چینه شناسی، متامورفیسم و ماگماتیسم بخشی از زون سنندج- سیرجان واقع در شمال جاده ازنا به دورود
| دسته | کانی شناسی |
|---|---|
| گروه | سازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی کشور |
| مکان برگزاری | پنجمین گردهمائی علوم زمین |
| نویسنده | محمدرضا -سهندی |
| تاريخ برگزاری | ۲۲ فروردین ۱۳۶۶ |
ناحیه مورد مطالعه در شمال جاده شهرستان ازنا به شهرستان دورود و در زون ساختمانی سنندج سیرجان قرار می گیرد. در این ناحیه سنگ های دگرگونی بیشترین گسترش را دارند. این سنگ ها که در قسمت شمال ناحیه یعنی اطراف شهرستان شازند بطور ناپیوسته و پیشرونده بوسیله نهشته های کرتاسه پوشیده می شوند و ردیفی از سنگ های رسوبی و ولکانیکی دگرگون شده ای هستند که از پایین ردیف به سمت بالا عبارتند از:
- سنگ های کربناته فوزولیندار دگرگون شده و سنگ های ولکانیک و پیروکلاستیک که در اثر دگرگونی به شیست های کلریت و اپیدوت دار تبدیل شده اند.
- سنگ های آهکی کرینوئیددار و نیتا کرینوس دار دگرگون شده با درون لایه هایی از شیل های پلیتی دگرگون شده
- تناوب واحدهای آهکی دگرگون شده و فیلیت که بطور هم شیب و پیوسته تبدیل به شیت های همدان می شود.
- شیل های پلیتی دگرگون شده به رنگ خاکستری تیره تا سیاه (شیت های همدان) با درون لایه های چندی از آهک های کرینوئیددار. این شیل ها در بعضی از افق ها دانه درشت تر و به شیل های سیلتی و ماسه سنگ دگرگون شده تبدیل می شوند. در شمال شرق ناحیه به سمت معدن لکان در محل آبادی تخمار سری فیلیتی (شیت های همدان) بطور هم شیب و پیوسته بوسیله ضخامت قابل ملاحظه ای از تناوب آهک های االتیک فسیل دار و شیل و ماسه سنگ دگرگون شده پوشیده می گردد که بر اساس شباهت رخساره سنگی و رخساره زیستی می توان آن را کم و بیش با سازند بادامو مقایسه کرد. مطالعه آمونیتهای جمع آوری شده از آهک های این بخش فوقانی سن Toarcian پسین را به این نهشته ها نسبت می دهد. (واعظی پور 1363). نهشته های این ردیف رسوبی که سن آن از پرمین تا ژوراسیک زیرین می باشد، دگرگون شده و درجه دگرگونی آنها در حد پایین رخساره شیست سبز می باشد.
وجود شیل های دگرگونی از این ردیف رسوبی دگرگون شده در کنگلومرای قاعده نهشته های کرتاسه در اطراف شهرستان شازند و عدم وجود دگرگونی ناحیه ای در نهشته های کرتاسه بیانگر این حقیقت است که پدیده دگرگونی در نهشته های ردیف رسوبی پرمین- ژوراسیک زیرین قبل از کرتاسه و به احتمال زیاد همزمان با حرکات تکتونیک ژوراسیک بالایی صورت گرفته است.
نهشته های کرتاسه که بطور ناپیوسته پیشرونده بر روی نهشته های دگرگون شده قرار می گیرند در قاعده دارای یک واحد تخریبی متشکل از کنگلومرا و ماسه سنگ کوارتزیتی می باشد که وجود افق ولکانیک و پیروکلاستیک از نوع آندزیت پورفیریک و توف بصورت درون لایه در داخل این واحد تخریبی بیانگر فعالیت ولکانیکی در کرتاسه زیرین می باشد. واحد تخریبی قاعده ای به سمت بالا بطور تدریجی تبدیل به یک واحد ستیغ ساز از آهک های اوربیتولین دار به سن Aptian- Albian می شود که خود بوسیله واحد گود افتاده ای (Low weathered) متشکل از مارن و شیل با درون لایه هایی از آهک های اوربیتولین دار پوشیده می شود.در نهشته های کرتاسه سطوح کلیواژ اسلیتی (سطوح شیستوزیته از نوع دینامیک) خوب توسعه یافته بطوریکه اکثراٌ بصورت سطوح غالب به جای سطوح لایه بندی در نهشته ها به چشم می خورد و نشان می دهد که یک فاز، دگرگونی از نوع دینامیک بعد از کرتاسه در ناحیه حاکم بوده است.
ماگماتیسم همانند سایر کمربند های دگرگونی در این ناحیه هم در دو زمان مختلف با ترکیب گرانیتی صورت گرفته است که جوانترین آن ادامه جنوبی گرانیت الوند با سن 75-70 میلیون سال (ولی زاده 1975) می باشد که ترکیب اصلی آن گرانیت الکالن است که در اثر پدیده هفتم در جاهای مختلف از این ناحیه با ترکیب های متفاوت مانند گرانودیوریت و کوارتز دیوریت نیز ظاهر می شود.
شار (flow) حرارتی ناشی از تزریق توده های بزرگ و کوچک از سنگ های آذرین در داخل سنگ های میزیان سبب تشکیل هاله های دگرگونی در مجاورت این توده ها شده که رخساره سنگ شناسی این هاله های دگرگونی مجاوتی از هورنفلس های کرودیریت، آندالوزیت و سیلمانیت دار در همبری بلافصل تا شیست های لکه دار تغییر می کند.
علاوه بر فاز ماگماتیسم جوان (کرتاسه پایانی) یک فاز ماگماتیسم قدیمی نیز با ترکیب گرانیتی در این ناحیه صورت گرفته که همراه با سنگ های میزبان خود یعنی سنگ های مادر و اولیه نهشته های پرمین- ژوراسیک زیرین در اثر تحمل فاز دگرگونی ژوراسیک پایانی دگرگون و تبدیل به گنیس و گرانیت گنیسی شده اند.
- سنگ های کربناته فوزولیندار دگرگون شده و سنگ های ولکانیک و پیروکلاستیک که در اثر دگرگونی به شیست های کلریت و اپیدوت دار تبدیل شده اند.
- سنگ های آهکی کرینوئیددار و نیتا کرینوس دار دگرگون شده با درون لایه هایی از شیل های پلیتی دگرگون شده
- تناوب واحدهای آهکی دگرگون شده و فیلیت که بطور هم شیب و پیوسته تبدیل به شیت های همدان می شود.
- شیل های پلیتی دگرگون شده به رنگ خاکستری تیره تا سیاه (شیت های همدان) با درون لایه های چندی از آهک های کرینوئیددار. این شیل ها در بعضی از افق ها دانه درشت تر و به شیل های سیلتی و ماسه سنگ دگرگون شده تبدیل می شوند. در شمال شرق ناحیه به سمت معدن لکان در محل آبادی تخمار سری فیلیتی (شیت های همدان) بطور هم شیب و پیوسته بوسیله ضخامت قابل ملاحظه ای از تناوب آهک های االتیک فسیل دار و شیل و ماسه سنگ دگرگون شده پوشیده می گردد که بر اساس شباهت رخساره سنگی و رخساره زیستی می توان آن را کم و بیش با سازند بادامو مقایسه کرد. مطالعه آمونیتهای جمع آوری شده از آهک های این بخش فوقانی سن Toarcian پسین را به این نهشته ها نسبت می دهد. (واعظی پور 1363). نهشته های این ردیف رسوبی که سن آن از پرمین تا ژوراسیک زیرین می باشد، دگرگون شده و درجه دگرگونی آنها در حد پایین رخساره شیست سبز می باشد.
وجود شیل های دگرگونی از این ردیف رسوبی دگرگون شده در کنگلومرای قاعده نهشته های کرتاسه در اطراف شهرستان شازند و عدم وجود دگرگونی ناحیه ای در نهشته های کرتاسه بیانگر این حقیقت است که پدیده دگرگونی در نهشته های ردیف رسوبی پرمین- ژوراسیک زیرین قبل از کرتاسه و به احتمال زیاد همزمان با حرکات تکتونیک ژوراسیک بالایی صورت گرفته است.
نهشته های کرتاسه که بطور ناپیوسته پیشرونده بر روی نهشته های دگرگون شده قرار می گیرند در قاعده دارای یک واحد تخریبی متشکل از کنگلومرا و ماسه سنگ کوارتزیتی می باشد که وجود افق ولکانیک و پیروکلاستیک از نوع آندزیت پورفیریک و توف بصورت درون لایه در داخل این واحد تخریبی بیانگر فعالیت ولکانیکی در کرتاسه زیرین می باشد. واحد تخریبی قاعده ای به سمت بالا بطور تدریجی تبدیل به یک واحد ستیغ ساز از آهک های اوربیتولین دار به سن Aptian- Albian می شود که خود بوسیله واحد گود افتاده ای (Low weathered) متشکل از مارن و شیل با درون لایه هایی از آهک های اوربیتولین دار پوشیده می شود.در نهشته های کرتاسه سطوح کلیواژ اسلیتی (سطوح شیستوزیته از نوع دینامیک) خوب توسعه یافته بطوریکه اکثراٌ بصورت سطوح غالب به جای سطوح لایه بندی در نهشته ها به چشم می خورد و نشان می دهد که یک فاز، دگرگونی از نوع دینامیک بعد از کرتاسه در ناحیه حاکم بوده است.
ماگماتیسم همانند سایر کمربند های دگرگونی در این ناحیه هم در دو زمان مختلف با ترکیب گرانیتی صورت گرفته است که جوانترین آن ادامه جنوبی گرانیت الوند با سن 75-70 میلیون سال (ولی زاده 1975) می باشد که ترکیب اصلی آن گرانیت الکالن است که در اثر پدیده هفتم در جاهای مختلف از این ناحیه با ترکیب های متفاوت مانند گرانودیوریت و کوارتز دیوریت نیز ظاهر می شود.
شار (flow) حرارتی ناشی از تزریق توده های بزرگ و کوچک از سنگ های آذرین در داخل سنگ های میزیان سبب تشکیل هاله های دگرگونی در مجاورت این توده ها شده که رخساره سنگ شناسی این هاله های دگرگونی مجاوتی از هورنفلس های کرودیریت، آندالوزیت و سیلمانیت دار در همبری بلافصل تا شیست های لکه دار تغییر می کند.
علاوه بر فاز ماگماتیسم جوان (کرتاسه پایانی) یک فاز ماگماتیسم قدیمی نیز با ترکیب گرانیتی در این ناحیه صورت گرفته که همراه با سنگ های میزبان خود یعنی سنگ های مادر و اولیه نهشته های پرمین- ژوراسیک زیرین در اثر تحمل فاز دگرگونی ژوراسیک پایانی دگرگون و تبدیل به گنیس و گرانیت گنیسی شده اند.