استفاده از مدل منطق فازی مرکب در برآورد آرسنیک منابع آبی در حوضه آبریز سد سهند
استفاده از مدل منطق فازی مرکب در برآورد آرسنیک منابع آبی در حوضه آبریز سد سهند
عطاالله ندیری 1*، فریبا صادقی اقدم 2 و اصغر اصغری مقدم 3
تاریخ دریافت: 22/ 12/ 1392 تاریخ پذیرش: 20/ 03/ 1394
چکیده
در این مطالعه از مدل منطق فازی مرکب (ICFL) برای برآورد غلظت آرسنیک کل (III, V) در محدوده مطالعاتی سد سهند استفاده شده است. با توجه به بالا بودن مقادیر آرسنیک نسبت به مقادیر استاندارد جهانی (mg/L 0.01)، گروه زمین شناسی دانشگاه تبریز و سازمان آب منطقه ای آذربایجان شرقی از منابع آب زیرزمینی و سطحی منطقه نمونه برداری و متغیرهای هیدروشیمیایی آن را تجزیه کرده اند. برای برآورد غلظت های آرسنیک کل، از میان پارامترهای تجزیه‌ای نمونه ها از متغیرهای pH، سولفات، نیترات، فلوئورید و آهن کل (II, III) به عنوان ورودی مدل های فازی ممدانی (MFL)، لارسن (LFL) و ساگنو (SFL) استفاده شد. با وجود نتایج مناسب این مدل ها در دو مرحله آموزش و آزمایش و به دلیل همانندی نتایج این سه مدل، به جای انتخاب مدل برتر، مدل ICFL برای ترکیب نتایج سه مدل منفرد فازی به کار برده شد. به منظور استفاده همزمان از مزایای هر سه مدل یاد شده، ترکیب وزنی از خروجی مدل های فازی برای ایجاد یک مدل منطق فازی مرکب به کار گرفته شد. همچنین در این مدل برآورد غلظت آرسنیک کل با به کارگیری الگوریتم جامعه ذرات برای به دست آوردن وزن بر پایه خروجی سه مدل فازی استفاده شد. نتایج نشان داد مدل ICFLارائه شده، توانست نسبت به روش های مدل منطق فازی منفرد، بهتر عمل کند.
کلیدواژه‌ها: آرسنیک، سد سهند، منطق فازی ساگنو ، منطق فازی لارسن ، منطق فازی ممدانی، منطق فازی مرکب.
1استادیار، گروه علوم زمین، دانشکده علوم طبیعی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران
2دانشجوی دکترا، گروه علوم زمین، دانشکده علوم طبیعی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران
3استاد، گروه علوم زمین، دانشکده علوم طبیعی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران
*نویسنده مسئول: عطاالله ندیری؛ E-mail: Nadiri@tabrizu.ac.ir