زمین شناسی، دگرسانی، کانه زایی و مطالعات میانبارهای سیال درکانسار بالوجه؛ نمونه ای از کانسارهای مس- مولیبدن پورفیری در زون ماگمایی ارسباران
زمینشناسی، دگرسانی، کانهزایی و مطالعات میانبارهای سیال درکانسار بالوجه؛ نمونهای از کانسارهای مس- مولیبدن پورفیری در زون ماگمایی ارسباران
محمدرضا حسینزاده*1،محسن مؤید2،سجاد مغفوری3،سعید علیپور4 ،بهزادحاجعلیلو5
تاریخ دریافت: 28/10/1392 تاریخ پذیرش: 17/04/1393
چکیده
منطقه مورد مطالعه در شمالباختری ایران و در زون متالوژنی ارسباران واقع میباشد. مجموعه سنگهای موجود در منطقه بالوجه شامل کوارتزدیوریت پورفیری (QDI)، کوارتزمونزونیت پورفیری (QMZ)، گرانودیوریت (GRD) و گابرودیوریت کلم (GAD) به سن الیگومیوسن می باشد. میزبان اصلی کانیسازی مس و مولیبدن تیپ پورفیری در منطقه بالوجه توده کوارتزدیوریت است ولی در تودههای نفوذی پورفیری دیگر نیز کانیزایی مس دیده میشود. بخش اعظم کانسارسازی به صورت افشان و رگه- رگچهای میباشد. رگه- رگچههای اصلی در منطقه بالوجه بر اساس ساختار، بافت و کانیشناسی به چهار گروه C,B,A وD تقسیم شدهاند که واجد مجموعهای از کانیهای سولفیدی (پیریت، کالکوپیریت، مولیبدنیت ، بورنیت، گالن و اسفالریت)، اکسیدی و هیدروکسیدی (مگنتیت، هماتیت و گوتیت) و کربناته (مالاکیت و آزوریت) میباشند. کانسار بالوجه مانند دیگر کانسارهای مس- مولیبدن پورفیری دارای دگرسانیهای پتاسیک، فیلیک، آرژیلیک و پروپیلیتیک میباشد. ماگمای تودههای مولد کانیزایی کالکآلکالن تا شوشونیتی بوده و از نظر موقعیت زمین ساختی، مرتبط با کمانهای ماگمایی پس از برخورد میباشد. همچنین سیالاتدرگیر موجود در رگچههای مختلف مورد مطالعه قرار گرفته است، که این نتایج بیانگر دمای بالا (221- 381 درجه سانتیگراد)، شوری زیاد (5- 45 درصد وزنی نمک طعام) و حدوث پدیده جوشش در سیالات کانهدار کانسار بالوجه میباشد.
کلیدواژه‌ها: کانسار مس- مولیبدن پورفیری، دگرسانی، میانبارهای سیال، بالوجه، زون ارسباران.
1 دانشیار، گروه زمین شناسی، دانشکده علوم طبیعی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران
2 استاد، گروه زمین شناسی ، دانشکده علوم طبیعی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران
3دانشجوی دکترا، گروه زمین شناسی، دانشکده علوم طبیعی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران
4 کارشناسی ارشد، دانشکده علوم پایه، دانشگاه پیامنور تبریز، تبریز، ایران
5 دانشیار، دانشکده علوم پایه، دانشگاه پیامنور تبریز، تبریز، ایران
* نویسنده مسئول: محمدرضا حسینزاده؛ E-mail:mr-hosseinzadeh@tabrizu.ac.ir