الگوی دگرشکلی در زاگرس مرتفع باختری
الگوی دگرشکلی در زاگرس مرتفع باختری
نوشته: زمان ملک‌زاده*، محمد‌رضا عباسی**، اولیویه بلیه***، کریستین اوته مه‌یو*** و
اسماعیل شبانیان ***
چکیده
این مطالعه ناحیه بین ′30 º 51-º50 در امتداد کمربند چین‌خورده و رانده زاگرس را در بر می‌گیرد. الگوی دگرشکلی در کمربند زاگرس مرتفع به‌خاطر همگرایی مورب صفحه عربی نسبت به ایران مرکزی به صورت تسهیم کرنش کامل (Complete strain partitioning) مطرح شده است. در این الگو گسل عهد حاضر زاگرس (MRF) در حاشیه شمالی کمربند، از نظر سینماتیکی تمام مؤلفه جابه‌جایی به موازات کمربند ناشی از حرکت مورب صفحه عربستان را جذب میکند و گسل زاگرس مرتفع (HZF) به همراه دیگر گسل‌ها و چین‌خوردگی‌ها، پذیرای مؤلفه عمود بر کوهزاد جابه‌جایی در این حرکت است. با استفاده از وارون سازی خط لغزش‌هایی که اغلب بر صفحات گسلی که رسوبات جوان کنگلومرای بختیاری را در امتداد گسل زاگرس مرتفع متأثر ساخته، نقش بسته، تنسور تنش و شکل نسبی بیضوی تنش (R) در 29 ایستگاه محاسبه شده است. شواهد زمین‌ریختی و سینماتیک گسل نشان دهنده آن است که بخش اعظم گسل زاگرس مرتفع دارای مؤلفه امتداد لغز است. بر اساس این سینماتیک، گسل زاگرس مرتفع نیز در انتقال دگر شکلی مؤلفه موازی کوهزاد زاگرس مشارکت میکند. در نتیجه ساز وکار جدید تشخیص داده شده، تسهیم کرنش از نوع بخشی (Partial strain partitioning) را برای زاگرس مرتفع باختری پیشنهاد میکند. انتقال دگرشکلی مؤلفه موازی کوهزاد توسط گسل عهد حاضر و زاگرس مرتفع، ممکن است دلیلی موجه برای کاهش آهنگ لغزش در امتداد گسل عهد حاضر پس از سازماندهی دوباره برخورد مورب صفحه عربستان باشد.
کلید واژه‌ها: زاگرس، گسل عهد حاضر، تسهیم کرنش، همگرایی مورب، گسل زاگرس مرتفع، خش‌لغز
دانشگاه پیام نور ساری، ساری، ایران.*
پژوهشگاه بین المللی زلزله شناسی و مهندسی زلزله، تهران، ایران.**
دانشگاه پل سزان، مارسی، فرانسه.***
تاریخ دریافت:21/09/1385
تاریخ پذیرش:05/08/1386