مهندس هراتی‌نیک: برای هرگونه هزینه در بخش اکتشاف و تحقیقات آماده ایم

ما در بخش اکتشاف و تحقیقات محدودیت بودجه ای نداریم و چنانچه لازم باشد حاضریم پروژه ای را متوقف و آن را صرف تحقیقات کنیم. مهندس احمدعلی هراتی نیک رئیس هیات عامل سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران (ایمیدرو) در چهارمین همایش پژوهش با اعلام این مطلب گفت: تولید دانش باید سرلوحه فعالیت های سازمان قرار گیرد و من مطمئن هستم که این کار شدنی است. وی تحقیقات را یکی از بحث های زیربنایی برای توسعه ذکر کرد و اظهار داشت: تحقیقات در کشور مظلوم واقع شده و به اندازه ای که به بخش تولید یا دیگر بخش ها توجه شده به تحقیقات به عنوان بخش جانبی نگاه شده است. مهندس هراتی نیک بر لزوم ایجاد تفکر اساسی در تحقیقات تاکید کرد و گفت: در مقایسه با واقعیت های روز، فعالیت کمی در تحقیقات صورت گرفته و پروژه های تحقیقاتی سطحی بوده است. وی به افزایش توانمندی متخصصان داخلی در صنعت فولاد اشاره و اظهار امیدواری کرد بخش فولادسازی در کشور به زودی بومی شود. وی با اشاره به اینکه اکنون در ابتدای راه هستیم خواستار یک حرکت اساسی در بخش صنعت و معدن کشور شد و افزود: باید از ابتدا تا انتها در هر صنعتی، متکی به توان نیروهای انسانی خودمان باشیم و تلاش کنیم تا نیازی به خارج نداشته باشیم. وی در پایان به لزوم استفاده از توانمندی های دیگر سازمان ها اشاره کرد و گفت: باید به سمت استقلال فکری حرکت کنیم و تا این استقلال فکری به وجود نیاید موفق نخواهیم بود. مهندس پالیزدار معاون برنامه ریزی و توسعه سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران نیز در این مراسم اعلام کرد: سازمان توسعه در حال حاضر حدود ۲۱ میلیارد دلار طرح در دست مطالعه و اجرا دارد. مهندس پالیزدار در چهارمین همایش پژوهش سازمان ایمیدرو گفت: سازمان توسعه یکی از سازمان های بزرگ کشور است که نقش مهمی در توسعه دارد. چنانچه طرح های در دست مطالعه را حدود ۴ میلیارد دلار در نظر بگیریم، حدود ۱۶ میلیارد دلار طرح در بخش فولاد، مس، آلومینیوم و... در دست اجرا است. وی با اشاره به اینکه سازمان توسعه در بین ۱۰۰ شرکت برتر حائز رتبه سوم شده است، افزود: میزان فروش سازمان توسعه در سال جاری به ۸ هزار میلیارد تومان می رسد. مهندس پالیزدار همچنین به برنامه افق ۱۴۰۴ سازمان توسعه اشاره کرد و اظهار داشت: براساس این برنامه باید در سال ۱۴۰۴ میزان تولید فولاد به ۵۵ میلیون تن، تولید آلومینیوم به ۲ میلیون تن، مس به ۸۰۰ هزار تن و ماده معدنی به ۲۰۰ میلیون تن برسد که این اهداف با مشارکت بخش خصوصی انجام خواهد شد و سازمان توسعه نیز به عنوان محور توسعه، نقش هدایت کننده خواهد داشت. وی بر لزوم تلاش بیشتر در بخش تحقیقات و پژوهش تاکید کرد و افزود: سازمان توسعه در دو زمینه «اکتشاف» و «تحقیق و پژوهش» به لحاظ هزینه هیچ محدودیتی ندارد. مهندس پالیزدار همچنین لزوم بومی کردن صنایع مختلف در کشور را یادآور شد و گفت: اکنون که ما قادر هستیم واحدهای احیای مستقیم را در مدت ۲ سال بسازیم، چرا در عرصه های دیگر انجام ندهیم. در اجرای طرح ها باید به زمان و نتیجه فکر کنیم و اکنون بهترین زمان برای بومی کردن پروژه ها است. وی با اشاره به وجود نیروی انسانی توانمند در کشور خاطرنشان کرد: باید شأن مدیریت، تولید ثروت باشد و مدیران پژوهش در این زمینه نقش پیش برنده دارند. معاون برنامه ریزی و توسعه سازمان ایمیدرو در پایان سخنان خود گفت: اهدای جوایز، انتقال حس است و به این معنی است که سازمان توسعه برای پژوهش، ارزش و احترام زیادی قائل است. مهندس جولازاده مدیر تحقیق و توسعه شرکت ذوب آهن اصفهان نیز در این همایش اظهار داشت: در سال های گذشته در صنعت فولاد، تحقیقات و ابداعات زیادی انجام شده است. وی با تشریح شاخص های پایدار در صنعت فولاد گفت: میزان تولید، مصرف، سوددهی، سهم صادرات، بهره وری نیروی انسانی، هزینه نیروی انسانی، هزینه تحقیق و توسعه، میزان مصرف انرژی، بازدهی آهن، میزان مصرف نسوز، میزان انتشار گاز CO۲ و میزان مصرف قراضه مهمترین شاخص های پایداری در صنعت فولاد هستند. وی با اشاره به اجرای پروژه های تحقیقاتی و پژوهشی در شرکت ذوب آهن اصفهان و اهمیت آنها در پیشبرد فعالیت های این شرکت توضیح داد: به عنوان مثال با اجرای پروژه بررسی اقتصادی به کارگیری لاستیک های فرسوده در کوره قوس الکتریکی علاوه بر به صفر رساندن مصرف کک و ۲۰ درصد صرفه جویی در مصرف انرژی، در مجموع به ازای هر کیلوگرم تولید بیش از ۵۷۰۰ تومان صرفه جویی صورت گرفته است. در ادامه کار این همایش، دکتر نظری مجری پروژه سازماندهی پژوهش سازمان توسعه و شرکت های تابعه، در سخنرانی خود تحت عنوان «مفاهیم پایه در مدیریت تکنولوژی» اظهار داشت: در مباحث اقتصادی دو نوع ثروت مطرح است یکی ثروت سخت افزاری مانند کارخانه های طلا و جواهرات و تجهیزات و دومی ثروت پویا مانند زمان، نفر ساعت و... است. مدیریت فناوری به هر دو گروه توجه دارد. وی با بیان اینکه دیدگاه های مختلفی در مورد تکنولوژی وجود دارد، افزود: یکی از مشکلات کشور این است که وقتی اسم تکنولوژی آمده ما به یاد سخت افزاری افتادیم و به نرم افزاری توجه نکردیم. وی تصریح کرد: ما اکنون جایی برای مغزافزاری و فرهنگی در تکنولوژی نداریم و امروزه در دنیا تکنولوژی را استفاده از سخت افزاری و نرم افزاری به طور مشترک می دانند. دکتر نظری با بیان اینکه فناوری تسهیل کننده است، یادآور شد: امروزه در جهان کشوری را صاحب فناوری می دانند که سخت افزاری های روز را تحت مدیریت صحیح به کار گیرد. وی با اشاره به اینکه تکنولوژی شامل عوامل و مولفه هایی به هم مرتبط است، این عوامل را شامل عامل انسانی تکنولوژی، عامل تکنیکی تکنولوژی، عامل اطلاعاتی تکنولوژی و عامل سازمانی تکنولوژی ذکر کرد. وی تصریح کرد: ایران از نظر تکنولوژی با کشور فرانسه برابری می کند اما در مدیریت، اطلاعات و منابع انسانی لازم ضعف دارد و در این زمینه یک نهم فرانسه است. ایران سال هاست که در زمینه تجهیزات سخت افزاری سرمایه گذاری های خوبی کرده اما در مورد مغزافزاری کار مهمی صورت نگرفته است. وی با اشاره به اینکه ایجاد ارزش افزوده بزرگترین نقش مدیریت فناوری است، تصریح کرد: به ازای هر یک ریال سرمایه گذاری در تحقیق و پژوهش، ۱۷ ریال «آورده» خواهیم داشت. بنابراین سازمانی در تحقیقات و توسعه موفق تر است که ستانده آن بیش از داده باشد. دکتر نظری ادامه داد: از ۱۰۰ واحد دانش سازمان ها، ۵/۱۲ واحد نقش سازمانی و ۸۷ واحد نقش انسانی است و باید قابلیت های انسانی به قابلیت سازمانی تبدیل شود. وی با بیان اینکه مدیریت از اطلاعات به سخت افزاری می رسد، گفت: متاسفانه در سازمان ها برعکس عمل شده و بیشتر به سخت افزار توجه شده است. وی در پایان ارکان اصلی نظام تکنولوژی را سیاست های علوم و تکنولوژی، فرهنگ تکنولوژی، نهادهای علوم و تکنولوژی، نیروی انسانی علمی و فنی، مدیریت فرآیند توسعه تکنولوژی و شناخت پایه و آگاهی ذکر کرد. مهندس رستی مدیر تحقیقات و فناوری شرکت فولاد خوزستان نیز گفت: میزان تولید این شرکت که در سال گذشته ۲/۲ میلیون تن بود، در سال جاری به ۳/۲ میلیون تن و در سال آینده به بیش از ۴/۲ میلیون تن خواهد رسید. وی با اشاره به پروژه های تحقیقاتی و پژوهشی این شرکت اظهار داشت: در سال ۸۵ تعدادی پروژه خاتمه یافته داشتیم که از جمله می توان به تولید پودر ریخته گری اسلب، تولید کاتالیست احیای مستقیم، طرح افزایش ظرفیت تاندیش اسلب برای افزایش کیفیت فولاد و طراحی و ساخت لاستیک های چرخ عقب ماشین پاتیل کشی اشاره کرد. دکتر جهاندار ایزدی مدیر تحقیق و توسعه شرکت فولاد مبارکه اصفهان نیز اظهار داشت: این شرکت در خصوص ارتباط صنعت و دانشگاه تلاش زیادی کرده و تاکنون با ۶۵ دانشگاه و مراکز آموزشی قرارداد منعقد کرده است. وی با بیان اینکه برخی از پروژه های اجرا شده، منافع زیادی برای شرکت داشته است، گفت: با اجرای یکی از پروژه ها که مبلغ ۹ میلیون تومان برای آن صرف شد و با احتساب دیگر هزینه های جانبی این پروژه که در مجموع به حدود ۲۰ میلیون تومان رسید، حدود ۵/۱۲ درصد به رشد تولید کمک کرده و سالانه حدود ۸۰۰ میلیون تومان به درصد مالی شرکت افزوده است. وی بر لزوم تقویت ارتباط صنعت و دانشگاه تاکید کرد و گفت: اجرای پروژه های تحقیقاتی و پژوهشی در واحدهای صنعتی تاثیر اقتصادی زیادی برای این واحدها داشته است. ایزدی در پایان با طرح پیشنهادی خود خواستار ایجاد هسته های تحقیقاتی شد و تبدیل سیاست ها به برنامه های اجرایی، لزوم افزایش توانمندی ها، توجه به جایگاه واقعی دانشگاه ها، توجه ویژه به اثربخشی پروژه ها و لزوم ایجاد یک شبکه مدیریت پروژه ها را از دیگر پیشنهادات خود برشمرد. مهندس احترام مدیرعامل آلومینای ایران نیز در این همایش یک روزه در خصوص اثربخشی پروژه های پژوهشی و کاربردی کردن آن در شرکت آلومینای ایران سخن گفت. وی افزود: این شرکت تاکنون قرارداد ۲۴ پروژه پژوهشی را توسط مرکز تحقیقات خود با مراکز تحقیقاتی و دانشگاهی داخلی و خارجی منعقد کرده که تعدادی از پروژه ها خاتمه یافته است. وی اظهار داشت: نتایج اجرای پروژه های تحقیق و توسعه سبب شد تا با شناسایی گلوگاه ها و اجرای موثرترین اصلاحات در جهت افزایش تولید در مجتمع تا حد ۵۰ درصد (نسبت به سال گذشته) را داشته باشیم و امیدواریم در سال آینده به ظرفیت اسمی برسیم. مهندس احترام یادآور شد: این شرکت با توجه جدی به نیروی انسانی توانمند خود و با صرف هزینه ای کمتر از یک دهم استفاده از کارشناسان خارجی، در سال های اخیر به موفقیت های خوبی دست یافته است. دکتر منوچهر منطقی مدیرعامل گروه صنعتی ایران خودرو نیز در این همایش اظهار داشت: تکنولوژی، محصول مراکز تحقیق و توسعه است و با توجه به محدودیت های مالی برای موثر بودن این مراکز باید اولا تکنولوژی ها به صورت صحیح گزینش شوند و ثانیا برای رسیدن به این تکنولوژی باید از یک متدلوژی بهینه استفاده کرد. وی افزود: در کشورهای در حال توسعه بنگاه ها برای جهانی شدن باید سه مرحله تقلید صرف، تقلید خلاقانه و نوآوری در تکنولوژی های بومی را پشت سر بگذارند. تقلید صرف، مرحله یادگیری است و در آن یک انتقال تکنولوژی انجام می شود. در مرحله تقلید خلاقانه، تکنولوژی موجود باید به روزرسانی شود زیرا که تکنولوژی یک موجود زنده بوده و با گذشت زمان از رده خارج می شود. وظیفه مراکز تحقیقاتی در این مرحله، به روزرسانی تکنولوژی است. برای جهان شدن نیز باید وارد مرحله نوآوری در تکنولوژی های بومی شد و شروع به ایجاد تکنولوژی کرد. دکتر منطقی عوامل کلیدی موفقیت در تحقیق و توسعه را تعریف دقیق اهداف پروژه ها، نگرش چندبعدی و حمایت مدیریت بالا دانست. وی تحقیقات را یک موضوع چندبعدی خواند و گفت: عدم تعریف دقیق اهداف و نگرش یک بعدی از علل ناموفق بودن تحقیقات در ایران است از این رو باید از ابتدا ابعاد مختلف تحقیق مدنظر قرار گیرد. دکتر منطقی در پایان اظهار داشت: ایران خودرو به عنوان یکی از پیشگامان تحقیق و توسعه، آمادگی انتقال تجارب خود را به همه سازمان ها و همچنین سازمان توسعه دارد. در ادامه کار همایش، مهندس شریف مدیر پژوهش و فناوری نوین سازمان ایمیدرو گزارشی از اهم فعالیت های پژوهشی سازمان در سال ۸۵ ارائه داد و گفت: در ۹ ماهه امسال ۲۰۲ قرارداد پژوهشی منعقده به مبلغ ۵۲ میلیارد ریال در سازمان و شرکت های تابعه داشتیم که از نظر مبلغ ۱۶ درصد رشد داشت. همچنین بخش پژوهشی سازمان ۳۶ قرارداد پژوهشی به مبلغ ۶۶ میلیارد ریال منعقد کرده است. وی با بیان اینکه هزینه های پژوهشی سازمان از ۶/۲ میلیارد تومان در سال ۸۲ به ۱۲ میلیارد تومان در سال ۸۵ افزایش یافته است، تصریح کرد: چنانچه بخواهیم یک درصد درآمدهای عملیاتی سازمان را به بخش پژوهش اختصاص دهیم باید امسال ۸۰ میلیارد تومان تخصیص می دادیم در حالی که این میزان در سال جاری یک چهارم این رقم یعنی ۲۰ میلیارد تومان بود. وی یکی دیگر از فعالیت های بخش پژوهش را بازدید از واحدهای صنعتی و معدنی به منظور الگوبرداری بخش های پژوهشی دانست وگفت: از ابتدای امسال تاکنون از واحدهای مجتمع آلومینیوم اراک، ایران خودرو، طلای موته، مرکز تحقیقات فناوری، زغال سنگ و... بازدید صورت گرفته است که در سال آینده نیز این بازدیدها تداوم خواهد داشت. وی برگزاری نمایشگاه دستاوردهای پژوهشی سازمان و شرکت های تابعه را از دیگر فعالیت های بخش پژوهش سازمان توسعه برشمرد. مهندس شریف ادامه داد: بخش پژوهش سازمان توسعه در سال گذشته ۷۰۰ پروژه نیازسنجی را وارد سایت کرد که بخشی از آنها منجر به قرارداد شده است. وی با بیان اینکه در زمینه بومی سازی تکنولوژی درصدد تدوین راهکارهای اجرایی هستیم اظهار امیدواری کرد مرکز تحقیقات فناوری کرج در سال ۸۶ به محلی برای بومی کردن تکنولوژی تبدیل شود. وی گفت: از سال ۸۱ تا ۸۵ حدود ۲۲ میلیارد تومان صرف پروژه های تحقیقاتی شده و ۴۲۱ پروژه با حدود ۱۹ میلیارد تومان کاربردی شده است. این در حالی است که منافع حاصل از این پروژه ها سالانه ۸۴ میلیارد تومان است. وی همچنین به برنامه های سال ۸۶ بخش پژوهش اشاره کرد و افزود: انجام فرآیندهای تعریف شده مدیریت، اجرایی کردن برنامه عملیات سازمانی، پیگیری استراتژی های سازمان و همچنین بهره برداری از پایلوت از مهمترین برنامه های سال آینده است. مهندس شریف اظهار امیدواری کرد مرکز تحقیقات کرج به محلی برای بومی سازی و خلق تکنولوژی تبدیل شود و از سال های آتی، هر ساله یک بومی سازی و خلق تکنولوژی داشته باشیم. وی در پایان خواستار تسهیل در قراردادهای پژوهشی و همچنین اعزام پژوهشگران به همایش بین المللی شد.