبی از کشور نباشیم.

رییس سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات‌معدنی کشور گفت: هرچه دیرتر این منابع آب کارستی را در کشور شناسایی کنیم آن‌ها را از دست خواهیم داد زیرا ممکن است با توجه به شیبی که در لایه‌های پایینی زمین وجود داشته باشد، این آب از کشور خارج شود.

لک با اشاره به بحث انتقال آّب با بیان این‌که در دنیا به دلیل مسایل زیست‌محیطی که انتقال آب بین حوضه‌ای ایجاد می‌کند، عنوان کرد: توصیه نمی‌شود تا این کار انجام شود و تمام مدیریت آب در آن حوضه آبریز باید به صورت یکپارچه صورت بگیرد تا شاهد به وجود آمدن مسایل زیست‌محیطی نباشیم.

وی ادامه داد: باید هر آبی را بتوان برای همان حوضه آبریز مدیریت کرد زیرا طبیعت خود را با آن شرایط سازگار کرده است و زمانی که آب از حوضه‌ای به حوضه دیگر انتقال داده می‌شود، طبیعت برای سازگاری خود با شرایط جدید از نظر زمین‌شناسی به هزاران سال زمان نیاز دارد.

رییس سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات‌معدنی کشور تصریح کرد: این سازمان مشخصا موافق با موضوعات انتقال آب نیست و در این زمینه اعتقاد داریم به جای مساله انتقال آب باید بحث مدیریت مصرف آب و استفاده از منابع آبی کارستی در دستور کار کشور قرار بگیرد.

معاون زمین‌شناسی سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات‌معدنی کشور خبر داد:

فعالیت گسل‌های کلانشهرهای کشور در حال بررسی است

معاون زمین‌شناسی سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات‌معدنی کشور با بیان این‌که گسل‌ها ممکن است هر لحظه لرزه‌خیزی آن‌ها اتفاق بیافتد، گفت: با وجود این‌که اینکه علم زمین‌شناسی ییشرفت‌های بسیاری داشته اما موضوعی تحت عنوان پیش‌بینی وقوع زلزله در هیچ کجای دنیا وجود ندارد.

علیرضا شهیدی با بیان این‌که یکی از وظایف سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات‌معدنی کشور معرفی چشمه‌های لرزه‌خیز در درون کشور است، گفت: این چشمه‌های لرزه خیز گسل‌های فعالی هستند که امروزه رسوبات جوان را برش می‌دهند و در اثر عملکرد این گسل‌ها شاهد وقوع زلزله در کشور هستیم .

وی با اشاره به این‌که در بسیاری از کلانشهرهای ایران در حال مشخص کردن نوع فعالیت گسل‌ها هستیم، خاطرنشان کرد: در این شهرها به دلیل این‌که خانه‌سازی بسیاری انجام گرفته، بیشتر گسل‌ها قابل شناسایی نیستند و در نتیجه این موضوع می‌طلبد از تراشه‌های طبیعی یا در نقاطی که قرار است در آنجا ساخت‌وساز انجام گیرد، برای مطالعه گسل‌ها در صورت وجود استفاده شود .

معاون زمین‌شناسی سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات‌معدنی کشور تصریح کرد: در این مطالعات با توجه به سازوکارهای خاصی که وجود دارد گسل مشخص می‌شود و هر گسل در زمان‌های خاصی فعالیت داشته است و براساس نمونه برداری‌هایی که انجام می‌شود، گسل‌ها تعیین سن و دوره‌هایی که آن‌ها فعالیت داشته‌اند، مشخص می‌شود .

شهیدی، با بیان این‌که گسل‌ها ممکن است هر لحظه لرزه‌خیزی آن‌ها اتفاق بیافتد، اظهار کرد: با وجود این‌که علم زمین‌شناسی پیشرفت‌های بسیاری داشته  اما چیزی تحت عنوان پیش‌بینی وقوع زلزله در هیچ کجای دنیا وجود ندارد.

وی با بیان این‌که سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات‌معدنی کشور به عنوان یک کار پژوهشی یک دستگاه پیش‌نشانگر زلزله را با همکاری متخصصان داخلی طراحی و ساخته است، تصریح کرد: این دستگاه به صورت پایلوت در حال کار کردن است اما این کار به معنای آن نیست که می‌توانیم در زمینه پیش گویی زمان زلزله ورود کنیم .

معاون زمین‌شناسی سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات‌معدنی کشور با بیان این‌که نقشه‌هایی که سازمان برای اطلاعات پایه تهیه می‌کند، تا مدت‌ها پیش به صورت رایگان برای همه مردم قابل رویت بود؛ خاطرنشان کرد: این نقشه‌ها از گذشته با مقیاس‌های مختلفی تهیه شده و قدیمی‌ترین نقشه‌ها در سازمان دارای مقیاسی بود که هر یک سانتیمتر در روی نقشه معادل 2.5 کیلومتر روی زمین بود.

به گفته شهیدی به دلیل نیازهای موجود نقشه‌های این سازمان با مقیاس‌های دقیق‌تری تهیه می‌شود و سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات‌معدنی کشور حدود یک سال است که در حال تهیه نقشه‌هایی با مقیاس‌های دقیق‌تر است تا بتواند اهداف مدنظر را به خوبی اجرایی کند و اکنون در حال طراحی نقشه‌هایی هستیم که یک سانتیمتر بر روی نقشه معادل 250 متر روی زمین است.

وی با بیان این‌که به دنبال آن هستیم این نقشه‌های تهیه شده را در اختیار همه متخصصان قرار دهیم زیرا این نقشه‌ها در بحث جانمایی‌ها بسیار موثر هستند، تصریح کرد: عدم استفاده از نقشه‌های زمین‌شناسی در اجرای طرح‌ها هزینه‌های سنگینی به همراه داشته و در این زمینه در تلاش هستیم تا اهمیت نقشه‌های زمین‌شناسی را به کارشناسان بشناسانیم.

معاون زمین‌شناسی سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات‌معدنی کشور اظهار کرد: در طول 58 سال فعالیت سازمان بیش از 90 نوع نقشه تهیه شده و این سازمان وظایف خود که وظیفه‌ای حاکمیتی است را به خوبی انجام داده است و باید از این فعالیت‌ها بهره برد

مدیرکل مرکز زمین‌شناسی مرکز اهواز عنوان کرد:

آب مجازی، راهکاری برای رفع مشکلات آبی کشور

مدیرکل زمین‌شناسی و اکتشافات‌معدنی جنوب باختری (مرکز اهواز) گفت: یکی از راهکارها در بحث رفع مشکلات آب کشور، استفاده از آب مجازی و مدیریت این مساله است که امیدواریم از این پس بیشتر به این موضوع توجه شود.

علی اژدری با بیان این‌که حدود 30 درصد از آب‌های کل کشور در خوزستان جاری است، افزود: در بخش‌های شمالی و شمال شرقی استان از آبخوان‌های آبرفتی و کارستی استفاده می‌شود و سازمان آب و برق خوزستان مطالعات گسترده‌ای را در زمینه آبخوان کارستی در خوزستان انجام داده و آب برخی از روستاها و حتی شهرهای خوزستان از طریق همین آبخوان کارستی تامین می‌شود.

به گفته وی، در یکی دو سال اخیر نقشه‌ای از پتانسیل آبخوان‌های کارستی استان تهیه شده که نشان می‌دهد در کدام مناطق پتانسیل کارست شدن بیشتر است و این نقشه نگاهی کلی برای برنامه‌ریزی و مدیریت منابع آبی کارستی در استان به ما می‌دهد.

این مقام مسئول ادامه داد: به جز آب‌های کارستی، بحثی دیگر تحت عنوان آب‌های فسیل وجود دارد که قدیمی‌تر و عمیق‌تر از آب‌های کارستی هستند و در این زمینه کارهای کمتری انجام شده اما در حال حاضر مطالعاتی در حال انجام است.

اژدری خاطرنشان کرد: ما هر منبع آبی را که داریم نباید مصرف کنیم و اگر به منبع آب‌های فسیلی یا کارستی دسترسی بیشتری پیدا کنیم مانند سایر منابع آبی در کشور آن منابع را نیز به سرعت مصرف می‌کنیم.

مدیرکل زمین‌شناسی و اکتشافات‌معدنی جنوب باختری(اهواز) با اشاره به بحث آب مجازی عنوان کرد: این مساله یکی از راهکارهای اساسی است که می‌تواند بخشی از مشکل کشور را در بحث آب حل کند و بسیاری از کشورها بخش زیادی از آب مورد نیاز خود را با وارد کردن محصولات آب بر تامین می‌کنند.

وی یکی از راهکارها در بحث رفع مشکلات آب کشور را استفاده از آب مجازی و مدیریت این مساله عنوان کرد و ابراز امیدواری کرد از این پس بیشتر به این موضوع توجه شود.

به گفته اژدری، این کار بهتر از آن است که به سمت کشف منابع جدید آبی در کشور برویم و با کشف منابع آّبی جدید، محل‌های جدیدی را نیز برای صرف آن آب‌ها پیدا خواهیم کرد و در نهایت سهم آیندگان را برداشت و مصرف می‌کنیم.