برداشت ژئوفیزیک هوایی در استان قم کلید خورد

به گزارش روابط‌عمومی سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات‌معدنی کشور، عملیات ژئوفیزیک هوایی در استان قم با پرواز بالگرد بر فراز آسمان این استان از امروز به طور رسمی در مرکز مدیریت بحران آغاز به کار کرد.

پیش از آغاز به کار این پروژه نشستی با حضور رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت، استاندار و جمعی از مسولان سپاه استان قم و همچنین معاونان و مدیران سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات‌معدنی کشور برگزار شد.

اهمیت بهره‌برداری از ذخایر زیرزمینی و معادن کشور در اقتصاد مقاومتی

در این نشست رییس سازمان صنعت، معدن و تجارت استان قم درباره وضعیت معادن استان گفت: سازمان صنعت، معدن و تجارت استان قم تاکنون 218  درخواست اکتشاف دریافت کرده که 47 مورد برای سال 93 بوده است.

به گفته احمد ذاکری، همچنین  66 پروانه اکتشافی نیز توسط سازمان صنعت، معدن و تجارت استان قم اخذ شده که 14 مورد مربوط به سال 93 بوده  که بر همین اساس 32 فقره به مرحله اخذ گواهی کشف رسیده که 11 مورد برای سال  93 بوده است.

وی با بیان این که 151 پروانه بهره‌برداری و معدن فعال در استان قم وجود دارد، یادآور شد: تا سال 93 حجم سرمایه‌گذاری در بخش معدن بیش از یکصد میلیارد تومان است که برای 1800 نفر نیز استغال‌زایی ایجاد کرده است.

این مقام مسئول با اشاره به این که در سال 93 با حدود 45 درصد رشد در بخش اخذ حقوق دولتی نسبت به سال گذشته مواجه بوده‌ایم، خاطرنشان کرد: یکی از دستاورهای این سازمان امضای تفاهم‌نامه‌ای بود که چندی پیش با سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات‌معدنی کشور و شرکت تهیه و تولید مواد معدنی به امضا رسید که خوشبختانه ظرف کمتر از 6 ماه و با تامین زیرساخت‌های اجرایی مورد نیاز، امروز شاهد انجام ژئوفیزیک هوایی در استان قم هستیم.

ذاکری ضمن اشاره به سیاست‌های کلان کشور در بحث اقتصاد مقاومتی از دو منظر درون‌گرایی و برون‌گرایی، تصریح کرد: بهره‌برداری از ذخایر زیرزمینی و معادن کشور در بخش برون‌گرایی اهمیت دارد که معتقدم این مورد اقتصاد مقاومتی را توجیه می‌کند که یکی از نتایج آن انجام ژئوفیزیک هوایی در قم است.

رییس سازمان صنعت، معدن و تجارت استان قم گفت: دولت به بخش معدن با توجه به ارزآوری وارزش افزوده و حجم سرمایه‌گذاری سیاست و نگاه ویژه‌ای دارد که امید است با این رویداد بزرگ در آینده نزدیک شاهد حجم سرمایه‌گذاری بالا و ایجاد اشتغال در استان باشیم.

وجود بیش از 820 میلیون تن ماده معدنی در استان قم

در ادامه مشاور سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات‌معدنی کشور به بررسی وضعیت استان قم از نظر پتانسیل‌های معدنی و زمین‌شناسی پرداخت و گفت: اگر بخواهیم پتانسیل یک منطقه را بسنجیم باید بر اساس شاخصه متناسب در دنیا آن را بررسی کنیم که استان قم با حدود بیش از 11 و 500 کیلومتر مربع تقریبا 7 دهم درصد خاک کشور را به خود اختصاص داده است.

علی نجفی با بیان اینکه استان قم از نظر نیروی انسانی تقریبا 2 درصد جمعیت کشور را به خود اختصاص داده، یادآور شد: استان قم در حال حاضر از نظر میزان اشتغال بیشترین سهم را خدمات و صنعت و بعد از آن کشاورزی در اختیار دارد که سهم معدن به نسبت پتانسیل استان جای رشد و تامل دارد.

به گفته وی، بیش از 150 معدن که بیش از 70 درصد آن فعال است در این استان وجود دارد که می‌توان گفت جایگاه 26 را به خود اختصاص داده است که البته این یک آمار کلی است و وقتی جزیی‌تر  نگاه می‌کنیم ذخایر فلزی، غیرفلزی، تزیینی و نمای زیادی با ارزش افزوده متفاوت  در این استان وجود دارد.

مشاور سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات‌معدنی کشور با بیان اینکه از نظر ذخیره قطعی استان قم با بیش از 820 میلیون تن ذخیره ماده معدنی تقریبا 2 درصد ذخیره قطعی کشور را به خود اختصاص داده، خاطرنشان کرد:  این ذخیره در مقایسه با مساحت استان قابل تامل است که نشان می‌دهد باوجود مساحت کم پتانسیل خوبی از نظر معدنی وجود دارد.

وی با اشاره به این که مصالح ساختمانی 91درصد تولیدات استان قم را به خود اختصاص داده، افزود:  2 درصد سنگ تزینین و نما، 4 درصد ذخایر غیزفلزی و تنها 2 درصد به ذخایز فلزی اختصاص دارد که البته بیشتر از همه منگنز است.

به گفته نجفی، نخستین رتبه منگنز در ذخیره و تولید به استان قم اختصاص دارد و ماده معدنی غیرفلزی نمک رتبه اول ذخیره و رتبه 5 را در تولید دارد و از نظر ماده سولفات سدیم رتبه 3 ذخیره و 5 تولید کشور را دارد که نشان می‌دهد استان قم پتانسیل بیشتری برای بالفعل شدن را دارد و مهم‌ترین دغدغه مسئولان استان یعنی اشتغال را می‌تواند محقق کند.

برداشت ژئوفیزیک هوایی به صورت استانی برای نخستین بار در قم

همچنین مجری ژئوفیزیک هوایی و مدیر ژئومتیکس سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات‌معدنی کشور درباره اهمیت برداشت ژئوفیزیک هوایی به ارائه توضیحاتی پرداخت و با بیان این که حدود 70 از عمر ژئوفیزیک هوایی در دنیا می‌گذرد، گفت: به دلیل افزایش روزبه‌روز حساسیت‌های دستگاه‌ها و پیشرفت فناوری‌های مرتبط با آن و همچنین توانایی در پرواز نزدیک به سطح زمین به کمک وسیله پرنده، در بسیاری از کشورهای پیشرفته معدنی هنوز برداشت‌های ژئوفیزیک به کمک بالگرد و هواپیما انجام می‌شود.

 به گفته وحید فتوتی، به لحاظ توپوگرافی خاص استان قم پرواز با بالگرد برای این منطقه در نظر گرفته شده و در مناطقی  که توپوگرافی کمتری دارد می‌توان از هواپیما استفاده کرد که بر همین اساس در جهان کسی نمی‌تواند منکر اهمیت  مدل‌های سه بعدی حاصل از برداشت‎های ژئوفیزیک هوایی شود.

این مقام مسئول با اشاره به این که هم اکنون کشورهای پیشرفته معدنی هم برداشت ژئوفیزیک را انجام می‌دهند، خاطرنشان کرد: در استرالیا 29 میلون کیلومتر خطی انجام شده و این در حالی است که کل برداشت‌های ما در ایران حدود 15 هزار کیلومترخطی است که این اختلاف عددی بالا  نشان می‌دهد که جای کار زیادی داریم.

مجری ژئوفیزیک هوایی با بیان این که حدود 40 سال پیش با فواصل پروازی 7 و نیم کیلومتر پروازها انجام شده، تصریح کرد: باوجود اینکه فواصل این پروازها 7 برابر کمتر از مقدار لازم برای کار اکتشافی بوده ولی با این وجود این اطلاعات 40 سال پیش به تهیه نقشه‌های زیرساختی کشور کمک بسیار قابل توجهی کرده است.

وی با بیان این که سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات‌معدنی کشور بنا به وظیفه حاکمیتی خود پس از پیروزی انقلاب از سال 1380 اقدام به بومی‌سازی ژئوفیزیک هوایی در کشور کرد، گفت:  طی همکاری با چند شرکت مشاور پس از چند سال کل فرایند برداشت، پردازش و تفسیر داده‌های ژئوفیزیک هوایی در سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات‌معدنی کشور بومی‌سازی شد و اکنون در حال انجام است.

به گفته فتوتی، در حال حاضر دوفروند بالگرد برای پوشش کل کشور در اختیار سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات‌معدنی کشور است که با توجه به امکانات موجود سرعت برداشت‌ها قدری با کندی همراه است ولی با این وجود امیدوار هستیم بتوانیم طی 5 سال آینده اولویت‌های نخست کشور را به پایان برسانیم.

مدیر ژئومتیکس سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات‌معدنی کشور تصریح کرد: بر مبنای دو مورد که پتانسیل‌های معدنی در کجا قرار دارد و همچنین در چه مناطقی  داده ژئوفیزیک هوایی وجود ندارد؛ کشور به دو فاز تقسیم شده که بر اساس فاز اول 2 میلیون و 700 هزار کیلومتر خطی باید برداشت شود که بخشی از آن با هواپیما و بخشی با بالگرد است که خوشبختانه استان قم یکی از مناطق پر پتانسیل است که در این همین فاز نخست قرار دارد.

وی افزود: منطقه‌ تحت پوشش در استان قم حدود 4 هزار کیلومتر مربع  وسعت دارد که در بخش جنوب و غرب استان واقع است و فواصل پروازی 250 متر است که برای کار اکتشافی بسیار کاربردی است.

این مقام مسئول با بیان این که قبل از انقلاب برداشت‌هایی انجام شده که فواصل پروازی بسیار طولانی داشته و ناهنجاری‌های معدنی در مناطق مشخص نشده، خاطرنشان کرد: در نظر داریم فاصله پروازی را در برداشت‌های ژئوفیزیک هوایی فعلی کمتر کنیم  که بر همین اساس حدود 17 هزار و 600 هزار کیلومتر خطی در این  4 هزار کیلومتر مربع پرواز انجام خواهد شد.

وحید فتوتی با بیان این که این استان بسیار پر پتانسیل است و سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات‌معدنی کشور برای نخستین بار به صورت استانی در این منطقه کار می‌کند، تاکید کرد: پیش از این 11 پروژه کوچک که بخشی از یک استان را شامل شده را انجام داده‌ایم و این در حالیست که تقریبا نیمی از استان قم برای نخستین بار تحت پوشش برداشت‌های ژئوفیزیک هوایی با ارتفاع 40 متر از سطح زمین قرار خواهد گرفت.

نقش استخراج بهینه از معادن در ایجاد اشتغال و توسعه  اقتصادی کشور و استان قم

همچنین استاندر قم نیز به ارائه سخنرانی خود پرداخت و گفت: همانطور که اشاره شد استان قم حدود کمتر از یک درصد از زمین ایران و جمعیت حدود دو درصد از جمعیت کشور عزیزمان ایران را به خود اختصاص داده ولی  پتانسیل کانی‌زایی و معدنی این استان بیش از دو درصد است و استخراج بهینه این منابع می‌تواند نقش بسزایی را در ایجاد اشتغال و توسعه  اقتصادی کشور و استان قم ایفا کند.

حجت‌الاسلام والمسلمین محمدصادق صالحی‌منش افزود: امیدواریم اکتشافات به جایی برسد بتوانند کار مهمی برای استان قم انجام دهند.

وی، بر ضرورت و اهمیت عملیات ژئوفیزیک هوایی تاکید کرد و گفت: این امر در راستای تحقق اقتصاد مقاومتی گامی رو به جلو خواهد بود.

استاندار قم با اشاره به مزیت‌های روش ژئوفیزیک هوایی، عدم وجود مشکلات زیست محیطی را از مزیت‌های مهم آن دانست و افزود: این کار نیاز به هیچ گونه پیوست زیست محیطی نداشته و موجب حفظ و حراست از محیط زیست استان قم می‌شود.

حجت‌الاسلام والمسلمین محمدصادق صالحی‌منش همچنین با اشاره به کاربردهای این تکنولوژی در عرصه  اکتشاف معادن زیرزمینی، گام بعدی پس از کشف معادن را مدیریت بهره‌برداری حداکثری از آنها عنوان و تصریح کرد: مسئولان استان باید در این زمینه مدیریت جهادی مد نظر رهبر معظم انقلاب را الگوی خود قرار دهند.

گفتنی‌ست، پروژه برداشت ژئوفیزیک هوایی در استان قم پیرو تفاهم‌نامه دوجانبه استانداری قم و سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات‌معدنی کشور جهت توسعه فعالیت‌های اکتشافی که اواخر سال گذشته میان دوطرف امضا شد، با ورود بالگرد به این   در مساحتی بالغ بر 4 هزار کیلومترمربع و 17 هزار کیلومتر خطی  از امروز به طور رسمی در مرکز مدیریت بحران استان قم آغاز به کار کرد.

خبرنگار مرضیه کاظمی