چینه شناسی، دیرینه زیست جغرافیا و دیرینه جغرافیای ردیف سنگی کرتاسه میانی (بارمین- آلبین) در ایران مرکزی

چینه شناسی، دیرینه زیست جغرافیا و دیرینه جغرافیای ردیف سنگی کرتاسه میانی (بارمین- آلبین) در ایران مرکزی

 کاظم سیدامامی:
   چکیده:
   محدود شده است، ضخامت این ردیف از چند صد متر تا بیش از هزار متر در تغییر است و در مجموع آشکوب های بارمین آپتین و آلبین را در برمی گیرد در پاره ای از موارد، به علت ارتباط تنگاتنگ، بخشی از آشکوب های اوتریوین و سنومانین نیز در این ردیف منظور شده است.
   سنگ های این ردیف در همه جا با یک ردیف پیش رونده و عمدتا متشکل از ماسه سنگ و کنگلومرای قرمز و سبز شروع می شود و به تدریج به آهک های ستیغ ساز رودیست- اوربیتولینا با رخساره اورگونین (Urgonian facies) به سن بارمین ردیف رسوبی کرتاسه میانی (بارمین- آلبین) در مرکز ایران یک چرخه بزرگ کم و بیش پیوسته را می سازد که بطور طبیعی میان رویدادهای سیمرین پسین (Late Cimmerian) و اطریشی (Austrian) و آپتین تبدیل می گردد.
   در اواخر آپتین و شروع آلبین به علت پایین رفتن سطح آب اقیانوس و کاهش دما در سطح جهانی، تشکیل سنگ های کربناته بطور ناگهانی خاتمه می یابد و به رسوبات تیره رنگ رسی و مارنی تبدیل می شود که تا اواخر آلبین ادامه دارد. ردیف سنگی سنومانین معمولا بصورت پیشرونه بر روی سطح فرسوده شده سنگ های آلبین و یا قدیمی تر قرار دارد و اغلب از ماسه سنگ، مارن و آهک های گلوکونیتی ساخته شده است.
   در مورد ارتباطات دیرینه زیست جغرافیایی فون آمونیتی آشکوب های بارمین و آپتین می توان گفت که بیشتر ازجنس های جهانی(Cosmopolitan) هستند در شروع آلبین شرایط بطور ناگهانی تغییر می یابد و فون آمونیتی موجود بطور کامل و در حد گونه ارتباط نزدیکی را با فون های مناطق معتدل تا سرد اروپای شمالی و بورآل (boreal) نشان می دهد که کم و بیش تا آخر آلبین دوام می یابد در آشکوب سنومانین هر چند فون های اروپای شمالی هنوز بطور مشخص غالب هستند ولی در کنار آنها تعداد زیادی از جنس های دارای گسترش جهانی نیز مشاهده می شود.