زیست چینه نگاری رسوبات کربناته ائوسن در خاور ایران مرکزی (ناحیه تربت جام): با اهمیت گسترش چینه شناسی گونه Nummulites perforatus و نانوفسیل های آهکی
زیست چینه نگاری رسوبات کربناته ائوسن در خاور ایران مرکزی (ناحیه تربت جام): با اهمیت گسترش چینه شناسی گونه Nummulites perforatus و نانوفسیل های آهکی
حسین مصدق1، مهدی هادی2 و محمد پرندآور2
تاریخ دریافت: 19/ 05/ 1394 تاریخ پذیرش: 02/ 04/ 1395
چکیده
در پژوهش حاضر، رسوبات دریایی ائوسن در برش چناربو ناحیه تربت جام (بخش خاوری پهنه ایران مرکزی) بر پایه روزنبران کف زی بزرگ مطابق با زون های کف زی آب های کم ژرفا (Shallow Benthic Zones= SBZ) و همچنین نانوفسیل های آهکی مطابق با زون های استاندارد جهانی (Nannofossil Paleogene= NP) مورد مطالعه زیست چینه نگاری قرار گرفته است. این مطالعات با تمرکز روی تجمعات روزنبران کف زی بزرگ همچونEorupertia magna (La Calvaz), Fabiania cassis (Oppenheim), Eoannularia eoconica (Cole ve Bermudez), Gypsina sp., Textularia sp.,Nummulites perforatus (De Montfort) Nummulites sp., Discocyclina sp., Rotalia sp., Acervulina sp. و نیز نانوفسیلهای آهکیCribrocentrum reticulatum, Sphenolithus obtusus, Sphenolithus spiniger, Sphenolithus editus, Helicosphaera compacta, Coccolithus pelagicus, Coccolithus eoplagicus, Discoaster siapanensis, Discoaster barbadiensis, Discoaster sp., Reticulofenestra sp., در توالی آهکی برداشت شده انجام پذیرفت. در نتیجه، با توجه به گونه های شاخص شناسایی شده، زیست زون های SBZ15?-17 مربوط به روزنبران کف زی بزرگ و زیست زون NP16 از نانوفسیل های آهکی در توالی مورد مطالعه جدا شد، که بیانگر سن لوتشین پسین- بارتونین پیشین (ائوسن میانی) است. همچنین مرز اشکوب های لوتشین- بارتونین بر پایه گونه های شاخص نانوفسیل های آهکی بهطور دقیق جدا شد؛ بهطوری که اولین ظهور گونه روزنبری (de Montfort) N. perforatus در بخش میانی توالی نهشته شده در طی زمان اشکوب بارتونین ثبت شد. بنابراین، این امر گویای این مطلب است که در ایران همانند دیگر بخش‌های باختری حوضه تتیس اولین ظهور گونه (de Montfort) N. perforatus در بارتونین پیشین (SBZ17) رخ داده است. همچنین در این مقاله سیستماتیک گونه (de Montfort)N. perforatus بر پایه ویژگی های تیپ‌شناسی و بایومتریک مطالعه و توصیف شده است.
کلیدواژه ها: ائوسن، بارتونین، روزنبران کف زی بزرگ، نانوفسیل های آهکی، تربت جام.
1دانشیار، گروه زمین‌شناسی، دانشکده علوم زمین، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران
2دانشجوی دکترا، گروه زمین‌شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران
نویسنده مسئول: حسین مصدق؛ E-mail:mosaddegh@khu.ac.ir