شناسایی گسلها با استفاده از نشانگر لرزهای همدوسی
شناسایی گسلها با استفاده از نشانگر لرزهای همدوسی
نوشته: علیرضا جواهری نیستانک*، عبدالرحیم جواهریان* و نوید امینی*
چکیده
یکی از ابزارهای مناسب که در تفسیر ناپیوستگیهای ساختاری و رخساره‌های چینه‌شناسی درون مکعب داده‌های لرزهای سه‌بعدی به مفسر کمک می‌کند، نشانگر لرزهای همدوسی است. اندازه‌گیریهای همدوسی در سه بعد، تشابه ردلرزه به ردلرزه را بیان می‌کنند و بنابراین تغییرات قابل تفسیر را در این گونه موارد نشان می‌دهند. ردلرزه‌های مشابه با ضرایب همدوسی بالا به نقشه در می‌آیند، در حالی که بی‌هنجاریها مانند ناپیوستگیها، ضرایب همدوسی پایینی دارند. همدوسی لرزهای معیار سنجش تغییرات جانبی در پاسخ لرزهای که علل آن می‌تواند ساختار زمین‌شناسی، چینه‌شناسی، سنگ‌شناسی، تخلخل و وجود هیدروکربن باشد را نمایان می‌سازد. خروجی این نشانگر، مکعب همدوسی لرزهای سه‌بعدی است که ناپیوستگیهای ساختاری و رخساره‌های چینه‌شناسی را با قدرت تفکیک بالاتری به تصویر می‌کشد. در این مقاله، کاربرد دو نشانگر لرزهای همدوسی متداول بر مبنای همبستگی عرضی و ساختار ویژه در شناسایی گسلها روی داده‌های لرزهای مصنوعی و واقعی نشان داده می‌شود.
با بررسی نتایج به‌دست آمده در این روش، می‌توان مشاهده کرد که این روش برای مدلهای مصنوعی برای نسبت سیگنال به نوفه‌های پایین و برای داده واقعی پاسخ مناسبی می‌دهد. همچنین مقایسه روش همدوسی بر مبنای ساختار ویژه با روش همدوسی بر مبنای همبستگی عرضی نشان می‌دهد که قدرت تفکیک آن برای تشخیص گسلها بیشتر است.
کلید واژه‌ها: نشانگر لرزهای همدوسی، همبستگی عرضی، ساختار ویژه، گسل، مکعب تحلیل، داده‌های لرزهای سه‌بعدی
* مؤسسه ژئوفیزیک، دانشگاه تهران، تهران، ایران
تاریخ دریافت: 30/ 11/1384
تاریخ پذیرش: 15/08/1385