شناسایی مناطق مستعد مس- طلای پورفیری در برگه ۱:۱۰۰۰۰۰ جنوب سه چنگی با استفاده از روشهای AHP و FAHP
شناسایی مناطق مستعد مس- طلای پورفیری در برگه 1:100000 جنوب سه چنگی با استفاده از روشهای AHPو FAHP
زهرا خواجهمیری1،محمدرضا شایستهفر2 و حسامالدین معینزاده3
تاریخ دریافت: 10/ 07/ 1395 تاریخ پذیرش: 02/ 03/ 1396
چکیده
به دلیل پرهزینه وزمان بر بودن عملیات صحرایی و نیزاحتمال خطربالای آن دراکتشاف مواد معدنی،شناسایی مناطق مستعد کانه زایی مواد معدنی اهمیت به سزایی دارد. بنابراین تهیه نقشه پتانسیل معدنی با استفاده از سامانه اطلاعات مکانی برای تلفیق همه فاکتورهای اکتشافی امری ضروری است. روش های مختلفی به منظور پتانسیل یابی مواد معدنی تاکنون گسترش یافته اند که یکی از مؤثرترین آنها با توجه به طبیعت پدیده های زمین شناسی و معدنی، روش سلسله مراتبی و سلسله مراتبی فازی است. در این پژوهش برای تهیه نقشه مناطق امیدبخش مس- طلای پورفیری در برگه 1:100000 جنوب سه چنگی از روش های تصمیم گیری فرایند تحلیل سلسله مراتبی و تحلیل سلسله مراتبی فازی استفاده شده است. لایه های شاهد در محدوده مورد مطالعه همچون لایههای زمین شناسی (سنگ منشأ گرما و سنگ میزبان)، دگرسانی، زمین‌ساخت و لایه ژئوشیمیایی با استفاده دو روش تحلیل سلسله مراتبی(AHP) و تحلیل سلسله مراتبی فازی (FAHP) بسته به نوع هدف (مس-طلا پورفیری) وزندهی و سپس با یکدیگر تلفیق شدند. در نقشه تلفیق پایانی حاصل از این دو روش بخش های دارای بیهنجاری با استفاده از روش فرکتال تفکیک شدند. مقایسه نقشه پایانی مناطق امیدبخش مس- طلای پورفیری حاصل از این دو روش نشان می دهد که نتایج حاصل از روش تحلیل سلسله مراتب فازی به مراتب دقیق تر از روش فرایند تحلیل سلسله مراتبی بوده است. بی هنجاری‌های حاصل از این روش اعتبارسنجی شد؛ بی هنجاری شماره 1 حاصل از روش تحلیل سلسله مراتب فازیبه واسطه پژوهش های پیشین انجام شده، تأیید شد. نتایج تجزیه نمونه های سنگی برداشت شده از محل بی هنجاری شماره2 نشان می دهد که نمونه ها دارای غنی‌شدگی مس هستند و همچنین عناصر طلا و آرسنیک نیز غنی‌شدگی دارند. این نتایج به همراه کارهای پیشین انجام شده تأییدکننده نقشه پتانسیل یابی معدنی حاصل از روش فرایند تحلیل سلسله مراتب فازی است.
کلیدواژهها:فرایند تحلیل سلسله مراتبی، فرایند تحلیل سلسله مراتب فازی، جنوب سه چنگی، مس- طلای پورفیری.
1دانشجوی دکترا، گروه زمینشناسی، دانشکده علوم، دانشگاه شهید با هنرکرمان، کرمان، ایران
2دانشیار، گروه مهندسی معدن، دانشکده فنی مهندسی، دانشگاه شهید با هنر کرمان،کرمان، ایران
3دانشیار، گروه زمینشناسی، دانشکده علوم، دانشگاه شهید با هنرکرمان، کرمان، ایران
نویسنده مسئول:محمدرضا شایستهفر؛rE-mail: shayeste@uk.ac.i