سنگ‌شناسی و دمافشارسنجی میکاشیست‌های خلج (جنوب مشهد)
سنگ‌شناسی و دمافشارسنجی میکاشیست‌های خلج (جنوب مشهد)
رامین صمدی1*، حسن میرنژاد2، علی‌اکبر بهاری‌فر3 و سید جمال شیخ ذکریایی4
تاریخ دریافت: 10/02/1392 تاریخ پذیرش: 03/03/1393
چکیده
در شمال باختری منطقه خلج واقع در جنوب مشهد، واحدهای دگرگونی فیبرولیت گارنت استارولیت میکاشیست و استارولیت گارنت میکاشیست در امتداد جنوب خاوری تا شمال باختری و به موازات مجموعه دگرگونی کوه معجونی رخنمون دارند. کانی‌شناسی این دو واحد دگرگونی مشابه بوده و دارای کوارتز، بیوتیت، استارولیت، آلماندین، مسکوویت، زیرکن و ایلمنیت هستند؛ افزون بر این، فیبرولیت گارنت استارولیت میکاشیست دارای فیبرولیت و استارولیت گارنت میکاشیست دارای کلریت و تورمالین است. نتایج فشارسنج GBMAQ و دماسنج گارنت - بیوتیت بیانگر دماهای 560 و 605 درجه سانتی‌گراد برای فیبرولیت گارنت استارولیت میکاشیست در فشار 5/3 و 5 کیلوبار و دمای 489 و 547 درجه سانتی‌گراد (در محدوده فشار 5/3 تا 5 کیلوبار) برای استارولیت گارنت میکاشیست است. روند افزایش دما و فشار در هنگام رشد گارنت بیانگر تأثیر رخداد دگرگونی ناحیه‌ای و حرارتی بر تشکیل این سنگ‌ها است. بر اساس بررسی و مقایسه مجموعه‌های کانی‌شناسی در سیستم KFMASH، درجه دگرگونی ناحیه‌ای در حد اوایل رخساره آمفیبولیت (در استارولیت گارنت میکاشیست) تا رخساره آمفیبولیت میانی (در فیبرولیت گارنت استارولیت میکاشیست) است. نفوذ توده گرانیتوییدی خلج و انتشار حرارتی آن موجب افزایش دمای دگرگونی به اوایل رخساره آمفیبولیت (در استارولیت گارنت میکاشیست) و رخساره آمفیبولیت میانی (در فیبرولیت گارنت استارولیت میکاشیست) و در نتیجه پایداری و تشکیل فیبرولیت در نمونه‌های نزدیک‌تر به توده (فیبرولیت گارنت استارولیت میکاشیست) شده است.
کلیدواژه‌ها: شیمی‌کانی، دماسنجی، فشارسنجی، متاپلیت، خلج، مشهد.
1دکترا، گروه زمین‌شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات، تهران، ایران
2دانشیار، پردیس علوم، دانشکده زمین‌شناسی، دانشگاه تهران، تهران، ایران
3استادیار، گروه زمین‌شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه پیام‌نور، تهران، ایران
4استادیار، گروه زمین‌شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات، تهران، ایران
*نویسنده مسئول: رامین صمدی؛ E-mail: rsamadi@hotmail.com