تفسیر محیط رسوبی سازند کشف رود (باژوسین بالایی- باتونین زیرین)، بر مبنای ایکنوفسیلها در شمال خاور ایران

تفسیر محیط رسوبی سازند کشف رود (باژوسین بالایی- باتونین زیرین)، بر مبنای ایکنوفسیلها در شمال خاور ایران

نوشته: مهدی رضا  پورسلطانی*، رضا  موسوی حرمی** و یعقوب لاسمی***

چکیده

       حوضه رسوبی کپه داغ، پس از بسته شدن اقیانوس دیرینه‌تتیس، در اقیانوس نوتتیس، در جنوب صفحه توران تشکیل شد. در این حوضه، توالی رسوبی ستبری از ژوراسیک تا میوسن بدون هیچ گونه وقفه رسوبی مهم نهشته شده است. سازند سیلیسی- آواری کشف رود با سن ژوراسیک میانی، حدود 2 کیلومتر ستبرا دارد و به طور ناپیوسته بر روی سنگهای رسوبی تریاس و سنگهای اولترابازی نهشته شده و از رخساره‌های رودخانه‌ای- دلتایی و توربیدیتی، شامل ماسه‌سنگ، شیل و کنگلومرا، تشکیل شده است. این لایه‌ها حاوی ایکنوفسیلهای زیادی مربوط به محیطهای مختلف هستند. در رخساره‌های ماسه‌سنگی و شیلی این سازند، ایکنوفسیلهای متعددی همانند: Skolithos, Palaeophycus tabularizes,Belerhaphe, Thalassinoides suevicus, Psilonichnus , Planololites beverleyensis, Rhizocoralium jenese, Scolicia, Conichnus, Lophactenium, Palaeophycus striatus,Taenidium شناسایی شده است، که بر اساس این آثار فسیلی و رخساره‌های در برگیرنده آنها، می‌توان محیط ته‌نشینی سازند کشف رود را محیط رودخانه‌ای - دلتایی تا نسبتاً ژرف(شرایط آشفته(توربیدیتی)) تفسیر کرد. این اطلاعات می‌تواند در تفسیر تاریخچه جغرافیای دیرینه و زمین‌ساختی منطقه (در ژوراسیک میانی) کمک کند.

کلید واژه‌ها: ایکنوفسیل، حوضه رسوبی کپه داغ، سازند کشف رود، دیرینه‌تتیس، نوتتیس، رسوبات آشفته(توربیدیتی)، رسوبات دلتایی

* گروه زمین شناسی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران

** گروه زمین شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه فردوسی مشهد

*** گروه زمین شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه تربیت معلم تهران

تاریخ دریافت: 17/07/1385

تاریخ پذیرش: 18/11/1385