طرح‌های فولادی استانی توسط شرکت‌های داخلی اجرا می‌شود
برای توسعه صنعت فولاد ایران طی سال‌های گذشته تلاش‌های زیادی انجام شده اما با این وجود میزان تولید فولاد اکنون حدود 5/10 میلیون تن در سال است. برای تحقق طرح جامع فولاد باید گام‌های بلندتری نسبت به گذشته برداشته شود و اجرای طرح‌های فولادی در کشور سرعت گیرد. براساس طرح جامع فولاد باید ظرفیت تولید فولاد تا پایان برنامه چهارم به حدود 29 میلیون تن برسد که تحقق آن منوط به حضور فعالتر و چشمگیرتر بخش خصوصی برای اجرای طرح‌های فولادی در کشور است. بخش خصوصی صنعت فولاد نیز اکنون ظرفیت‌های زیادی ایجاد کرده اما به دلایلی هنوز از تمام ظرفیت خود به‌طور کامل استفاده نمی‌کند. صنعت فولاد در ایران اکنون در بخش‌هایی بومی شده و بومی‌سازی این صنعت یک ضرورت است که باید در تمام بخش‌ها محقق شود. باید با استفاده از تجارب گذشته، صنعت فولاد در مرحله طراحی و اجرا بومی شود. داشتن نیروهای جوان و تحصیلکرده، وجود انرژی فراوان گاز طبیعی، داشتن ذخایر مناسب سنگ‌آهن و رقابت‌پذیر بودن قیمت تمام شده فولاد در ایران از جمله دلایل اقتصادی بودن تولید فولاد در ایران است. شرکت ملی فولاد ایران یکی از شرکت‌های تحت پوشش سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران است که علاوه بر برنامه‌های قبلی شرکت، مسئولیت اجرای 8 طرح استانی فولاد را برعهده دارد8 طرح استانی که قرارداد اجرای آنها با پیمانکاران بخش خصوصی ایران منعقد شده، قرار است تا پایان برنامه چهارم (سال 1388) به بهره‌برداری برسند. به گفته مهندس رستی مدیرعامل شرکت ملی فولاد ایران، طبق مصوبه شورای اقتصاد قرار است طرح‌های استانی فولاد بعد از راه‌اندازی، حداقل به میزان 51 درصد و تا صددرصد آن به بخش خصوصی واگذار شوند. در این شماره در گفت‌وگو با مهندس رستی مدیرعامل شرکت ملی فولاد ایران جزئیات بیشتری را در خصوص روند اجرای 8 طرح استانی فولاد، طرح جامع فولاد و برنامه‌های شرکت جویا شده‌ایم که با هم می‌خوانیم:
به‌عنوان نخستین سوال بفرمایید طرح‌های 8گانه فولاد استانی در کدام استان‌ها اجرا خواهند شد؟
این 8 طرح شامل فولاد شادگان، چهارمحال و بختیاری، نی‌ریز، بافق، بافت، سبزوار، میانه و قائنات است.
ظرفیت هر یک از طرح‌ها چقدر است؟
ظرفیت هر یک از طرح‌های استانی فولاد 800 هزار تن و در مجموع 4/6 میلیون تن است. از این تعداد 7 طرح، شمش بلوم و بیلت تولید خواهند کرد و تولید یکی از طرح‌ها اسلب است. بلوم و بیلت برای تولید تیرآهن و میلگرد و اسلب برای تولید ورق کاربرد دارد.
اشتغالزایی هر یک از طرح‌های یاد شده چه میزان است؟
با راه‌اندازی هر طرح فولاد استانی برای 1000 تا 1500 نفر اشتغال مستقیم ایجاد می‌شود و میزان اشتغال غیرمستقیم نیز بستگی به محل اجرای طرح دارد که پیش‌بینی می‌شود با ایجاد هر شغل مستقیم تا 20 شغل غیرمستقیم ایجاد شود.
آیا طرح‌های استانی فولاد را پیمانکاران داخلی اجرا می‌کنند؟
تمام طرح‌های استانی فولاد به شرکت‌های داخلی داده شده و کنسرسیوم‌های داخلی هستند به‌خصوص در احیا که صددرصد کار را شرکت‌های داخلی انجام می‌دهند که هر چند تجهیزات را از خارج خریداری می‌کنند اما کار به شرکت‌های داخلی داده شده است.
اظهارات اخیر مطرح شده در مورد اجرای 8 طرح فولادی توسط بخش خصوصی به کجا انجامید؟
به این صورت است که اگر سرمایه‌گذار بخش خصوصی آمادگی داشته باشد، در هر مرحله‌ای واگذار می‌شود و سیاست کلی اصل 44 هم در همین زمینه است ولی دید کلی این است که چون این 8 طرح در مناطق محروم واقع است و در کنار کار اقتصادی، توسعه مناطق محروم هم دیده شده است، طبیعتا این 8 طرح استانی بعد از راه‌اندازی و حل شدن مسائل زیربنایی آنها واگذار خواهند شد. مصوبه شورای اقتصاد هم همین است که این طرح‌های فولاد استانی، بعد از راه‌اندازی حداقل 51 درصد و تا صددرصد به بخش خصوصی واگذار شوند.
در حال حاضر 8 طرح فولاد استانی در چه مرحله‌ای هستند؟
در حال حاضر همه طرح‌ها فعال هستند اما 5 تا از طرح‌ها از بقیه جلوتر و پیمانکاران آنها بر روی زمین در حال کار هستند. در طرح میانه و چهارمحال و بختیاری در مرحله فوندانسیون صنعتی هستیم و به‌زودی بتن‌ریزی فونداسیون شروع می‌شود. سه طرح دیگر نیز با فاصله کمتری از بقیه طرح‌ها قرار دارند. طرح بافق در استان یزد، بافت در استان کرمان و سبزوار در استان خراسان از بقیه عقب‌تر هستند که پیمانکار احیای این طرح‌ها در آینده نزدیک که با فاصله کمتری از بقیه به مرحله بهره‌برداری می‌رسند، مشخص می‌شوند و پس از جمع‌آوری اسناد مناقصه بلافاصله مشخص خواهد شد.
طبق برنامه قرار بود طرح‌های مذکور 3 ساله اجرا شوند، آیا این هدف محقق خواهد شد؟
5 تا از طرح‌های استانی طبق برنامه راه‌اندازی خواهند شد و سه طرح دیگر به فاصله حدود 6 ماه به بهره‌برداری خواهند رسید.
به نظر شما آیا بخش خصوصی کشور توان اجرای این 8 طرح فولادی را دارد؟ در این 8 طرح طبیعی است که بخش خصوصی توان اجرا ندارد مگر اینکه بخواهند یارانه زیادی به آنها پرداخت کنند که به صلاح نیست ولی در مناطقی که زیربناها فراهم باشد، برای بخش خصوصی آماده‌تر است. مشکل بخش خصوصی این است که طرح‌هایی که باید فولاد خام تولید کند، سرمایه سنگینی نیاز دارد. در کشور ما، سرمایه‌داری که سرمایه زیاد داشته باشد، نداریم. هر فردی که می‌آید، انتظار دارد که دولت به او پول بدهد و نهایتا خودش کار کند (تجربه گذشته نشان می‌دهد پول‌هایی که داده شده و کارهایی که اجرا شده یک مرور کنیم و کارهایی را هم که دولت انجام داده، مروری داشته باشیم). من با وجودی که طرفدار سرسخت بخش خصوصی هستم، معتقدم با این روش سرمایه‌گذاری، آن سرمایه‌گذاری که دولت انجام داده، سریع‌تر و هم با کیفیت‌تر بوده است، ولی اگر سرمایه‌گذار پول خودش را بیاورد و تکنولوژی وارد کند، طبیعتا وضعیت فرق می‌کند. در زمینه نورد، بخش خصوصی به وفور کار کرده و حتی ظرفیت‌هایی که ایجاد کرده به مراتب بیشتر از نیاز کشور است ولی در مرحله ذوب معمولا نداشتیم. در مرحله احیا، در گروه ملی فولاد در چند روز گذشته کلنگ یک واحد احیا به زمین زده شد که بخش خصوصی در آنجا در حال سرمایه‌گذاری است. احیا هم بین 100 تا 110 میلیارد تومان سرمایه نیاز دارد که بخش خصوصی در این حد هم وارد شده است اما ایجاد واحدهای ذوب، سرمایه‌های سنگین‌تری نیاز دارد. نقطه ضعف بخش خصوصی این است که نقدینگی به میزان کافی در اختیار ندارد و چنانچه بخواهد سرمایه را هم از خارج بیاورد در شرایط فعلی به راحتی امکانپذیر نیست.
برنامه شرکت ملی فولاد به جز 8 طرح استانی برای توسعه طرح‌های فولادی چیست؟
از طرح‌های دیگر شرکت ملی فولاد ایران، طرح فولاد هرمزگان با ظرفیت 5/1 میلیون تن که از سال آینده راه‌اندازی می‌شود، در سنگان نیز تولید 4/2 میلیون تن کنسانتره و گندله داریم، طرح الکترود گرافیتی، احداث 2 واحد احیای مستقیم در فولاد خراسان با ظرفیت 800 هزار تن در حال انجام است و بخش‌هایی از بخش خصوصی که کمتر از 50 درصد سهام آنها مربوط به ایمیدرو است و عملا فولادسازی‌هایی در اردکان و 2 نقطه دیگر در حال انجام هستند.
برای طرح‌هایی که اشاره شد، در مجموع چه میزان سرمایه‌گذاری صورت می‌گیرد؟
مجموع طرح‌های یاد شده حدود 3 هزار میلیارد تومان سرمایه‌گذاری ارزی و ریالی است.
به نظر شما آیا با ادامه روند فعلی، طرح جامع فولاد محقق خواهد شد؟
با روند فعلی، طرح جامع فولاد با اندکی تاخیر از زمان خودش اجرا می‌شود. منتهی تولید فولاد پس از انقلاب همواره رشد داشته و این رشد ادامه پیدا می‌کند اما مهم سرعت رشد است که در برهه‌هایی از زمان سرعت گرفته و در برهه‌هایی نیز یک مقدار کند شده ولی همواره رو به رشد بوده است که امیدوارم این سرعت بیشتر شود.
نظر شما :