پایین بودن بودجه اکتشاف؛معضلی که سالهاست بخش معدن را آزار می‌دهد

اگرچه زنجیره فعالیت معادن از مرحله اکتشاف تا استخراج و فرآوری در گرو انجام فعالیت‌های اکتشافی مناسب است، اما در حال حاضر به دلیل پایین بودن بودجه اکتشافی کشور حجم فعالیت‌ها در این حوزه راضی کننده نیست. حجم بودجه اکتشافی در ایران بسیار کمتر از برخی شرکت‌های بین‌المللی فعال در این حوزه است. البته کم بودن بودجه اکتشافی واقعیتی است که حتی عالی‌ترین مقام اجرایی کشور در حوزه معادن نیز به آن اعتراف کرده است. چندی پیش وزیر صنعت، معدن و تجارت در اظهاراتی اعلام کرد که "مجموع بودجه کشور در حوزه‌ اکتشاف معادن بسیار ناچیز است". مهدی غضنفری البته دست یاری را به سوی نمایندگان مجلس دراز کرده و از آنها خواسته که بودجه‌ اکتشافی کشور در سال آینده (1391) را به چندین برابر افزایش دهند. این درخواست را رییس هیات عامل ایمیدرو نیز اظهار کرده و با اذعان به اینکه اکتشاف زیربنای توسعه‌ بخش معدن و صنایع معدنی به شمار می‌رود، خواستار توجه ویژه مجلس به امر اکتشاف در بودجه سال آینده شده است. این شرایط در حالی است که بودجه‌های اکتشافی در دنیا روند دیگری را طی می‌کنند. چندی پیش در گزارش منتشر شده از گروه اقتصادی فلزات اعلام شد که بودجه‌های جهانی اختصاص یافته به اجرای پروژه‌های اکتشافی معادن در سال جاری میلادی بیش از40 درصد افزایش یافته است. طبق آمار بیش از سه هزار و 200 شرکت معدنی در سال جاری میلادی بیش از 12.1 میلیارد دلار بودجه تنها به اکتشاف فلزات معدنی اختصاص داده‌اند. این وضعیت در حالی است که تمام بودجه اکتشافی ایران در این زمینه بسیار کمتر از این مقدار بوده و البته آمار دقیقی نیز در خصوص مقدار آن وجود ندارد. پیش از این رییس هیات عامل ایمیدرو اعلام کرده بود که در حال حاضر بودجه اکتشافی این سازمان حدود30 میلیارد تومان است. البته با توجه به اینکه بخش خصوصی چندان تمایلی به سرمایه‌گذاری در این بخش ندارد، به نظر می‌رسد کل بودجه اکتشافی کشور در حال حاضر چندان بیش از این مقدار نباشد. البته خدامراد احمدی در مراسم معارفه خود از برنامه‌اش برای 10برابر کردن بودجه اکتشافی این سازمان و رساندن آن به 300 میلیارد تومان خبر داده بود. به هر حال افزایش بودجه اکتشافی کشور به هر مقدار که باشد، چندین برابر بازدهی در بخش معدن خواهد داشت. در حال حاضر بزرگترین مشکل کشور در بخش معدن و البته حوزه اکتشاف آن کمبود بودجه اکتشافی است.