پشته‌های فشاری محدوده حوضه آبریز باغلار نشانه‌ای از فعالیت‌های

نو ‌زمین‌ساختی گسل شمالی میشو

نوشته: داود مختاری* و محمدرضا نیکجو*

چکیده

   ارزیابی سیماهای زمین‌ساختی- ریخت‌شناختی مانند پشته‌های فشاری در امتداد گسل‌های راستالغز از جمله راه‌های قابل اعتماد برای تعیین جابه‌جایی گسل است. گسل فعال و راستالغز شمالی میشو با امتداد خاوری- باختری، خود ادامه گسل بزرگ تبریز است که فعالیت آن آثار ریخت‌شناختی متعددی را پدید آورده است. این تحقیق بر اساس تفسیر زمین‌ساختی- ریخت‌شناختی داده‌های میدانی حاصل از مشاهدات زمین‌شناسی و ریخت‌شناختی، به شناسایی پشته‌های فشاری محدوده حوضه آبریز باغلار به عنوان یکی از آثار فعالیت گسل راستالغز شمالی میشو پرداخته است. بر اساس نتایج این تحقیق، پشته‌های فشاری منطقه مورد مطالعه به نام‌های سیسده و تپه‌باشی در امتداد گسل شمالی میشو، نتیجه توسعه زمین‌ساختی- ریخت‌شناختی دراز مدت بویژه در کواترنری هستند و توسعه آنها در حال حاضر نیز ادامه دارد که نشانگر وجود و ادامه حرکات نوزمین ساخت در منطقه است. وقوع هر سه پدیده انحراف و گیراندازی (اسارت) و پسروی مرحله‌ای نقطه گیراندازی به طرف بالادست در یک محدوده کوچک از حوضه باغلار، به عنوان مهم‌ترین اثر دینامیک بالا و تداوم ناپایداری‌های دامنه‌ای پشته‌های مذکور بر سامانه رودخانه‌ای باغلار است. در هر حال، مطالعه موردی زیر، نمونه خوبی برای مطالعه تکامل زمین‌ساختی- ریخت‌شناختی طولانی مدت یک گسل راستالغز داخل قاره‌ای است.

کلید‌واژه‌ها: سیماهای زمین‌ساختی- ریخت‌شناسی، پشته‌های فشاری، فعالیت‌های نو زمین‌ساخت، حوضه آبریز باغلار، گسل شمالی میشو

* گروه پژوهشی جغرافیای دانشگاه تبریز، ایران

تاریخ دریافت: 19/02/1386

تاریخ پذیرش: 21/06/1386