تغییرات میزان جابجایی و عرض پهنه برشی بر روی سیستم گسله راستالغز نهبندان
تغییرات میزان جابجایی و عرض پهنه برشی بر روی سیستم گسله راستالغز نهبندان
نوشته: دکتر محمد مهدی خطیب
گسله های راستالغز دارای متغیرهای فراوانی بوده که در طول گسل آنها یکسان نمی باشد. از جمله مهمترین متغیرها، تغییرات میزان جابجایی و عرض پهنه برشی می باشند. مطالعه این متغیرها بر روی سیستم گسله راستالغز نهبندان در خاور ایران و اندازه گیری آنها بر روی مدلهای تجربی در آزمایشگاه نشان می دهد که بیشترین میزان جابجایی و بیشترین عرض پهنه برشی در بخش میانی گسله های راستالغز روی می دهد. از بخش میانی به طرف پایانه های گسله از میزان جابجایی به صورت نمایی کاسته می شود، آهنگ کاهش میزان جابجایی و عرض پهنه برشی را می توان در رابطه Y=C.e ydبررسی کرد. ضریب کاهش پذیری از سرشاخه های فرعی بخش انتهایی گسله های راستالغز کوچکتر از بخش اصلی گسله می باشد. به طرف پایانه گسله های راستالغز هم مقدار جابجایی و هم عرض پهنه برشی به سمت صفر میل می کند. در مدل تجربی بر روی ماده فلکسی گلاس نیز مشاهده گردید که بیشترین میزان جابجایی و عرض پهنه برشی در بخش میانی گسله بوده و به طرف پایانه ها از مقدار آن به صورت نمایی کاسته شده و به صفر می رسد. مقایسه منحنی های جابجایی برحسب مسافت و یا عرض پهنه برشی بر حسب مسافت به دست آمده در طبیعت و آزمایشگاه نشان می دهد که منحنی های داده های طبیعی نامتقارن می باشند. این اختلاف بدلیل همگنی نمونه آزمایشگاهی و ناهمگنی پوسته قاره ای که در آن گسله راستالغز رخ داده می باشد. شکل منحنی های جابجایی بر حسب مسافت یا عرض پهنه برشی برحسب مسافت تقریبا سهمی است.