مطالعه میانبارهای سیال و ایزوتوپ های پایدار کانسار مگنتیت- آپاتیت گزستان، ایران مرکزی
مطالعه میانبارهای سیال و ایزوتوپ های پایدار کانسار مگنتیت- آپاتیت گزستان، ایران مرکزی
سجاد افضلی1، نیما نظافتی2 و مجید قادری3
تاریخ دریافت: 16/ 01/ 1391 تاریخ پذیرش: 06/ 03/ 1391
چکیده
کانسار مگنتیت- آپاتیت گزستان در 78 کیلومتری خاور بافق، در پهنه ایران مرکزی و زیرپهنه بافق- پشت‌بادام قرار دارد. واحدهای سنگی منطقه به سری ریزو تعلق دارند و متشکل از سنگ‌های کربناتی، شیل، توف، ماسه‌سنگ و سنگ‌های آتشفشانی هستند. سنگ‌های نفوذی به‌صورت استوک و دایک و با ترکیب گرانودیوریت و گرانیت در بخش‌های مختلف رخنمون دارند. سنگ‌های تراکیتی و داسیتی منطقه در اثر دگرسانی کلریتی به رنگ سبز دیده می شوند و سنگ میزبان کانی‌سازی آهن و فسفات است. دگرسانی‌ها نیز بیشتر از نوع کلریتی وآرژیلیک هستند، ولی دگرسانی‌های سریسیتی، پتاسیک، سیلیسی، تورمالینی و اپیدوتی نیز در واحدهای سنگی تشکیل شده‌اند. 5 شکل کانی‌سازی در کانسار گزستان دیده می‌شود که شامل کانسنگ آهن توده‌ای با کمی آپاتیت، کانسنگ آپاتیت- مگنتیت، رگه- رگچه‌های نامنظم (استوک‌ورک) در سنگ سبز برشی شده، نوع پراکنده و رگه‌های توده‌ای خالص آپاتیتی هستند. در مطالعات میانبارهای سیال در کانی آپاتیت میزان دما و شوری در آپاتیت نسل I بیشتر از آپاتیت نسل II است که کاهش شوری در آپاتیت نسل II می‌تواند حاصل آلودگی سیالهای ماگمایی با آب‌های جوی در مراحل تأخیری کانه‌زایی باشد. ترکیب ایزوتوپی پایدار اکسیژن، هیدروژن و کربن در مگنتیت، کوارتز، آپاتیت و کلسیت و همچنین محاسبه ترکیب ایزوتوپی اکسیژن در سیال در حال تعادل با کانی های اکسیدی، منشأ آمیختگی سیالهای ماگمایی را با شورابه های حوضه ای برای کانی سازی در کانسار گزستان پیشنهاد می‌کند.
کلیدواژه‌ها: کانسار مگنتیت- آپاتیت، میانبارهای سیال، ایزوتوپ‌های پایدار، گزستان، بافق.
1استادیار، گروه زمین‌شناسی، واحد کرمانشاه، دانشگاه آزاد اسلامی ، کرمانشاه، ایران
2استادیار، گروه زمین‌شناسی، واحد علوم و تحقیقات تهران، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
3دانشیار، گروه زمین‌شناسی اقتصادی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران
نویسنده مسئول: مجید قادری؛ E-mail: mghaderi@modares.ac.ir