محیط رسوبی و چینه نگاری سکانسی سازند روته در غرب زنجان (برش آق بلاغ)
محیط رسوبی و چینه نگاری سکانسی سازند روته در غرب زنجان (برش آق بلاغ)
افشین زهدی1
تاریخ دریافت: 01/ 05/ 1396 تاریخ پذیرش: 02/ 08/ 1396
چکیده
در این مطالعه، برای نخستین بار سازند روته در غرب زنجان (برش آق بلاغ) از دیدگاه چینه شناسی و تاریخچه رسوب‌گذاری ارزیابی شده است. این نهشته ها به ضخامت 102 متر از سنگ‌آهک، سنگ‌آهک دولومیتی و به میزان کمتر شیل های آهکی نازک‌لایه تشکیل شده است. این توالی رسوبی با یک ناپیوستگی همشیب روی ماسه سنگ های کوارتزی سازند درود قرار گرفته و در بالا نیز توسط افق لاتریتی- بوکسیتی به سنگ‌آهک های ورمیکوله سازند الیکا ختم می شود. اجزای اصلی تشکیل‌دهنده سازند روته شامل انواع مختلف جلبک ها، فرامینیفرهای بنتیک کوچک و به میزان کمتر قطعات خارپوست و براکیوپود است. بر مبنای مطالعات صحرایی و آزمایشگاهی 8 رخساره رسوبی در سازند روته شناسایی شده است. این رخساره ها با توجه به انواع ذرات، بافت و محتوای فسیلی بیانگر یک محیط دریایی کم عمق در زمان رسوب‌گذاری سازند روته در حاشیه جنوبی غیر فعال پالئوتتیس هستند. نبود رسوبات دوباره نهشته شده نظیر توربیدایت ها، وجود میکرایت در اکثر رخساره ها، نبود رخساره های ریفی و تغییرات تدریجی رخساره ها نشان می دهد که نهشته های کربناته سازند روته به احتمال قوی در یک پلت فرم کربناته از نوع رمپ تشکیل شده است. به دلیل فراوانی و تنوع انواع مختلف جلبک ها و فرامینیفرهای بنتیک، سازند روته را می توان یک سیستم رمپ کربناته با فراوانی جلبک و فرامینیفر بنتیک نامید. مشاهدات صحرایی، آنالیز رخساره ها و مطالعات چینهنگاری سکانسی منجر به شناسایی یک سکانس رسوبی رده سوم در سازند روته شده است. سکانس رسوبی توسط مرزهای سکانسی نوع 1 از ماسه سنگ های کوارتزی سازند درود در پایین و افق لاتریتی- بوکسیتی بین سازندهای روته و الیکا تفکیک می شود.
کلیدواژه ها: محیط رسوبی، چینه نگاری سکانسی، سازند روته، پرمین، زنجان.
1استادیار، گروه زمین‌شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه زنجان، زنجان، ایران
نویسنده مسئول: افشین زهدی؛ E-mail: afshin.zohdi@znu.ac.ir