مطالعه گرانیتوییدهای نوع I در کوه سرنوسر خراسان

مطالعه گرانیتوییدهای نوع I در کوه سرنوسر خراسان

[ سید احمد مظاهری ] - گروه زمین شناسی، دانشکده ی علوم پایه، دانشگاه فردوسی مشهد

خلاصه مقاله:

توده ی گرانیتوییدی نوع I سرنوسر با سن احتمالی ائوسن پسین تا الیگوسن پیشین در 30 کیلومتری جنوب شرقی شهر خواب واقع شده است. گرانیت سرنوسر یک هورنبلند بیوتیت گرانیت با بافتهای متفاوت است که عمدتاً حاوی کوارتز، اورتوکلاز( پرتیتی)، پلاژیوکلاز (An25-35) ، بیوتیت قهوه یی و هورنبلند سبز "کانیهای اصلی"، اسفن، زیرکان، مگنتیت و آپاتیت "کانیهای فرعی" و سرسیت، کلریت، آکتینولیت، پیریت و کالکوپیریت "کانیهای ثانوی" و اکسیدها و هیدروکسیدهای آهن و کائولن "کانیهای هوازدگی" می باشد. بر اساس سن سنجی به روش K-Ar سن کوه سرنوسر 1+38/4 میلیون سال است. گرانیت سرنوسر از نظر ترکیبی هتروژن بوده و به چهار گروه آلکالی گرانیت، سینوگرانیت، مونزوگرانیت و گرانودیوریت قابل تقسیم است. گرانیتها در قسمت شرقی توده غنی از K بوده و دارای Fe و Ca کمتری می باشد. این سنگها همچنین از نظر Rb و Sr نسبت به سایر قسمتهای غنی شدگی نشان می دهند در صورتی که از نظر میزان Zr و Cu فقیرند. مطالعه ی ایزوتوپهای پایدار 18O نشان داده است که نمونه های حاشیه یی گرانیت غنی شدگی عمده یی در میزان 18O نشان می دهند (14+ تا 14/4 + در هزار ). این افزایش 18O احتمالاً با مرحله ی ماگماتیکی تبادل ایزوتوپی اکسیژن بین پلوتون و سنگهای دیواره قابل توجیه می باشد.