زمین شناسی زیست محیطی و ارتباط آن با بیماریها

زمین شناسی زیست محیطی و ارتباط آن با بیماریها

 حبیبیه عطاپور، دکتر علیجان آفتابی:
   چکیده:
   فرآیندهای زمین شناسی، معدنی، کشاورزی و صنعتی عامل بوجود آوردن مواد مسموم کننده در چرخه زیست محیطی می باشند اگرچه بعضی از فعالیت های سودمند شیمیایی باعث کنترل بیماریهایی نظیر طاعون می گردد، اما اغلب آلوده شدن محیط زیست انسان به وسیله کانی ها و عناصر مسموم کننده بیماریهای مختلفی را بوجود می آورد. مطالعات پژوهش گران زیست محیطی نشان می دهد که هوازدگی شیمیایی سنگها، معادن متروکه، تفاله های معدنی، صنعتی و کشاورزی می تواند باعث آزاد شدن عناصر مسمومیت زا (سرب، روی، کادمیم، جیوه و غیره) در چرخه زیست محیطی گردیده و در نهایت بیماریهای زیست محیطی را بوجود آورد.
   کلیه عناصر تشکیل دهنده پوسته زمین که از طریق چرخه ژئوشیمیایی زمین (خاک، آب، هوا و غیره) وارد بدن می شوند در صورتیکه بیش از سه برابر مرز مجاز مورد نیاز بدن مصرف شوند می توانند در دراز مدت خطر آفرین باشند. عناصر کالکوفیل (کادمیم، روی، نیکل، کبالت، جیوه، سرب، آرسنیک، آنتیموان و بیسموت) بیشترین خطر مسمومیت زایی را برای ایجاد بیماریهای قلبی و سرطانی دارند و در رده بعد عناصر لیتوفیل نظیر آلومنیم، باریم، بریلیم و تالیم در بعضی موارد مسمومیت زا می باشند. بعضی از عناصر واسطه ای جدول مندلیف نظیر کرم، منگنر، آهن و عناصر گروه رادیواکتیو با مقادیر مصرفی زیاد سرطان زا هستند. مطالعات زیست محیطی نشاند داده است که بسیاری از عناصر اصلی نظیر سدیم، پتاسیم، روبیدیم، سزیم، کلسیم، کربن، ازت، فلوئور، فسفر، گوگرد، کلر و ید خطرات زیست محیطی چندانی ندارند. از جمله کانی هایی که باعث ایجاد سرطان های خطرناک میشود، گروه سرپانتین است که در چندین کشور ثابت شده است. مقدار بیش از حد SO2 حاصل از ذوب مواد معدنی (بیش از 2/0 میلی گرم در هر لیتر هوا) میتواند باعث ناهنجاریهای تنفسی و مرگ گردد. نتایج تحلیلی این مقاله نشان می دهد که در چرخه زیست محیطی، انسان، بیوسفر و آتمسفر و هیدروسفر باعث آزادشدن کانی ها و عناصر مسموم کننده می گردند که در شرایط مختلفی می توانند بر سلامتی انسان آسیب وارد نمایند و در مواردی که شدت آلودگی ها زیاد باشد باعث ناهنجاریهای تنفسی، قلبی، عصبی، سرطانی و در نهایت مرگ می گردد.