تحلیل جنبشی هندسه چین‌خوردگی در تاقدیس آغاجاری (فروافتادگی دزفول)، ایران

 

 

تحلیل جنبشی هندسه چین‌خوردگی در تاقدیس آغاجاری (فروافتادگی دزفول)، ایران

نسیم خرازی‌زاده1*،  محمود الماسیان2 و  شهرام شرکتی3

چکیده

مطالعه الگوی هندسه چین‌خوردگی‌ها و تحلیل دگرریختی آنها یکی از مهم‌ترین موضوعات زمین‌شناسی کمربند کوهزایی زاگرس به‌شمار می‌آید. علت این امر تمرکز بخش عمده‌ای از مخازن هیدروکربوری شناخته شده در نفت‌گیرهای تاقدیسی این کمربند است. در این پژوهش،  چگونگی تکامل  هندسی تاقدیس زیرسطحی آغاجاری واقع در فروافتادگی دزفول،      بر اساس اطلاعات ژئوفیزیکی حاصل از لرزه‌نگاری سه بعدی و داده‌های حفاری چاه بررسی شده است. بر اساس برش‌های ساختمانی رسم شده، تغییرات هندسی چین‌خوردگی از پلانژ به سوی میانه تاقدیس مورد توجه قرار گرفته است. همچنین به واسطه عملکرد افق‌های گسسته میانی در امتداد محور تاقدیس و عمود بر آن در امتداد قائم پیچیدگی‌های هندسی دیده می‌شود. روند تکامل تاقدیس معرف عملکرد سازوکار چرخش یال و مهاجرت لولا است و گذر از فرم هندسی جعبه‌ای به فرم جناغی با پیشرفت دگرشکلی را نشان می‌دهد. عملکرد افق‌های گسسته میانی و سازوکار چین‌خوردگی، امکان شکل‌گیری تله‌های اقماری پیرامون تاقدیس اصلی را محتمل نشان می‌دهد.

کلیدواژه‌ها: تاقدیس آغاجاری، فروافتادگی دزفول، افق‌های گسسته میانی، چینه‌شناسی مکانیکی، چین جعبه‌ای، چین جناغی

*نویسنده مسئول: نسیم خرازی‌زاده؛

1دانشجوی دکترای زمین‌شناسی، دانشگاه موناش، ملبورن، استرالیا.

2استادیار، گروه زمین‌شناسی، دانشکده علوم پایه، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران شمال، تهران، ایران.

3دکتری، مدیریت اکتشاف، شرکت ملی نفت ایران، تهران، ایران.

تاریخ دریافت: 09/06/1389      

 تاریخ پذیرش: 21/01/1390