اکتشافات زمین‌شیمیایی و بررسی گسترش هاله‌های ترکیبی عناصر در نمونه‌های خاک منطقه مسجدداغی جلفا
اکتشافات زمین‌شیمیایی و بررسی گسترش هاله‌های ترکیبی عناصر در نمونه‌های خاک منطقه مسجدداغی جلفا
نوشته : افشین اکبرپور*، نجات غلامی* و عبدالسمیع سعیدی*
چکیده
این محدوده با وسعت 5/8 کیلومترمربع در 35 کیلومتری خاور جلفا به سمت سیه‌رود واقع است. اکتشافات زمین‌شیمیایی به صورت نمونه خاک در مسجدداغی در سال 82 آغاز شد و دلیل انتخاب این روش، شرایط زمین‌شناسی، توپوگرافی و آب‌و‌هوایی محدوده بوده است. شبکه نمونه‌برداری m100 × m 100 و m200 × m 100 است و نمونه‌ها برای 13 عنصر تجزیه شدند.
بررسی‌های زمین‌شناسی محدوده مورد مطالعه نشان‌دهنده مجموعه‌ای از فلیش‌های ائوسن، سنگ‌های آتشفشانی (آندزیت – تراکی آندزیت)، کوارتز مونزونیت و آگلومرا (الیگومیوسن) است. رگه‌های سیلیسی - باریتی برشی و کانی‌سازی‌هایی از نوع سولفیدهای مس، سرب، روی و انواع پیریت در محدوده شناسایی شده است.
داده‌های حاصل از نمونه‌ها پس از کنترل خطای آزمایشگاهی به وسیله نمونه‌های تکراری داده‌پردازی شدند. داده‌پردازی تک متغیره نشان‌دهنده توزیع نرمال عناصر Ni , Be, Mn است و بقیه عناصر تابع توزیع لگاریتمی دارند. داده‌پردازی چندمتغیره نشان‌دهنده انطباق دو روش تحلیل عاملی (آنالیز فاکتوری) و همبستگی عناصر (با استفاده از استانداردسازی داده‌هاx- ˉx/s)) ) در ایجاد هاله‌های مرکب با یکدیگر است. نتایج حاصل از بررسی‌ها نشان‌دهنده تمرکز بیهنجاریهای طلا و نقره و باریم در بخش خاور محدوده و گسترش بیهنجاریهای مس و مولیبدن در بخش باختر دره آرپاچای است. توجه به سنگ‌شناسی و انطباق آن با بیهنجاریهای زمین‌شیمیایی محدوده نیز احتمال وجود کانی‌سازی مس از نوع پورفیری در سمت خاور و وجود کانی‌سازی طلا را در رگه‌های سیلیسی - باریتی به صورت اپی‌ترمال با سولفید بالا را نشان می‌دهد.
کلیدواژه‌ها : مسجد داغی، اکتشافات زمین‌شیمیایی، داده‌پردازی، هاله‌های مرکب.
*سازمان زمین شناسی واکتشافات معدنی کشور، تهران، ایران
تاریخ دریافت: 15/05/1386
تاریخ پذیرش: 05/08/1386