بررسی منشأ و محیط زمین‌ساختی سنگ‌های آتشفشانی پالئوژن زرجه‌بستان (شمال خاور قزوین) با استفاده از REE و HFSE
بررسی منشأ و محیط زمین‌ساختی سنگ‌های آتشفشانی پالئوژن زرجه‌بستان (شمال خاور قزوین) با استفاده از REE و HFSE
نوشته: کیمیا کلانتری*، علی کنعانیان*، عباس آسیابانها ** و محسن الیاسی*
چکیده
گدازه‌های بازی تا حد واسط پالئوژن البرز مرکزی، در شمال خاور شهر قزوین، از تراکی-آندزیت، تراکی-آندزی بازالتی و آندزی بازالتی تشکیل شده‌اند. سنگ‌های منطقه، از لحاظ زمین‌شیمیایی، کلسیمی-قلیایی پرپتاسیم هستند. بالا بودن نسبت‌های LILE/HFSE و LREE/HREE در نمونه‌ها و شباهت ترکیب شیمیایی آنها با گدازه‌هایی که در مناطق شاخص فرورانش تشکیل می‌شوند، احتمال شکل‌گیری سنگ‌های منطقه را در یک محیط فرورانشی تقویت می‌کند. به نظر می‌رسد فرایند فرورانش، تأثیر اندکی در تمرکز عناصر Zr، Ta، Hf، Sm، Tb، Nd، Eu و Y در سنگ‌های منطقه و در عوض تأثیر قابل ملاحظه‌ای در تمرکز عناصر Th، U و تا اندازه‌ای La در نمونه‌ها داشته است. بالا بودن نسبت Ba/La، Ba/Ta و La/Ta و پایین بودن مقدار TiO2 در نمونه‌ها نشان می‌دهد که گدازه‌های منطقه در مناطق کمان ماگمایی تشکیل شده‌اند. پراکندگی نمونه‌ها بر روی نمودارهای Th/Yb در برابر Ta/Yb و همراه بودن آنها با حجم وسیعی از توف‌های اسیدی، نشانه شکل‌گیری گدازه‌‌ها در حاشیه فعال قاره است.
کلید واژه‌ها: آندزیت، فرورانش، حاشیه فعال قاره، البرز.
تاریخ دریافت: 23/08/1385
تاریخ پذیرش: 02/03/1386
* دانشکده زمین شناسی، پردیس علوم، دانشگاه تهران، تهران، ایران
** گروه زمین شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه بین المللی امام خمین، قزوین، ایران