سنجش کمی توزیع مکانی_ زمانی پسلرزههای زمین‌لرزه ۱۳۸۵ درب آستانه ( سیلاخور)، باختر ایران
سنجش کمی توزیع مکانی_ زمانی پسلرزههای زمین‌لرزه 1385 درب آستانه ( سیلاخور)، باختر ایران
نوشته: احمد زمانی* و مریم آق اتابای*
چکیده
زمین‌لرزه 11 فروردین 1385(31 مارس 2006م) با بزرگای گشتاوری 1/6، روستاهای منطقه درب آستانه (سیلاخور) در استان لرستان را ویران کرد. ناحیه رومرکزی این رویداد در قلمرو زون گسل اصلی معاصر(Main Recent Fault,MRF) و سازوکار راستالغز راستگرد آن نیز مشابه دیگر زمین‌لرزه‌های این سامانه گسلی است. این زمین‌لرزه با پسلرزههای نسبتاً فراوانی همراه بوده که در این تحقیق، توالی پسلرزههای آن با استفاده از معیارهای کمی ضریب تغییرات (coefficient of variations,Cv)، توان تابـــــــــــع چگـــــــالی طیفی(power spectral density) و ابعاد فراکتــالی تعمیـــــــم یافته (generalized fractal dimensions) مورد مطالعه قرار گرفته است. شاخصهای کمی محاسبه شده حاکی از وجود ساختار فراکتالی (fractal structure) در توزیع زمانی و مکانی پسلرزههای این زمین‌لرزه است. مشاهده رفتار فراکتالی علاوه بر تأیید وجود خوشه‌بندی در توزیع پسلرزه‌ها، دلیلی بر ناهمگنی وضعیت زمین‌شناسی و ژئودینامیکی منطقه کانونی زمین‌لرزه نیز هست. نتایج به دست آمده نشان می‌دهد با گذشت زمان ابعاد چندفراکتالی توالی زمانی پسلرزه‌ها کاهش و ابعاد چندفراکتالی مراکز سطحی آنها افزایش یافته است. به نظر می‌رسد این تغییرات ناشی از تغییر رژیم تنش زمین‌ساختی و تأثیر گسلهای فرعی و همراه (secondary and sympathetic faults) باشد. نتایج به دست آمده همچنین دلالت بر کاربرد مؤثرتر روش چندفراکتالی نسبت به روشهای فراکتالی ساده برای مطالعه رفتار خوشه‌بندی فرایند پسلرزه‌ای دارد.
کلید واژه‌ها: زمین‌لرزه، روش چندفراکتالی، زمین‌ساخت، نوزمین‌ساخت، لرزه- زمین‌ساخت، لرز‌خیزی، ایران.
* بخش علوم زمین، دانشکده علوم، دانشگاه شیراز
تاریخ دریافت: 16/05/1385
تاریخ پذیرش: 11/10/1385