لرزه زمین‌ساخت البرز میانی- خاوری و دامنه جنوبی آن با نگرشی بر زمین‌لرزه ۷/۵ MW= جنوب دامغان
لرزه زمین‌ساخت البرز میانی- خاوری و دامنه جنوبی آن با نگرشی بر زمین‌لرزه 7/5 MW= جنوب دامغان
مجید نعمتی1*، دنیس هتسفلد2، محمد رضا قیطانچی3، مرتضی طالبیان4، نوربخش میرزایی5 و احمد سدیدخوی6
چکیده
سامانه گسلی شاهرود نقش مهمی را در لرزه‌زمین‌ساخت البرز خاوری و میانی بازی می‌کند. در این پژوهش به لرزه‌خیزی در این گستره و جنوب آن با نگاهی به خردلرزه‌خیزی آن گستره و بررسی زمین‌لرزه پنجم شهریور 1389 جنوب دامغان پرداخته شده است. در این بررسی داده‌های شبکههای لرزه‌نگاری محلی سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی کشور و همچنین داده‌های شبکههای لرزه‌نگاری مؤسسه ژئوفیزیک دانشگاه تهران و پژوهشگاه بین‌المللی زلزله‌شناسی و مهندسی زلزله برای پردازش سازوکار خردلرزه‌ها و پردازش ویژگی‌های زمین‌لرزه جنوب دامغان و بزرگ‌ترین پس‌لرزه آن به کار گرفته شد. پراکندگی رومرکز خردلرزه‌ها و زمین‌لرزه‌های جنوب دامغان در گستره البرز میانی- خاوری و جنوب آن بر جنبایی سامانه گسلی شاهرود و گسل ترود پافشاری می‌کنند. پراکندگی کانونی زمین‌لرزه‌ها و سازوکار آنها شیب تند و سازوکار راستالغز چپ‌گرد را برای پاره‌های باختری سامانه گسلی شاهرود و گسل ترود نشان می‌دهند. سازوکار زمین‌لرزه‌ها نشان می‌دهند سه گسل آستانه، چاشم و فیروزکوه از سامانه گسلی یاد شده، از دیدگاه سازوکار ژرفی یکسان هستند و شاید بتوانند در یک رویداد یگانه مانند یک گسل بزرگ به جنبش درآیند و زمین‌لرزه بزرگی را به وجود بیاورند. همچنین سازوکار راستالغز چپ‌گرد زمین‌لرزه‌های جنوب دامغان نشان می‌دهد که گسل ترود نیز از دید رفتار لرزه‌‌زمین‌ساختی مانند گسل‌های البرز خاوری بوده و این گستره می‌تواند گسل ترود را نیز در بر بگیرد.
کلیدواژه‌ها: سامانه گسلی شاهرود، خردلرزه‌خیزی، سازوکار، شبکه محلی، البرز خاوری
1 استادیار، بخش زمین‌شناسی دانشکده علوم و مرکز پژوهشی زلزله دانشکده فیزیک، دانشگاه شهید باهنر کرمان، کرمان، ایران؛ سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی کشور، تهران، ایران
2 استاد، مرکز ژئوفیزیک و تکتنوفیزیک دانشگاه ژوزف فوریه گرونوبل، فرانسه
3 استاد، مؤسسه ژئوفیزیک دانشگاه تهران، تهران، ایران
4 استادیار، پژوهشکده علوم، سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی کشور، تهران، ایران
5 دانشیار، مؤسسه ژئوفیزیک دانشگاه تهران، تهران، ایران
6 استادیار، مؤسسه ژئوفیزیک دانشگاه تهران، تهران، ایران
* نویسنده مسئول: مجید نعمتی؛ E-mail: majid_1974@uk.ac.ir
تاریخ دریافت: 14/09/1389
تاریخ پذیرش: 13/02/1390