بررسی و مقایسه ژئوشیمی توده های نیمه‌ژرف باردار و نابارور با نگرشی بر شواهد آداکیت ها در محور دهج-میدوک (شمال شهربابک)
بررسی و مقایسه ژئوشیمی توده های نیمه‌ژرف باردار و نابارور با نگرشی بر شواهد آداکیت ها در محور دهج-میدوک (شمال شهربابک)
لیلا برهمند1، منصور قربانی2 و سید محمد پور معافی2
تاریخ دریافت: 09/ 06/ 1395 تاریخ پذیرش: 03/ 12/ 1395
چکیده
محور دهج-میدوک در شمال شهر بابک جای دارد. در این منطقه، در مجموع 9 توده پورفیری نیمه‌ژرف شامل میدوک، پرکام، ایجو، سقینو، چاه‌فیروزه، نرکوه، ایوب انصار، سرا و کدر با سن الیگوسن تا پلیوسن دیده میشود که از میان آنها توده های پرکام، ایجو، سقینو، چاه‌فیروزه و میدوک باردار و توده های نرکوه، ایوب انصار، سرا و کدر نابارورهستند. ترکیب این توده ها بیشتر شامل دیوریت پورفیری، کوارتزدیوریت و گرانودیوریت است. بر پایه مطالعات ژئوشیمیایی مشخص شد که ماگمای مجموعه مورد بررسی، سرشت پرآلومین تا متاآلومین دارد و سری ماگمایی آن از نوع کالک آلکالن پتاسیم بالا و شوشونیتی است. همچنین بررسی نمودارهای تغییرات اکسیدهای اصلی و عناصر فرعی، طیف پیوسته‌ای میان ترکیبات سنگ‌های مورد مطالعه نشان می دهد که نشان‌دهنده انجام تفریق ماگمایی گسترده در طی تبلور است. شواهد صحرایی و ژئوشیمیایی نشان میدهد که فعالیت ماگمایی محور دهج-میدوک از نوع Iاست. همه داده ها نشان می دهند که سنگ‌های مورد مطالعه، حاصل فرورانش پوسته اقیانوسی نوتتیس به زیر پوسته قاره‌ای ایران مرکزی هستند. در بخش هایی از منطقه مورد مطالعه، فرورانش تخت رخ داده و به همین سبب، نرخ ذوب بخشی نیز پایین است و در نتیجه سنگ های آداکیتی تشکیل شدهاند. این سنگ های آداکیتی، تودههای نفوذی زمان پلیوسن را تشکیل داده اند و به سبب اینکه ماگما در مراحل پیشین فعالیت ماگمایی و در طی تشکیل توده های باردار، عناصر فلزی خود را از دست می دهد، کانه زایی ندارد و ناباروراست.
کلیدواژه‌ها: محور دهج-میدوک، فرورانش، کمربند ماگمایی ارومیه-دختر،فعالیت ماگمایی آداکیتی.
1دانشجوی دکترا، گروه زمین‌شناسی، دانشکده علوم زمین، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران
2دانشیار، گروه زمین‌شناسی، دانشکده علوم زمین، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران
نویسنده مسئول:لیلا برهمند؛E-mail: l.berahmand@gmail.com