تحلیل کینماتیکی نشانگرهای ژئومورفیکی و برآورد آهنگ نسبی تغییرشکلهای فعال در امتداد گسل کواترنر هرمود- خاور زاگرس مرکزی
تحلیل کینماتیکی نشانگرهای ژئومورفیکی و برآورد آهنگ نسبی تغییرشکلهای فعال در امتداد گسل کواترنر هرمود- خاور زاگرس مرکزی
خدیجه هاشمی1*، بهنام اویسی2 و عبدالله سعیدی3
چکیده
تغییرشکل‌ها و چین‌خوردگی‌های جوان از ویژگی‌های آشکار کمربند ساده چین‌خورده زاگرس است. ساختار مطالعه شده چین مرتبط با گسلش هرمود است که در فارس ساحلی و در بخش جنوبی شهر لار قرار دارد. برای نمایش هندسه ساختار مطالعه شده و ارتباط کینماتیکی آن با بخش‌های شمالی و جنوبی، برش ساختاری به درازای 27 کیلومتر در راستای NE-SW تهیه شد. این مطالعه نشان داد که تاقدیس هرمود همزمان با بازسازی دوباره کینماتیکی در هسته تاقدیس لار و افزایش تنش‌های افقی حاصل از آن در فرودیواره گسل لار شکل گرفته است. تفسیر تغییرشکلهای جوان پوسته در منطقه بلافصل فرودیواره گسل لار گویای سازوکار رشد تاقدیس هرمود در شکل چین فراکنشی با طول یال ثابت است. برآورد آهنگ نسبی کوتاه‌شدگی (mm/yr 0.2 ± 0.9) برای یال جنوبی تاقدیس هرمود نشان‌دهنده رشد سریع این چین به صورت یک چین جهشی است که با پیشروی سریع گسل هرمود به سمت سطح همراه بوده است. در نتیجه این فرایند مدل کینماتیکی تاقدیس هرمود از یک چین فراکنشی با طول یال ثابت به یک چین خمشی- گسلی برشی تبدیل می‌شود. برآوردها آهنگ نسبی برپایی برای تاقدیس جوان هرمود را در محل رأس چین mm/yr 0.7±0.1 پیش‌بینی می‌کند.
کلیدواژه‌ها: تاقدیس هرمود، چین فراکنشی، آهنگ نسبی برپایی، آهنگ نسبی کوتاه‌شدگی، نشانگرهای کینماتیکی.
1کارشناس ارشد، پژوهشکده علوم زمین، سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی کشور، تهران، ایران.
2دکتری، گروه لرزه‌زمین‌ساخت و زلزله‌شناسی، سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی کشور، تهران، ایران.
3دکتری، سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی کشور، تهران، ایران.
*نویسنده مسئول: خدیجه هاشمی؛E-mail: hashemi.a356@gmail.com
تاریخ دریافت:23/09/1389
تاریخ پذیرش: 07/03/1390