گسلش فعال، زمین لرزه ها و فرگشت ساختاری وابسته به فراگام دوگانه (مطالعه موردی محمدآباد در خاور ایران)
گسلش فعال، زمین لرزه ها و فرگشت ساختاری وابسته به فراگام دوگانه (مطالعه موردی محمدآباد در خاور ایران)
محمدامیر علیمی1
تاریخ دریافت: 25/ 12/ 1394 تاریخ پذیرش: 28/ 04/ 1395
چکیده
لرزه خیزی پیاپی، شامل 3 زمین لرزه مخرب در یک دوره زمانی نزدیک به 30 ساله، گستره محمدآباد در خاور ایران را یکی از برجسته ترین مناطق فعال لرزه ای در ایران ساخته است.به منظور رسیدن به یک الگوی ساده زمین ساختی، سامانه گسلی محمدآباد با استفاده از اطلاعات زمین لرزه ها و تصاویر ماهواره ای توصیف شده است.برهم‌کنش سامانه گسلی راستالغز محمدآباد و ساختارهای پیسنگی و نیز آرایش نردبانی قطعات گسلی سبب شکل گیری حوضه واچاکیده محمدآباد و منطقه فشارشی تاجکوه شده است.حوضه دق محمدآباد، فرواُفتی است که در یک فراگام رهایی راستگام در سامانه گسلی راستالغز راستبر محمدآباد- طالب شکل گرفته است. ارزیابی زمینریختشناسی پهنه دگرریختی محمدآباد در سطح شامل هر دو گسلش عادی و وارون است. گسلش عادی در حاشیه حوضه و گسلش وارون در پهنه فشاری فراگام گرفتاری چپگام طالب- تاجکوه و نیز پایانه گسل های اصلی فراگام آشکار است. الگوی ارائه شده برای شکل گیری ساختارهای کششی و فشارشی بر پایه اثر سامانه گسلی راستالغز محمدآباد، حوضه و بالاآمدگی های جنوب گستره، فراگام دوگانه (رهایی و گرفتاری) است. قطعـــــــات گسلی مرتبط با این فراگـــــام ها توانایی شکست های زمیـــــن لرزه ای را دارند. اتصال پهنه های امتـــــــــدادلغز اصلی (محمدآباد- طالب و طالب- تاجکوه) توسط گسل های عرضی حوضه، قابلیت ایجاد زمیــــــن لرزه های بزرگ و نیز فعالیت گسل های همدرد را افزایش می دهد.
کلیدواژه ها:فراگام دوگانه، حوضه واچاکیده، لرزه خیزی، سامانه گسلی محمدآباد، خاور ایران.
1استادیار، گروه معدن، دانشگاه صنعتی بیرجند، بیرجند، ایران
نویسنده مسئول:محمد امیر علیمی؛E-mail: malimi@birjandut.ac.ir