تشدید اثرات گلخانه‌ای این بار در «زهره» و «مریخ»

دانشمندان یک مولکول کمیاب را در جو زهره و مریخ یافته‌اند که نوعی کم‌یاب از دی‌اکسیدکربن است و می‌تواند عملکرد اثرات گلخانه‌ای را روی زهره تحت تاثیر قرار دهد. در اردیبهشت 86 هنگامی که سریع‌السیر زهره به دومین سیاره منظومه شمسی رسید پدیده‌ای غیرعادی نظر دانشمندان را به خود معطوف کرد. تیمی از دانشمندان اروپایی از طیف‌سنج اتمسفری فروسرخ (SOIR) برای بررسی اختفای خورشیدی پشت زهره استفاده کردند. بررسی اختفای خورشید به دانشمندان اجازه می‌دهد که نحوه ‌جذب یک طول موج بخصوص به وسیله جو سیاره را مطالعه کنند. ‌این طول موج‌ها و میزان جذب آنها، نوع و مقدار گازها را در اتمسفر زهره مشخص می‌کند. در این بررسی دانشمندان در طول موج 3/3 میکرومتری در میانه محدوده فروسرخ طیف، یک پدیده غیرعادی مشاهده کردند که در طی اختفا به طور منظم با افزایش عمق جو افزایش می‌یافت. در ابتدا تصور می‌شد که یک مولکول آلی شامل کربن و هیدرو‍ژن مسبب این پدیده است اما هیچ مولکول آلی شناخته‌شده‌ای همه خواص این پدیده را توجیه نمی‌کرد. دانشمندان ناسا با بررسی دوباره پدیده، اثر مشابهی را در طیف جو مریخ مشاهده کردند. دو تیم مشاهدات را با هم مقایسه کردند. هر دو پدیده یکسان بودند و این سرنخ خوبی بود. جو زهره ضخیم‌تر از مریخ است اما جو هر دو سیاره از 95 درصد دی‌اکسید کربن تشکیل شده است. به گزارش ایسنا، دانشمندان ناسا دریافتند که مسبب این پدیده یک ایزوتوپ دی‌اکسید کربن است که یکی از دو اتم اکسیژن آن به جای هشت پروتون و هشت نوترون(اکسیژن-16)، هشت پروتون و ده نوترون(اکسیژن-18) دارد. اختفای خورشید از دید سریع السیر زهره تا کنون جذب مولکول در این طول موج مشاهده نشده بود اما تحقیقات سه گروه مستقل نتایج یکسانی را نشان داد، یک گذار کمیاب که تنها در این ایزوتوپ ممکن است، باعث ایجاد پدیده مذکور می‌شود. وزن متفاوت این دو نوع ایزوتوپ اتم اکسیژن به مولکول اجازه می‌دهد همزمان به دو روش ارتعاشات خود را تغییر دهد اما مولکولهای حاوی اکسیژن معمولی در هر زمان تنها می‌توانند یک نوع تغییر داشته باشند. این گذار کمیاب حتی به مولکول اجازه می‌دهد انرژی بیشتری جذب کند و بنابراین نقش فعالتری در در اثر گلخانه‌ای ایفا کند. به نوشته نجوم، این ایزوتوپ یک درصد کل دی‌اکسیدکربن زمین را تشکیل می‌دهد و مقدارش در جو زمین 250 هزار بار کمتر از مقدار آن در جو زهره است. بنابراین، نقش آن روی اثر گلخانه‌ای در زمین کوچک است اما در زهره اثر قابل توجهی دارد.