بررسی ژنز تورمالین های منطقه شربیت، شمال خاوری اهر- آذربایجان شرقی و رفتار عناصر نادر خاکی در طی فرایندهای تشکیل تورمالین
بررسی ژنز تورمالین های منطقه شربیت، شمال خاوری اهر- آذربایجان شرقی و رفتار عناصر نادر خاکی در طی فرایندهای تشکیل تورمالین
میترا افتخاری1، محمدرضا حسین زاده2 و محسن مؤید2
تاریخ دریافت: 21/ 03/ 1396 تاریخ پذیرش: 14/ 06/ 1396
چکیده
منطقه مورد مطالعه در مجاورت روستای شربیت و در فاصله 28 کیلومتری شمال خاوری اهر در استان آذربایجان شرقی واقع شده است. توده کوارتزمونزونیتی واقع در این منطقه میزبان تورمالینهای گرمابی است که بر مبنای ویژگی های بافتی به صورت رگه ای، تودهای (کوارتز- تورمالین)، پرکننده فضای خالی و سیمان برشی مشاهده می شوند. بر اساس مطالعات سنگ نگاری و نتایج ریزکاو الکترونی (EPMA)، تورمالین ها از نوع دراویت- شورلیت (با تمایل بیشتر به سمت دراویت) هستند و در گروه قلیایی قرار می گیرند. ویژگی هایی مانند نسبت بالای Mg به Fe، منطقه بندی، مقدار F و تمایل به سمت بیرونی بردارهای تهی شدن از قلیایی و پروتون زدایی، نشانگر تشکیل تورمالین ها در شرایط گرمابی است. روند عمومی عناصر نادر خاکی تورمالین ها با سنگ درونگیر مطابقت دارد؛ به طوری که در این نمونه ها نیز عناصر نادر خاکی سبک نسبت به عناصر نادر خاکی سنگین غنی شدگی نشان میدهند. این الگو بیانگر کنترل این عناصر توسط سنگ میزبان است و نشان می دهد که سیال گرمابی غنی از بُر نقش نسبتاَ کمتری در ایجاد این الگو داشته است.
کلیدواژه ها: شربیت، اهر، کوارتزمونزونیت، کوارتز- تورمالین، دگرسانی گرمابی، زمین شیمیایی، عناصر نادر خاکی.
1کارشناسی ارشد، گروه علوم زمین، دانشکده علوم طبیعی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران
3 استاد، گروه علوم زمین، دانشکده علوم طبیعی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران
نویسنده مسئول: محمدرضا حسین زاده؛ E-mail; mr-Hosseinzadeh@tabrizu.ac.ir