بخش خصوصى 5 برابر دولت معدن دارد
۲۱۶معدن فلزى شامل ۱۰ نوع کانى همچون معادن آهن، مس، بوکسيت که عمدتا...
کشور پهناور ايران با واقع شدن بر روى يکى از کمربندهاى اصلى کوهزايى جهان و وقوع فعاليت‌هاى کوهزايى و تکتونيکى که موجب تنوع و غنى شدن انواع مواد‌معدنى ارزشمند در آن شده، ذخيره بالغ بر ۵۵ميليارد تن و تنوع بيش از ۶۴ نوع ماده‌معدنى يکى از کشورهاى صاحب نام و مطرح در معادن ساير کشورها بوده است. عکس: منصور نمايشى
تعداد معادن کشور تاکنون تا پايان سال گذشته، ۴۰۸۷ فقره بوده که از اين تعداد ۲۹۳۵معدن فعال، ۹۱۸معدن متوقف يا فصلى و ۲۳۴معدن در حال تجهيز است. از ۴۰۸۷معدن کشور، ۱۴۸معدن در اختيار بخش دولتى، ۶۶۰معدن در اختيار بخش تعاونى و ۳۲۷۹معدن نيز در اختيار بخش‌خصوصى است و از معادن فوق نزديک به ۱۷۰ميليون تن ماده‌معدنى در سال ۸۴ استخراج شده است. با توجه به اينکه عمده معادن بزرگ با توليد بالا در اختيار دولت است بيشتر توليد معادن فلزى و مهم کشور هم اکنون در اختيار دولت است.
اگر چه بخش‌خصوصى ۵ برابر معادن دولتى را در اختيار خود دارد، ولى از نظر توليد اختلاف بسيار کمى با معادن دولتى دارد. از نظر ماهيت معادن کشور مواد‌معدنى به ۳ گروه مصالح ساختمانى و سنگ‌هاى تزئينى، خاک‌هاى صنعتى، غيرفلزى و فلزى تقسيم بندى شده است.
مصالح ساختمانى و سنگ‌هاى تزئينى
۲۷۷۹معدن در اين گروه فعال است که ۷۴معدن عمدتا معادن آهک و سنگ لاشه جهت مصرف کارخانه‌هاى سيمان و در اختيار واحدهاى دولتى و شبه دولتى، ۴۸۰معدن در اختيار بخش تعاونى و ۲۲۲۵معدن در اختيار بخش‌خصوصى است که اين معادن عمدتا سنگ‌هاى تزئينى نما است. توليد مصالح ساختمانى و سنگ‌هاى تزئينى و نما در کشور بيش از ۱۰۶ميليون تن است، در حالى که پروانه‌هاى بهره‌بردارى صادر شده در اين گروه ذخائرى بالغ بر 5/17ميليارد تن است.
معادن خاک‌هاى صنعتى و غيرفلزى
۱۰۹۲معدن در اين گروه فعال است که شامل ۴۴ نوع ماده‌معدنى که عمده توليدات در اين گروه زغال‌سنگ، فلدسپات، سيليس، نمک، کائولن و... است که ۵۳معدن توسط دولت، ۱۵۸معدن توسط تعاونى‌ها و ۸۸۱معدن توسط بخش‌خصوصى بهره‌بردارى مى‌شود. توليد معادن غيرفلزى حدود ۱۳ميليون تن در سال است، در حالى که پروانه‌هاى بهره‌بردارى صادرشده روى اين مواد‌معدنى داراى ذخيره 86/3ميليارد تن است.
معادن فلزى
۲۱۶معدن فلزى شامل ۱۰ نوع کانى همچون معادن آهن، مس، بوکسيت که عمدتا توسط دولت، سرب، روى، کروميت و..... که توسط بخش‌خصوصى بهره‌بردارى مى‌شود در کشور وجود دارد. توليد معادن فلزى حدود ۴۹ميليون تن در سال است، در حالى که پروانه‌هاى بهره‌بردارى صادر شده روى معادن فلزى 44/6ميليارد تن است. اشتغال دولتى‌ها با خصوصى‌ها برابر است در حال حاضر ۸۶۵۴۸ نفر در معادن مشغول به کارند، طورى که ۳۳۲۱۹ نفر در معادن گروه مصالح ساختمانى ۱۹۸۶۸ نفر در معادن فلزى و ۳۳۴۶۱ نفر در معادن غيرفلزى فعال هستند. از ميزان اشتغال فوق ۴۳۱۸۷ نفر در بخش دولتى و ۴۳۳۶۱۰ نفر در معادن غيردولتى مشغول به کارند. استان کرمان با دارا بودن ۱۰۵معدن فعال و استخراج بيش از 5/31ميليون تن مواد‌معدنى که عمدتا مس، آهن، کروميت و زغال‌سنگ است، بزرگ‌ترين توليدکننده مواد‌معدنى کشور است. پس از اين استان، استان يزد با توليد بيش از 6/16ميليون تن مواد‌معدنى دومين استان بزرگ توليدکننده مواد‌معدنى در کشور است. آهن، سرب و روى، فسفات و زغال‌سنگ بيشترين ميزان توليد معادن اين استان را به خود اختصاص داده است. استان اصفهان با توليد بيش از 3/14ميليون تن انواع مواد‌معدنى سومين استان توليدکننده مواد‌معدنى در کشور است. سنگ‌هاى تزئينى، سرب، روى، طلا و کربنات کلسيم بيشترين ميزان توليد معادن اين استان است.
کرمان، بيشترين توليد
استان تهران پس از استان‌هاى کرمان، يزد و اصفهان با توليد بيش از ۱۰ميليون تن انواع مواد‌معدنى چهارمين استان بزرگ توليدکننده مواد‌معدنى در کشور است و پس از اين استان، استان‌هاى سمنان با توليد بيش از 8/9ميليون تن و فارس با توليد بيش از 2/8ميليون تن انواع مواد‌معدنى رتبه‌هاى پنجم و ششم توليد انواع مواد‌معدنى را به خود اختصاص داده‌اند. اما طى سال ۸۵، بيش از ۲۹ميليارد تن ذخائر قطعى‌معدنى در کشور شناسايى شده است که از اين ميزان ذخيره نزديک به ۷ميليارد تن در استان آذربايجان شرقى وجود دارد. پس از اين استان‌هاى کرمان با ذخائرى نزديک به 5/3ميليارد تن، و استان خوزستان با ذخائرى بيش از ۳/۳ميليارد تن بيشترين ذخائر قطعى‌معدنى کشور را در دل خود جا داده‌اند.
فعال‌ترين معادن در خراسان
از لحاظ تعداد معادن فعال، استان‌هاى خراسان با ۲۳۲معدن فعال، اصفهان با ۲۲۵معدن فعال و آذربايجان شرقى با ۱۹۴معدن فعال بيشترين تعداد معادن فعال کشور را در اختيار دارند. از نظر اشتغال نيز استان‌هاى کرمان با بيش از ۲۷هزار نفر شاغل، يزد با نزديک به ۹هزار و ۵۰۰ نفر شاغل و آذربايجان شرقى با بيش از ۵هزار نفر شاغل در معادن مختلف بيشترين ميزان اشتغال در بخش‌معدن کشور را به خود اختصاص داده‌اند. از ۸۵۷معدن سنگ تزئينى کشور در سال ۸۴، بيش از 6/10ميليون تن انواع سنگ‌هاى تزئينى استخراج شده است که اين ميزان توليد، ايران را جزو ۵کشور برتر دنيا در خصوص توليد سنگ‌هاى تزئينى قرار داده است. گروه سنگ‌هاى تزئينى در کشور رتبه ششم را از لحاظ ميزان استخراج به خود اختصاص داده است.
ذخيره قطعى
بيش از ۲۹ميليارد تن ذخيره قطعى در معادن کشور شناسايى شده است که بيشترين ميزان ذخائر به ترتيب سنگ آهک (حدود ۹ميليارد تن)، سنگ لاشه (حدود ۵/۵ميليارد تن)، نفلين سينيت (حدود 3/5ميليارد تن)، سنگ آهن (حدود 2/3ميليارد تن) و سنگ مس (حدود 5/1ميليارد تن) اختصاص داشته است.
تعداد معادن کشور تاکنون تا پايان سال گذشته، ۴۰۸۷ فقره بوده که از اين تعداد ۲۹۳۵معدن فعال، ۹۱۸معدن متوقف يا فصلى و ۲۳۴معدن در حال تجهيز است. از ۴۰۸۷معدن کشور، ۱۴۸معدن در اختيار بخش دولتى، ۶۶۰معدن در اختيار بخش تعاونى و ۳۲۷۹معدن نيز در اختيار بخش‌خصوصى است و از معادن فوق نزديک به ۱۷۰ميليون تن ماده‌معدنى در سال ۸۴ استخراج شده است. با توجه به اينکه عمده معادن بزرگ با توليد بالا در اختيار دولت است بيشتر توليد معادن فلزى و مهم کشور هم اکنون در اختيار دولت است.
اگر چه بخش‌خصوصى ۵ برابر معادن دولتى را در اختيار خود دارد، ولى از نظر توليد اختلاف بسيار کمى با معادن دولتى دارد. از نظر ماهيت معادن کشور مواد‌معدنى به ۳ گروه مصالح ساختمانى و سنگ‌هاى تزئينى، خاک‌هاى صنعتى، غيرفلزى و فلزى تقسيم بندى شده است.
مصالح ساختمانى و سنگ‌هاى تزئينى
۲۷۷۹معدن در اين گروه فعال است که ۷۴معدن عمدتا معادن آهک و سنگ لاشه جهت مصرف کارخانه‌هاى سيمان و در اختيار واحدهاى دولتى و شبه دولتى، ۴۸۰معدن در اختيار بخش تعاونى و ۲۲۲۵معدن در اختيار بخش‌خصوصى است که اين معادن عمدتا سنگ‌هاى تزئينى نما است. توليد مصالح ساختمانى و سنگ‌هاى تزئينى و نما در کشور بيش از ۱۰۶ميليون تن است، در حالى که پروانه‌هاى بهره‌بردارى صادر شده در اين گروه ذخائرى بالغ بر 5/17ميليارد تن است.
معادن خاک‌هاى صنعتى و غيرفلزى
۱۰۹۲معدن در اين گروه فعال است که شامل ۴۴ نوع ماده‌معدنى که عمده توليدات در اين گروه زغال‌سنگ، فلدسپات، سيليس، نمک، کائولن و... است که ۵۳معدن توسط دولت، ۱۵۸معدن توسط تعاونى‌ها و ۸۸۱معدن توسط بخش‌خصوصى بهره‌بردارى مى‌شود. توليد معادن غيرفلزى حدود ۱۳ميليون تن در سال است، در حالى که پروانه‌هاى بهره‌بردارى صادرشده روى اين مواد‌معدنى داراى ذخيره 86/3ميليارد تن است.
معادن فلزى
۲۱۶معدن فلزى شامل ۱۰ نوع کانى همچون معادن آهن، مس، بوکسيت که عمدتا توسط دولت، سرب، روى، کروميت و..... که توسط بخش‌خصوصى بهره‌بردارى مى‌شود در کشور وجود دارد. توليد معادن فلزى حدود ۴۹ميليون تن در سال است، در حالى که پروانه‌هاى بهره‌بردارى صادر شده روى معادن فلزى 44/6ميليارد تن است. اشتغال دولتى‌ها با خصوصى‌ها برابر است در حال حاضر ۸۶۵۴۸ نفر در معادن مشغول به کارند، طورى که ۳۳۲۱۹ نفر در معادن گروه مصالح ساختمانى ۱۹۸۶۸ نفر در معادن فلزى و ۳۳۴۶۱ نفر در معادن غيرفلزى فعال هستند. از ميزان اشتغال فوق ۴۳۱۸۷ نفر در بخش دولتى و ۴۳۳۶۱۰ نفر در معادن غيردولتى مشغول به کارند. استان کرمان با دارا بودن ۱۰۵معدن فعال و استخراج بيش از 5/31ميليون تن مواد‌معدنى که عمدتا مس، آهن، کروميت و زغال‌سنگ است، بزرگ‌ترين توليدکننده مواد‌معدنى کشور است. پس از اين استان، استان يزد با توليد بيش از 6/16ميليون تن مواد‌معدنى دومين استان بزرگ توليدکننده مواد‌معدنى در کشور است. آهن، سرب و روى، فسفات و زغال‌سنگ بيشترين ميزان توليد معادن اين استان را به خود اختصاص داده است. استان اصفهان با توليد بيش از 3/14ميليون تن انواع مواد‌معدنى سومين استان توليدکننده مواد‌معدنى در کشور است. سنگ‌هاى تزئينى، سرب، روى، طلا و کربنات کلسيم بيشترين ميزان توليد معادن اين استان است.
کرمان، بيشترين توليد
استان تهران پس از استان‌هاى کرمان، يزد و اصفهان با توليد بيش از ۱۰ميليون تن انواع مواد‌معدنى چهارمين استان بزرگ توليدکننده مواد‌معدنى در کشور است و پس از اين استان، استان‌هاى سمنان با توليد بيش از 8/9ميليون تن و فارس با توليد بيش از 2/8ميليون تن انواع مواد‌معدنى رتبه‌هاى پنجم و ششم توليد انواع مواد‌معدنى را به خود اختصاص داده‌اند. اما طى سال ۸۵، بيش از ۲۹ميليارد تن ذخائر قطعى‌معدنى در کشور شناسايى شده است که از اين ميزان ذخيره نزديک به ۷ميليارد تن در استان آذربايجان شرقى وجود دارد. پس از اين استان‌هاى کرمان با ذخائرى نزديک به 5/3ميليارد تن، و استان خوزستان با ذخائرى بيش از ۳/۳ميليارد تن بيشترين ذخائر قطعى‌معدنى کشور را در دل خود جا داده‌اند.
فعال‌ترين معادن در خراسان
از لحاظ تعداد معادن فعال، استان‌هاى خراسان با ۲۳۲معدن فعال، اصفهان با ۲۲۵معدن فعال و آذربايجان شرقى با ۱۹۴معدن فعال بيشترين تعداد معادن فعال کشور را در اختيار دارند. از نظر اشتغال نيز استان‌هاى کرمان با بيش از ۲۷هزار نفر شاغل، يزد با نزديک به ۹هزار و ۵۰۰ نفر شاغل و آذربايجان شرقى با بيش از ۵هزار نفر شاغل در معادن مختلف بيشترين ميزان اشتغال در بخش‌معدن کشور را به خود اختصاص داده‌اند. از ۸۵۷معدن سنگ تزئينى کشور در سال ۸۴، بيش از 6/10ميليون تن انواع سنگ‌هاى تزئينى استخراج شده است که اين ميزان توليد، ايران را جزو ۵کشور برتر دنيا در خصوص توليد سنگ‌هاى تزئينى قرار داده است. گروه سنگ‌هاى تزئينى در کشور رتبه ششم را از لحاظ ميزان استخراج به خود اختصاص داده است.
ذخيره قطعى
بيش از ۲۹ميليارد تن ذخيره قطعى در معادن کشور شناسايى شده است که بيشترين ميزان ذخائر به ترتيب سنگ آهک (حدود ۹ميليارد تن)، سنگ لاشه (حدود ۵/۵ميليارد تن)، نفلين سينيت (حدود 3/5ميليارد تن)، سنگ آهن (حدود 2/3ميليارد تن) و سنگ مس (حدود 5/1ميليارد تن) اختصاص داشته است.
روزنامه دنياى اقتصاد
نظر شما :