تحولات پتروژنزی و محیط زمین‌ساختی هارزبورژیت‌های مجموعه اولترامافیک آببید (خاور حاجیآباد، استان هرمزگان)
تحولات پتروژنزی و محیط زمین‌ساختی هارزبورژیت‌های مجموعه اولترامافیک آب بید (خاور حاجیآباد، استان هرمزگان)
مهدیه محمدی1 و 2، حمید احمدیپور3 و عباس مرادیان3
تاریخ دریافت: 23/ 10/ 1394 تاریخ پذیرش: 25/ 05/ 1395
چکیده
مجموعه اولترامافیک آببید در شمال استان هرمزگان قرار دارد و جزیی از کمربند افیولیتی اسفندقه- حاجیآباد به شمار میرود. بیش از 90 درصد حجم سنگ‌های موجود در این مجموعه را هارزبوژیت تشکیل داده و لرزولیت، دونیت، دایک‌های پیروکسنیت و همچنین لایه‌ها و عدسی‌های کرومیتیت نیز در آن رخنمون دارند. هارزبورژیت‌ها به حالت توده‌ای دیده شده، لایه‌بندی آشکاری ندارند و بلورهایشان جهت یافته‌اند. بافت‌های موجود در هارزبورژیت‌های آببید، همچون جهت یافتگی، کشیدگی و انحنا در بلورها، تبلور دوباره، وجود تیغههای جدایشی کلینوپیروکسن در اورتوپیروکسن و نسلهای مختلف کانی‌ها نشان میدهد که این سنگ‌ها در شرایط گوشته بالایی تشکیل و سپس در محیط پوستهای قرار گرفته‌اند. شواهد مربوط به شیمی کانی‌ها نشانگر آن است که هارزبورژیت‌های مجموعه اولترامافیک آببید در محیطی همانند پریدوتیت‌های حوضه پشت کمان شکل گرفته و دچار حدود 15 درصد ذوب بخشی شده‌اند. سپس تحت تأثیر متاسوماتیسم گوشته قرار گرفته‌اند و مقادیر عناصر کمیاب ناسازگار در سنگ کل آنها افزایش یافته است. دماسنجی الیوین- اسپینل در هارزبورژیت‌های مجموعه آببید، دمای تعادل 1000 تا 1200 درجه سانتی‌گراد را نشان میدهد و نشانگر حضور این سنگ‌ها در محدوده اسپینل پریدوتیت است. شواهد شیمیایی و موقعیت زمین‌ساختی هارزبورژیت‌های مورد مطالعه در نمودارهای مختلف نشان می‌دهند که این سنگ‌ها به پریدوتیت‌های آبیسال شباهت دارند و احتمالاً در یک محیط حوضه پشت کمان شکل گرفته‌اند. هارزبورژیت‌های مجموعه آببید می توانند بخشی از گوه گوشته‌ای بالای تیغه در حال فرورانش نوتتیس باشند که در زیر یک پوسته اقیانوسی جوان و متعلق به حوضه پشت کمان تشکیل شده‌اند.
کلیدواژه‌ها: مجموعه اولترامافیک آببید، حاجیآباد، هارزبورژیت، افیولیت، استان هرمزگان.
1دانشجوی دکترا، گروه زمین‌شناسی، دانشگاه شهید باهنر، کرمان، ایران
2 کارشناس، دانشگاه پیام نور استان کرمان، کرمان، ایران
3دانشیار، گروه زمین‌شناسی، دانشگاه شهید باهنر، کرمان، ایران
نویسنده مسئول: مهدیه محمدی؛ E- mail: mahta_6024@yahoo.com