اخذ مجوز راه‌اندازی پژوهشکده مطالعات دریاچه ارومیه در دانشگاه ارومیه

سی و دومین گردهمایی و نخستین کنگره بین‌المللی علوم زمین با رویکرد نجات دریاچه ارومیه با حضور کارشناسان و پژوهشگران ایران و کشورهای اروپایی و آمریکا در دانشگاه ارومیه گشایش یافت.

به گزارش روابط‌عمومی سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات‌معدنی کشور، در این همایش که استاندار و نمایندگان مردم آذربایجان‌غربی در مجلس شورای اسلامی، اعضای کارگروه نجات دریاچه ارومیه، معاون پژوهشی دانشگاه شریف نیز در آن حضور دارند، راهکارهای نجات دریاچه ارومیه، نتایج پژوهش‌های علمی و دانشگاهی مورد بحث و بررسی قرار گرفت.

رئیس دانشگاه ارومیه از اخذ مجوز راه‌اندازی پژوهشکده مطالعات دریاچه ارومیه در این دانشگاه با توجه به بحران این پارک ملی و زیست بوم با ارزش بین‌المللی خبر داد.

پروفسور رحیم حب‌نقی مسئولیت دانشگاه ارومیه در مقابل دریاچه ارومیه را مهم دانست و با بیان اینکه متاسفانه در گذشته به خوبی به این مسئولیت عمل نشده که در دوره جدید این نقصان جبران می شود، اظهار داشت: با راه اندازی این پژوهشکده کلیه مطالعات در ارتباط با دریاچه ارومیه، آرتمیا، مطالعات آب و زمین شناسی و محیط زیست از سوی این پژوهشکده ساماندهی می شود.

وی با اعلام اینکه مطالعات خارجی و داخلی در ارتباط با دریاچه ارومیه نیز از طریق همین پژوهشکده پی گیری و ارزیابی می‌شود، عنوان کرد: با توجه به بحان کم آبی دریاچه ارومیه و دخیل بودن عوامل مختلف در ایجاد این بحران راه‌اندازی پژوهشکده مطالعات دریاچه ارومیه ضروری است.

حب‌نقی با اشاره به فعال بودن پژوهشکده آرتمیا و جانوران آبزی در دانشگاه ارومیه و موفقیتهای علمی این پژوهشکده‌ها در تولید و پرورش سیست آرتمیا، اظهار داشت: کاهش نزولات جوی، راندان پائین آب در بخش کشاورزی، سدسازی و... از جمله عوامل بحران دریاچه ارومیه که امیدواریم با تاسیس این پژوهشکده راهکارهای علمی برای کاهش بحران کم آبی این پارک ملی ارائه شود.

وی همچنین از پیگیری دستورات وزیر علوم مبنی بر برداشتن گام‌های علمی موثر جامعه دانشگاهی آذربایجان غربی برای حل بحران دریاچه ارومیه با راه اندازی این پژوهشکده خبر داد و گفت: همچنین ارتباط موثر با صنعت، از برنامه‌های کاری مدیریت جدید دانشگاه بوده که امیدواریم با همکاری تمامی دانشگاهیان در این خصوص موفق باشیم.

رئیس دانشگاه ارومیه از دریاچه ارومیه به عنوان میراث گرانقدر تاریخی و طبیعی در ایران اسلامی نام برد و یادآور شد: متاسفانه این زیست بوم ارزشمند در حال خشک شدن است که اگر چنین اتفاقی بیفتد اثرات مخرب و ویرانگر آن میلیون ها نفر در اطراف دریاچه را تحت تاثیر قرار می دهد.

 نجات دریاچه ارومیه موضوعی فراملی است

استاندار آذربایجان غربی نیز با بیان اینکه در شناخت دریاچه ارومیه دچار مشکلات اساسی هستیم، گفت: در همه دنیا در طبیعت دخل و تصرف می‌شود که دریاچه ارومیه هم مانند آن‌ها از این وضع خارج نیست.

قربانعلی سعادت نیز که یکی دیگر از سخنرانان نخستین کننگره بین المللی تخصصی علوم زمین با نگرش نجات دریاچه ارومیه بود، افزود: در شناخت دریاچه ارومیه دچار مشکلات اساسی شدیم و بعداز چندین سال تازه به فکر احیای دریاچه افتادیم، دانشمندان و اندیشمندان در همه حوزه ها باید هم اکنون دست در دست هم بدهند تا چاره ای برای نجات دریاچه از این وضع بکنند.

وی همچنین گفت: دریاچه ارومیه در کل جهان شناخته شده است و همه دنیا باید برای نجات دریاچه اقداماتی بکنند، خوشبختانه دولت تدبیر و امید هم برای احیای دریاچه از روزهای آغازین شروع به کار دولت اقداماتی کرده است چون این یک مشکل ملی و فراملی است و زندگی چندین میلیون نفر به خطر خواهد افتاد.

این مقام مسئول افزود: تمامی ارگان‌ها و مردم باید برای نجات دریاچه ارومیه بسیج شوند و از  کمکی دریغ نکنند، اول باید اشتباهات گذشته خودمان را اصلاح کنیم در این رابطه دولت می تواند نقش اساسی را داشته باشد.

سعادت با اشاره به اینکه کشاروزی استان اکثرا به صورت سنتی اداره می‌شود، گفت: متاسفانه علیرغم پتانسیل های موجود در استان در بخش های مختلف از جمله صنعت و گردشگری، بیشتر مردم استان به کشاورزی مشغول هستند و برای توسعه کشاورزی قدم برمی دارند و در مقابل نداشتن الگوی مناسب مصرف و مدیریت آب یکی از عوامل خشکی دریاچه ارومیه است.

استاندار آذربایجان غربی در پایان خاطرنشان کرد: دولت باید اشتغال در بخش کشاورزی را به سمت صنعت و گردشگری پیش ببرد چراکه 117 هزار نفر در استان با تحصیلات دانشگاهی بیکار هستند در حالی که ما تمام توان خود را در بخش کشاورزی صرف می‌کنیم.

 دبیر ستاد احیای دریاچه ارومیه خبر داد:

نسخه نجات دریاچه ارومیه روی میز دولت تا 3 ماه دیگر

دبیر ستاد احیای دریاچه ارومیه با بیان اینکه ما خودمان دریاچه را خشکاندیم و نباید علت را به گردن طبیعت انداخت، گفت: در زیاده‌خواهی‌های عوامل انسانی باعث خشک شدن دریاچه ارومیه شده پس نباید آن را به گردن طبیعت یا اقلیم انداخت مشکل از خودمان است و مجبوریم به هر قیمتی دریاچه را نجات دهیم.

به گفته عیسی کلانتری، آذربایجان بدون دریاچه و ایران بدون آذربایجان مفهومی ندارد پس باید از هر روشی برای نجات دریاچه استفاده کنیم، همچنین آقای روحانی به مردم آذربایجان قول داده بود که اولین مصوبه دولت مربوط به احیای دریاچه ارومیه باشد وی همچنین گفته بود که برای من هزینه مهم نیست فقط نجات دریاچه مهم است.

وی خاطرنشان کرد: باید همه و همه برای برون رفت از این بحران بسیج شویم و اشتباهات گذشته را تکرار نکنیم چراکه اگر دریاچه خشک شود باید 5 میلیون نفر از این منطقه مهاجرت کنند و به جای دیگری بروند که بسیار مشکل‌ساز خواهد بود.

دبیر ستاد احیای دریاچه ارومیه افزود: در دانشگاه‌های کشور پتانسیل‌های بالایی و جود دارد و متاسفانه ما از این پتانسیل‌ها غافل بودیم اکنون کمک گرفتن از دانشگاه‌های کشور برای احیای دریاچه بسیار موثر است و در همین باب دانشگاه صنعتی شریف محور احیای دریاچه ارومیه است و همه برای یک نظر جامع و اجرایی تلاش می کنیم و قرار است تا 3 ماه دیگر نسخه نجات دریاچه روی میز دولت آماده برای اجرا باشد.

پیام رئیس سازمان حفاظت محیط زیست به همایش نجات دریاچه ارومیه:

لزوم بازنگری و اصلاح پروژه‌های مدیریت منابع آب از جنبه اثرات محیط زیستی

رئیس سازمان حفاظت محیط زیست کشور بر لزوم بازنگری و اصلاح پرو‍ژه‌های مدیریت منابع آب حوزه آبریز دریاچه ارومیه از جنبه اثرات زیست محیطی تاکید کرد.

معصومه ابتکار در پیامی به کنگره بین‌المللی نجات دریاچه ارومیه که در آیین افتتاحیه کنگره قرائت شد،‌ افزوده است:‌ رویکرد نجات دریاچه ارومیه باید بر اساس ظرفیت ها و محدودیت های موجود و آتی کل حوضه آبریز پایه گذاری شده و کلیه طرح های توسعه فعلی و آتی آن به ویژه ، پروژه های مدیریت منابع آب از جنبه های اثرات محیط زیستی مورد بازنگری و اصلاح قرار گیرد.

وی در این پیام دریاچه ارومیه را معضل جهانی و آزمونی برای همه جهان دانسته و با تاکید بر اینکه از همین رو مشارکت همه اندیشمندان، صاحبان نظر و تجربه را نیاز دارد،‌ اظهار داشته:‌ سازمان محیط زیست از سال 1385 نسبت به روند تخریب و آسیب به دریاچه ارومیه به طور مکرر هشدار داده و شرایط حاضر را از سال 1379 در مکاتبات و گزارش‌ها پیش بینی کرده بود، اما اینک برای برون رفت از بحران دریاچه ، لازم است برنامه عملیاتی عالمانه، جامع نگر، سریع و مشارکتی در دستور گار قرار گیرد.

رئیس سازمان حفاظت محیط زیست کشور در ادامه این پیام اعلام کرده: سازمان محیط زیست با توجه به وظایف ذاتی و مسئولیت های ملی و بین المللی، ضمن هماهنگی و مشارکت با کلیه دستگاه های مسئول، جوامع محلی و کارشناسان داخلی و خارجی، در پی ایجاد امکانات فنی، علمی، تخصصی و مردمی برای نجات دریاچه ارومیه است.

ابتکار با بیان اینکه بی شک آنچه بر دریاچه ارومیه گذشت، زنگ خطری برای دیگر تالاب ها و دشت های کشاورزی کشور را به صدا در آورده و البته غلبه بر مشکلات این حوضه می تواند راهگشای رفع بحران در سایر تالاب ها قرار گیرد،‌ در این پیام آورده است:‌ همفکری و تبادل اندیشه و دانش در کنگره بین المللی دریاچه ارومیه، فرصتی است تا راهکارهای علمی ، منطقی و کاربردی برای نجات دریاچه اجرایی شود.

طرح جدید برای احیای دریاچه ارومیه از سوی وزارت نیرو

همچنین وزیر نیرو چندی پیش از ارائه طرحی جدید برای احیای دریاچه ارومیه خبر داد و گفت: افزون بر 19 طرحی که پیش از این برای احیای دریاچه ارومیه ارایه شده بود، طرح احیای فازبندی شده دریاچه ارومیه به عنوان بیستمین طرح به تازگی در دستور کار قرار گرفته است.

حمید چیت چیان یادآور شد: تاکنون درمجموع 20 طرح برای نجات دریاچه ارومیه ارایه شده و مورد تصویب دولت قرار گرفته است که ‌19 طرح ابتدا ارایه شد و بیستمین طرح نیز با موضوع احیای فازبندی شده دریاچه ارومیه، با نظر موافق بیشتر متخصصان امر در دستورکار قرار گرفته است.

وزیر نیرو با اشاره به برگزاری نشست هم‌اندیشی مشترک با شماری از متخصصان و استادان دانشگاهی خارج از کشور، اظهار داشت: شمار زیادی از دانشمندان و متخصصان صاحبنظر که دارای تجربه مشابه‌ای همچون دریاچه آرال هستند، در کنفرانس بین‌المللی نجات دریاچه ارومیه شرکت خواهند داشت.

وی با بیان اینکه کنفرانس بین‌المللی با موضوع نجات دریاچه ارومیه در روزهای 27 تا 30 بهمن ماه جاری توسط سازمان زمین‌شناسی در حال برگزاری است، افزود: نخستین روز این کنفرانس در تهران و سپس در ارومیه برگزار می‌شود.

وی موضوع این کنفرانس را بررسی راهکارهایی برای احیای دریاچه ارومیه عنوان کرد و اظهار داشت: این سمینار و کنفرانس ها کارهای ارزشمندی است که در کشور صورت می‌گیرد تا بتوان با بررسی نقطه نظر متخصصان داخلی و هم‌اندیشی با متخصصان خارجی به یک راه حل منطقی برای نجات دریاچه ارومیه رسید.

وزیر نیرو ادامه داد: تاکنون درمجموع 20 طرح برای نجات دریاچه ارومیه ارایه شده و مورد تصویب دولت قرار گرفته است که ‌19 طرح ابتدا ارایه شد و بیستمین طرح نیز با موضوع احیای فازبندی شده دریاچه ارومیه، با نظر موافق بیشتر متخصصان امر در دستور کار قرار گرفته است.

به گفته وی، در این کنفرانس راهکارهای 20 گانه احیای دریاچه ارومیه برای متخصصان خارجی نیز تشریح خواهد شد و نظر آنان را جویا خواهیم شد تا بتوانیم با اطمینان بیشتر، راهکارهای مناسب را برای بازگرداندن حیات به این دریاچه اتخاذ کنیم.

چیت‌چیان درباره زمان لازم برای احیای دریاچه ارومیه، گفت: احیای دریاچه ارومیه به طور قطع یک امر درازمدت است اما امیدواریم بتوانیم طی مدت چهار تا پنج سال آینده روند کاهش آب دریاچه ارومیه را تغییر دهیم و دریاچه ارومیه در مسیر احیا قرار گیرد.

وی درباره تامین منابع مالی این طرح گفت: با وجود محدودیت های مالی، رییس‌جمهوری توجه ویژه ای به این دریاچه دارد و وعده داده است که منابع موردنیاز برای احیای دریاچه ارومیه تامین شود.

 دبیر کنگره بین‌المللی نجات دریاچه ارومیه نیز گفت: این نشست با حضور بیش از 400 نفر از پژوهشگران، متخصصان و صاحب نظران در بخش علوم طبیعی و زمین‌شناسی به مدت 3 روز از تاریخ 28 بهمن ماه در محل دانشگاه ارومیه برگزار می‌شود.

علی‌اصغر ثیاب قدسی افزود: در این همایش بین المللی 50 نفر از متخصصان برجسته داخلی و خارجی که در پدیده های مشابه خشکی دریاچه ارومیه درجهان صاحب نظر و تجربه دارند حضور خواهند داشت.

وی هدف از برگزاری این همایش را استفاده از نظرات و تجربیات متخصصان داخلی و خارجی در تعیین و تبیین روشهای کارآمد، سریع و مطمئن برای احیای دریاچه ارومیه عنوان کرد. دبیر اجرایی این همایش یادآور شد: در این کنگره 170 مقاله منتخب در قالب پوستر و سخنرانی ارائه می‌شود.

در این کنگره بین‌المللی با حضور استاندار و نمایندگان مردم آذربایجان غربی در مجلس شورای اسلامی، اعضای کارگروه نجات دریاچه ارومیه، معاون پژوهشی دانشگاه شریف، راهکارهای نجات دریاچه ارومیه، نتایج پژوهش‌های علمی و دانشگاهی مورد بحث و بررسی قرار می‌گیرد. یادآور می‌شود، در این کنگره علاوه بر اساتید دانشگاه‌ها و پژوهشگران داخلی، محققان و متخصصان علوم زمین‌شناسی از کشور‌های آلمان، آمریکا، بلژیک و ترکیه شرکت دارند که طی دو روز برگزاری کنگره مقالات و نتایج تحقیقات خود را ارائه می‌کنند.

 مروری بر روند خشک شدن دریاچه ارومیه

روند خشکی دریاچه ارومیه از اواخر دهه 70 آغاز شد و در دهه 80 و بویژه در پنج سال گذشته به اوج خود رسید بطوریکه حجم 22 میلیارد متر مکعبی آب آن در سال 82 اکنون بر اساس آمارهای متفاوت به سه  تا 10 میلیارد متر مکعب یعنی 75 درصد کاهش یافته است. از سال آبی 75 – 74 تا کنون رقوم ارتفاعی سطح تراز آب دریاچه ارومیه سیر نزولی پیدا کرده و در طول سالهای اخیر آب دریاچه بالاتر از شش متر کاهش داشته است که نیاز به یک عزم ملی و منطقه‌ای برای نجات این اکوسیستم با ارزش و بحران زده است.

بنا بر تحقیقات انجام شده از 18 سال پیش تا کنون نمودار تراز آب پارک ملی دریاچه ارومیه رو به پایین است و مطالعات مدیریت زیست بوم حوضه آبریز دریاچه ارومیه که با همکاری بانک جهانی به اتمام رسیده، نشان می‌دهد دریاچه ارومیه به عنوان دومین دریاچه شور جهان تا کمتر از 20 سال آینده با بحران شدیدی مواجه خواهد شد.

پارک ملی دریاچه ارومیه با ویژگی های خاص خود بعد از دریاچه شور بحر‌المیت در دنیا به عنوان دومین دریاچه شور و بزرگ در جهان به شمار می رود، این دریاچه به عنوان بزرگترین تالاب دایمی با دارا بودن 102 جزیره بزرگ و کوچک در استان قابلیت‌های زیادی را در دل خود جای داده است.

مساحت این دریاچه بیش از 570هزار هکتار است که با به خطر افتادن وضعیت این دریاچه علاوه بر تهدیدات زیست محیطی استان، حیات گونه های با ارزش و نادر کشور از جمله گوزن زرد ایرانی و... نیز به خطر افتاده است.