ماهیت زمین شناختی کمپلکس الترامافیک- مافیک سیخوران در جنوب خاوری ایران
ماهیت زمین شناختی کمپلکس الترامافیک- مافیک سیخوران در جنوب خاوری ایران
حبیب الله قاسمی، دکتر مسیب سبزه ئی، دکتر تیری ژوتو:
چکیده:
کمپلکس سیخوران، یک مجموعه الترامافیک- مافیک چندزادی است که از سه بخش اصلی متشکل از مجموعه الترامافیک- مافیک و گابروهای ایزوتوپ و دایک های پراکنده دیابازی با سن های کاملا متفاوت تشکیل شده است. مجموعه الترامافیک- مافیک از یک واحد هارزبورزیتی- دونیتی با ساختارهای گوشته ای، یک واحد کومولایی الترامافیک و یک واحد کومولایی الترامافیک- مافیک لایه ای با ساختارهای ماگمایی تشکیل شده است. واحد هارزبورژیتی- دونیتی در پایین به طور عمده از هارزبوزیت های پورفیروکلاستیک بر گواره و دارای خط وارگی ناشی از جهت یابی ارتوپیروکسن ها و در بالا بیشتر از دونیت های پورفیروکلاستیک و میان لایه های کرومیتیت تشکیل شده است. واحد کومولاهای الترامافیک را توالی ضخیمی از دونیت، کرومیتیت، ورلیت، الیوین وبستریت و الیوین لایه ای کلینوپیروکسنیت و واحد کومولاهای الترامافیک- مافیک لایه ای را توالی ستبری از فلدسپاتیک پریدوتیت و گابروهای لایه ای مشتکل از ملاگابرو، تروکتولیت های پیکریتی، الیوین گابرو، آلیوالیت، گابرونوریت و فروگابرو تشکیل می دهند. گابروهای ایزوتروپ به صورت یک مجموعه عظیم نفودی، ردیف قبلی را از واحد کومولاهای الترامافیک به بالا قطع نموده، در دگرگونه های پالئوزوئیک دگرگونه های همبری شدیدی ایجاد نموده اند. دایک های پراکنده دیابازی نیز واحدهای قبلی را قطع می نمایند.
دگرگونه های پالئوزوییک که شامل آمفیبولیت، مرمر، گنیس، گرانیت آناتکسی و گرین شیست است با ناپیوستگی زاویه دار و کنگلومرای قاعده ای توسط رسوبهای ژوراسیک زیرین پوشیده می شوند. سن مطلق گنیس ها و گرانیت های آناتکسی این دگرگونه ها به روش K-Ar بر روی بیوتیت و مسکویت، 7/7+337 میلیون سال (کربونیفر میانی- فوقانی)، سن دایک های گابرو- پگماتوئیئی که سکانس کومولاهای الترامافیک- مافیک لایه ای را قطع می کنند، بر روی آمفیبول 4/7+254 میلیون سال (پرمین): سن هورنبلندهای میگماتیت های بازیک حاصل از ذوب آمفیبولیت ها در حاشیه گابروی ایزوتروپ که بی شک سن جایگزینی گابروی ایزوتروپ است، 8+220 میلیون سال (تریاس میانی)، سن دایک های دیابازی که حتی گابروهای ایزوتروپ را نیز قطع می نمایند به روش سنگ کل، 35/12+165 میلیون سال (ژوراسیک میانی) بدست آمده است. مجموعه شواهد صحرایی، سنگ نگاری، کانی شناختی و ژئوشیمیایی نشان می دهند که این کمژلکس با مجموعه های افیولیتی شباهتی نداشته و ناشی از تکتونیک کششی و بالا آمدگی گوشته است.