بیانات رهبر معظم انقلاب در دیدار با صنعتگران و معدنکاران<?xml:namespace prefix = o ns = "urn:schemas-microsoft-com:office:office" />

جلسة بسیار خوبی است. مطالبی هم که دوستان بیان کردند، هر کدام از جهتی برای من مفید و ان‌شاءالله منشأ تصمیم‌گیریهایی در حوزة کار ما خواهد بود.

البته خواهم گفت پیشنهادها یا نقطه نظرات آقایان را – که همه‌اش ضبط شده است – استخراج کنند، تا همه‌اش را بررسی کنم. نکاتی را هم خود من این جا یادداشت کرده‌ام که هر کدام را که خودمان بتوانیم کاری بکنیم، ان‌شاءالله انجام می‌گیرد؛ هرچه را هم که باید به دستگاههای گوناگون سفارش کنیم، سفارش می‌کنیم

صنعتی شدن کشور، یک مقولة ملی و همگانی است و همه باید در این‌باره احساس مسئولیت کنند.

هم بخشهای ستادی دولت مانند وزارت صنایع – که من از نزدیک شاهد هستم که بحمدالله در این چند سال آقای جهانگیری پیگیریهای خیلی خوبی هم در زمینة صنعت و هم در زمینة معدن داشته‌اند و هم سایر بخشهای دولتی و اقتصادی و سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی و وزارت بازرگانی؛ همه اینها می‌توانند به توسعة صنعتی کشور، چه مستقیم و چه غیرمستقیم، کمک برسانند.

فرض بفرمایید مسألة رقابت در بازارهای بین‌المللی یا سرمایه‌گذاریهای خارجی در داخل کشور برای ما مهم است – که البته چنین است – این کار بخشهای دیگر مانند وزارت خارجه و بازرگانی است که باید تلاش کنند. وقتی سیاست کشور این است که سرمایه‌گذار خارجی را جذب کنیم، یکی از کارهای ممکن همین است که سفرای ما در هر یک از کشورهای دنیا آنها را شناسایی کنند و بعد از گفتگو و مذاکره، مسائل اقتصادی را در دیدارهای سطح بالا به مسائل سیاسی متصل کنند. در همین زمینه توصیة ما به وزارت بازرگانی هم همیشه این است که برای محصولات ایرانی در خارج از کشور بازاریابی کند. وزارت علوم و بخشهای دانشگاهی هم می‌توانند در این خصوص کمک کنند، چون بدون تردید ارتقای علم و صنعت به همدیگر پیوسته و وابسته است. بنابراین پیشرفت و توسعة صنعتی در کشور به همت همه احتیاج دارد و همة بخشها باید در این قضیه درگیر شوند.

انجمنهای صنعتی – که به بعضی از آنها اشاره کردند – هم مسئولیتهای سنگینی دارند و بسیاری از کارها مربوط به آنهاست. اگر چه دولت یقیناً در تشویق به سرمایه‌گذاری داخلی سهم دارد، لیکن این انجمنها هم می‌توانند در این زمینه کار کنند. دوستان به جذب سرمایه‌های خارجی اشاره کردند، که بلاشک موضوع لازمی است؛ اما اگر ما نتوانیم سرمایه‌های داخل کشور را جذب قطب صنعتی و وادار به سرمایه‌گذاری کنیم، معلوم نیست بتوانیم اوضاع و فضای کشور را در چشم سرمایه‌گذار خارجی آن چنان آرایش بدهیم که او بیاید و سرمایه‌گذاری کند. سرمایه‌گذار خارجی اول باید ببیند که سرمایه‌گذار و سرمایه‌دار داخلی ریسک و اعتماد می‌کند، وارد می‌شود و با اطمینان خاطر سرمایه‌گذاری می‌کند و سود می‌برد. در واقع خود این کار تشویق کنندة سرمایه‌گذار خارجی هم است. بنابراین همه مسئولند. من می‌خواهم تأکید کنم که بایستی همه بخشهای کشور در این زمینه احساس مسئولیت کنند.

ما اصل مقولة سرمایه‌گذاری و اهمیت آن و تفکر تولید ثروت و به دست سرمایه‌دار داخلی را مثبت می‌دانیم و آن را کاملاً تأیید می‌کنیم، چون این کار به پیشرفت، اعتلای اقتصادی و تولید اشتغال در کشور کمک می‌کند. این دستگاه دولتی است که بایستی سیاستهایش را طوری تنظیم کند که در عین تولید ثروت – و به تعبیر بعضی از دوستان، تراکم ثروت – در واحدهای تولیدی، عدالت اجتماعی هم تأمین شود. ما اعتقاد نداریم که اگر افرادی سرمایه‌شان را در زمینه‌های تولیدی به کار بگیرند، موجب خدشه‌دار شدن عدالت اجتماعی یا فاصله و شکاف طبقاتی می‌شود، بلکه برعکس، معتقدیم وقتی پول در خدمت تولید نباشد، یا برخی اشکالات دیگر وجود داشته باشد، آدمهایی که نه زحمتی کشیده‌اند و نه ریسک کرده‌اند و نه ابتکاری به خرج داده‌اند، ثروتهای بادآوردة بسیاری را به دست می‌آورند و انسانهایی که حاضرند با اخلاص و علاقه‌مندی سرمایه‌گذاری و کار کنند و در واقع پول خود را در معرض تهدید احتمالی قرار دهند، با هزار مشکل موجه خواهند شد. ما اعتقاد داریم که اگر عدالت اجتماعی در کشور صدمه ببیند، از طریق برخی از سیاستهای پولی و اقتصادی است، نه از ناحیه تقویت سرمایه‌گذاری صنعتی و به طور کلی تولید.

از لحاظ افکار عمومی، ما این نکته را به ذهنیت عمومی جامعه منتقل کرده و بارها گفته‌ایم و جزو مبانی فکری ما هم است که بایستی بخش خصوصی را تشویق کنیم، تا به میدان کار و تولید بیاید، این چیزی نیست که تغییر کرده باشد، بلکه از اول انقلاب و از دورة ریاست جمهوری بنده فکر ما همین بوده است. دوستان گفتند شصت یا هفتاد درصد دستگاههای تولیدی کشور در اختیار دولت است. البته یک مقدارش را قانون اساسی مشخص کرده که آنها یقیناً خیلی کمتر از این مبالغ است. آنچه موجب شده که این تراکم در بخش دولتی به وجود بیاید، سوء برخی از سیاستهاست که ما هم در سیاستهای کلی این را اعلام کردیم و اخیراً به مجمع تشخیص مصلحت در نوع استفاده و نگرش به اصل چهل و چهار مجدداً این را گفته‌ایم. ما معتقدیم که بخش خصوصی – غیر از آن قسمتهایی که به تصریح قانون اساسی مربوط به دولت است و دولت بایستی مدیریت آنها را به عهده داشته باشد – باید میدان دار کار و تولید در کشور باشد.

این اعتقاد ماست ؛ از اول هم همین اعتقاد را داشته‌ایم، الان هم داریم و آن را تعقیب می‌کنیم. البته باید روشن باشد که خصوصی سازی فقط این نیست که بیاییم واحدهای دولتی را به هر کیفیت و با هر قیمت و سیاستی و بدون رعایت صرفة کشور در اختیار بخشهای غیردولتی بگذاریم، بلکه باید سرمایه‌گذار را تشویق کنیم که وارد میدان شود و امتیازات و منابع را طوری تخصیص دهیم که بخش خصوصی تشویق شود. ما صندوق ذخیره ارزی داریم که قرار شده بخشی از منابع این صندوق به واحدهای تولیدی بخش خصوصی داده شود. این کار بایستی با کیفیت و با گزینش درست انجام بگیرد و ملاحظه شود که این واحدها قابلیت، صلاحیت و توانایی این را دارند که تولید کنند و تولید خودشان را افزایش دهند یا نه. اگر توان این کار را دارند، باید به آنها این امکانات داده شود. بنابراین، گزینش باید بر اساس صلاحیت باشد، نه بر اساس خویشاوندی؛ چه خویشاوندی رفاقتی و چه خویشاوندی سیاسی. اگر این ملاحظات بشود، یقیناً بخش خصوصی هم تشجیع خواهد شد و به میدان خواهد آمد، کما این که بحمدالله تا حدودی این کارها شده است و باید باز هم این رشته را دنبال و تقویت کرد.

مسأله دیگر، رقابتهای بین‌المللی است. در رقابتهای بین‌المللی آنچه امروز برای ما مطرح می‌شود و می‌گویند، مسأله گران بودن کالای ایرانی و بالا بودن قیمت تمام شده در ایران در مقایسه با مثلاً کالای چین است. این از نکاتی است که ما را متوجه می‌کند مسأله صنعت صرفاً به بخش صنعت اتکا ندارد، بلکه همه بخشها درگیر این قضیه هستند، چون بالا بودن قیمت تمام شده، به عوامل گوناگونی ارتباط دارد. می‌گویند در چین نیروی کار ارزان است. سوال من این است که آن نیروی کار ارزارن در چین بالاخره خوراک می‌خورد، سیر می‌شود و زندگی‌اش اداره می‌شود یا نه؟ کارگر چینی لابد به آن اندازه حقوق می‌گیرد، مجانی که کار نمی‌کند. باید به این نکته بپردازیم که ما هم نیروی کار زیاد داریم و استعداد و مهارت نیروی کار ما بیش از نیروی کار کشور چین است.

امکان مهارت نیروی ایرانی بیش از نیروی کشور چین و بسیاری از کشورهای دیگر است، اما بالاخره در چین این طور است. چرا ما نمی‌توانیم کالای خود را ارزان تمام کنیم و مشکل ما چیست ؟ ضمناً ما انرژی ارزان هم داریم، که آنها به این شکل ندارند. به نظر من مشکلات دیگری وجود دارد ؛ باید سراغ برخی از مدیریتها و بعضی از قوانین و مقررات رفت و آنها را اصلاح کرد؛ این مسأله خیلی تأثیر دارد. در گفتگویی که دوستان با بعضی از صاحبان صنایع کرده بودند و گزارشش را برای من آوردند، یکی از مشکلات مهم که مطرح و ذکر کرده بر اساس مطالعات و تحقیقاتی که شده، سطح هوش و امکان مهارت نیروی ایرانی بیش از نیروی کشور چین و بسیاری از کشورهای دیگر است، اما بالاخره در چین این طور است. چرا ما نمی‌توانیم کالای خود را ارزان تمام کنیم و مشکل ما چیست ؟ ضمناً ما انرژی ارزان هم داریم، که آنها به این شکل ندارند. به نظر من مشکلات دیگری وجود دارد؛ باید سراغ برخی از مدیریتها و بعضی از قوانین و مقررات رفت و آنها را اصلاح کرد ؛ این مسأله خیلی تأثیر دارد. در گفتگویی که دوستان با بعضی از صاحبان صنایع کرده بودند و گزارش را برای من آوردند، یکی از مشکلات مهم که مطرح و ذکر کرده بودند، مسأله شفاف نبودن و بی‌ثباتی قوانین است. این حرف درست و اشکال وارد است. این فقط به عهده وزارت صنایع هم نیست، کاری است که مجموعه دستگاه دولت و مجلس بایستی روی آن تکیه کنند. ما حتماً باید این کار را دنبال کنیم و وظیفه داریم و دنبال هم می‌کنیم. به نظر من، خوب است که وزارت صنایع این موضوع را به عنوان یک نکته اساسی و اصلی مورد توجه قرار دهد و در دولت دنبال کند.

این مطلبی که آقای جهانگیری گفتند که اطلاعات را به همه منتقل می‌کنند، بسیار خوب است و واقعاً من را خوشحال کرد؛ من از این مسأله اطلاع نداشتم. یکی از مشکلات کار ما، انحصاری بودن اطلاعات در بعضی از بخشها بود که عده خاصی از امکانات مطلع و به سمت آن بسیج می‌شدند و بقیه محروم می‌ماندند. حالا اگر سازوکار خوبی را برای این کار پیش‌بینی کرده‌اید، که اطلاعات در اختیار همه قرار بگیرد و همه بتوانند به مقدار استعداد، قابلیت و صلاحیت، در بخشهای مختلف – بدون این که مشکلی برایشان به وجود بیاید – سرمایه‌گذاری کنند، بسیار مثبت است و در این صورت رقابت صحیح در کشور به وجود خواهد آمد.

بعضی از دوستان به مسأله ارتباطات سیاسی ما با دنیا اشاره کردند. ما از لحاظ ارتباطات سیاسی با دنیا مشکلی نداریم . در این گونه مسائل مهم که به همه جا مرتبط است، نباید بخشهای مختلف، سعی کنند توپ را به زمین دیگری بیندازند. یقیناً ارتباطات سیاسی دنیا در این کار تأثیر دارد؛ شکی نیست، اما باید ارتباطات سیاسی را تعریف کنیم. فعالیت و تلاش سیاسی در همه دنیا نقش ایفا می‌کند و ما امروز در دنیا فقط با امریکا و اسرائیل ارتباط نداریم و با سایر کشورها ارتباط داریم و ارتباطمان هم خوب است.

اگر ما در داخل امنیت و سرمایه‌گذاری داخلی را تشویق و تلاش دیپلماتیک خود را هم متوجه فعالیت اقتصادی کنیم، بلاتردید سرمایه‌گذاری خارجی جذب خواهد شد. همان‌طور که دوستان گفتند، استعدادهای کشور خیلی بالاست. خیلی از آدمهای هوشیار و زرنگ دنیا هم این را می‌دانند و مایلند در این جا سرمایه‌گذاری کنند. ما باید زمینه را فراهم و تسهیل و برای این قضیه تلاش کنیم. بی‌ثبات نشان دادن کشور و قوانین آن قطعاً به ضرر جذب سرمایه‌گذاری خارجی است.

بعضی از دوستان نکتة خوبی گفتند؛ این که ما استعداد و توانایی داریم و از مدیران و مبتکران خوبی هم بهره‌مند هستیم. البته یقیناً پیشرفت بدون ارتباط با فناوری پیشرفتة جهانی ممکن نیست و کامل نخواهد شد و ما باید راه طولانی‌ای را طی کنیم؛ این را من قبول دارم و امکان‌پذیر هم است؛ اما نباید تصور کنیم که همه چیز وابسته به ارتباط داشتن با فناوری جهانی است.

من به طور جدی معتقدم که با فساد و سوء استفاده باید مبارزه کرد؛ اما قصورها، کوتاهیها و برخی تخلفها از مقولة فساد نیستند، که دوستان هم باید بخصوص در بخشهای دولتی سعی کنند که هر چه می‌توانند این مسائل را کم کنند. جلسة بسیار خوبی بود و دیگر بیش از این به آقایان و خانمها زحمت ندهیم. امیدوارم این نشست و برخاستها بیش از آنچه که جنبة تشریفاتی و خدای نکرده نمایشی به خود بگیرد، جنبة واقعی پیدا کند و همه دنبال کار باشند، تا مشکلات برطرف شود. مجموعة مشکلاتی که از زبان دوستان بیان شد، فهرست می‌کنیم و ان‌شاءالله در پی علاج‌جویی آنها هم در زمینة صنعت و هم در زمینة معدن خواهیم بود.

از جناب آقای جهانگیری – که زحمت کشیدند و این دیدار را ترتیب دادند – و همکارانشان در وزارتخانه و همچنین بقیة دوستانی که این جا حضور دارید تشکر می‌کنم و امیدوارم همه‌تان موفق و مؤید باشید.

والسلام علیکم و رحمه‌الله و برکاته