تاریخچه رسوب گذاری و پس از رسوب گذاری عضو گوری در جنوب خاور حوضه رسوبی زاگرس

تاریخچه رسوب­ گذاری و پس از رسوب­ گذاری عضو گوری در جنوب خاور حوضه رسوبی زاگرس

افشین زهدی1، سید علی معلمی2 و محمد علی صالحی3

تاریخ دریافت:  30/ 09/ 1395                                                          تاریخ پذیرش: 03/ 02/ 1396

چکیده

در حوضه رسوبی زاگرس، بیشترین ستبرا از کربنات­ های عضو گوری در رخنمون ­های خاور منطقه بندرعباس قابل اندازه­ گیری است. در این پژوهش، عضو گوری در پنج رخنمون در منطقه بندرعباس مورد مطالعه چینه­ شناسی و رسوب­ شناسی قرار گرفت. عضو گوری در رخنمون­ های مورد مطالعه شامل سنگ آهک با میان‌لایه­ های مارن است و ستبرای آن از 540 متر در رخنمون هندون در خاور منطقه بندرعباس تا 52 متر در رخنمون نخ در باختر منطقه بندرعباس متغیر است. مطالعات رخساره ­ای و استفاده از نسبت­ 87Sr/86Sr (مقادیر 0.708522 و0.708790 )، در لایه‌های سنگ‌ آهکی قاعده این عضو بیانگر شروع رسوب­ گذاری این نهشته­ ها در فاصله زمانی بوردیگالین و لانگین و در قالب 6 رخساره کربناته است. مطالعات صحرایی و توزیع رخساره­ ها بیانگر یک سکوی کربناته از نوع شلف برای رسوب­ گذاری نهشته­ های کربناته عضو گوری در منطقه بندرعباس است. مطالعات سنگ­نگاری و تجزیه‌های ژئوشیمیایی عنصری (استرانسیم، منگنز و آهن) و ایزوتوپی (اکسیژن و کربن) نیز بیانگر تأثیر فرایندهای دیاژنزی دریایی و تدفین کم ­ژرفا با منشأ سیالهای بیشتر دریایی روی نمونه ­های کربناته عضو گوری پس از رسوب ­گذاری است. مقایسه مقادیر ایزوتوپ ­های اکسیژن و کربن نمونه ­های عضو گوری با محدوده ایزوتوپ ­های اکسیژن و کربن متعلق به کربنات­ های کلسیتی دریایی میوسن پیشین تا میانی و همچنین تغییرات بیشتر در مقادیر ایزوتوپ اکسیژن (میان 1.19- تا 5.39- بخش در هزار) و تغییرات کمتر در ایزوتوپ کربن (میان 2.2 تا 1.05- بخش در هزار)، بیانگر تأثیر سیال‌های تدفینی کم ­ژرفا (فریاتیک دریایی) روی نمونه ­های کربناته عضو گوری است.

کلیدواژه­ ها: رخساره کربناته، ژئوشیمی، عضو گوری، میوسن، زاگرس.

1استادیار، گروه زمین‌شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه زنجان، زنجان، ایران

2استادیار، پژوهشکده ازدیاد برداشت از مخازن نفت و گاز، تهران، ایران

3استادیار، گروه زمین­شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران

نویسنده مسئول: افشین زهدی؛   E-mail: afshin.zohdi@znu.ac.ir