مطالعات باستان‌شناسی به روش مقاومت ویژه و قطبش القایی در شادمهرک نیشابور

هاشم رنجی رودپشتی¹ و محمد کاظم حفیظی²*

چکیده

نوشتار حاضر نتایج حاصل از مطالعات اخیر باستان‌شناسی در نیشابور با استفاده از مقاومت‌ویژه الکتریکی و قطبش‌القایی برای اکتشاف بخشی از شهر مدفون نیشابور کهن را ارائه می‌نماید. هدف از این پژوهش‌ها، اثبات کارآمدی و مؤثر بودن این روش‌‌ها در شناسایی ساختار‌ها و بقایای باستان‌شناسی مدفون در ایران و مکان‌های مشابه بوده است که به طور معمول از خشت و آجر پخته شده ساخته شده‌اند. افزون‌بر چندین نیمرخ (پروفیل) اجرا شده در منطقه، از یک نیمرخ شاهد و نتایج آزمایشگاهی مقاومت ویژه و قطبش القایی بر روی نمونه‌ها نیز استفاده شد. نیمرخ شاهد بر روی بیرون‌زدگی یک دیوار خشتی انجام شده است. مطالعات صورت گرفته نشان می‌دهد که این روش‌ها در شناسایی ساختار‌هایی مانند دیوار، کوره‌های کهن و سنگ کف که مصالح آنها مقدار زیادی رس دارند، بسیار مؤثر و ارزشمند هستند.

کلیدواژه‌ها: باستان‌شناسی، ژئوالکتریک، مقاومت ویژه، قطبش القایی، نیشابور.

¹ کارشناس ارشد، گروه فیزیک زمین، مؤسسه ژئوفیزیک، دانشگاه تهران، ایران

² استاد، گروه فیزیک زمین، مؤسسه ژئوفیزیک، دانشگاه تهران، ایران

* نویسنده مسئول: محمد کاظم حفیظی؛ E-mail: hafizi@ut.ac.ir

تاریخ دریافت: 25/08/1389

تاریخ پذیرش: 21/04/1390