پالینوفلورای دونین پسین سازند جیرود در شمال سمنان
دسته | چینه شناسی و فسیل شناسی |
---|---|
گروه | سازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی کشور |
مکان برگزاری | هشتمین همایش سالانه انجمن زمین شناسی ایران |
نویسنده | هاشمی، سید حسن - موسوی ، محمد علی |
تاريخ برگزاری | ۱۰ مهر ۱۳۸۴ |
متن اصلی:
مطالعه نمونه های تهیه شده از سازند جیرود در مقطع چینه شناسی شمال شهمیرزاد نشان می دهد اغلب نمونه های برداشت شده از قسمت قاعده ای این سازند فاقد پالینومورف می باشند . این نتیجه گیری با رنگ قرمز نهشبه های قاعده سازند جیرود ، که حاکی از تشکیل آنها در محیط اکسیدان است ، هماهنگی دارد (Traverse , 1988 ) . در کوارتزیت های سفید تا خاکستری رنگ و دارای چینه بندی متقاطع قاعده سازند جیرود ماکزوفسیل های گیاهی ، شامل ساقه گیاهان قابل انتساب به Lepidodendrales ، وجود دارند (Plate 3 ) که به دلیل حفظ شدگی بسیار ضعیف شناسایی آنها در سطح بالاتر از راسته امکان پذیر نمی باشد . با این وجود ، ماکروفسیل های گیاهی مذکور همراه با اسپودهای موجود در پالینوفلورای مورد مطالعه در بازسازی پوشش گیاهی اطراف محیط رسوبی نهشته های سازند جیرود در برش چینه شناسی شمال شهمیرزاد اهمیت دارند . در اغلب نمونه های مربوط به قسمت بالایی مقطع مورد مطالعه پالینوفلورای متنوعی با حفظ شدگی نسبتا خوب شامل سیست جلبک های سبز (prasinophyte phycomata ) ، آکریتارک ها ، اسپورها ، اسکولکودونت ها و کیتینوزوآ وجود دارد . در پالینوفلوزای مذکور اسپورها و آکریتارک ها ، به ترتیب ، نسبت به گروههای دیگر پالینومورف ها تنوع و فراوانی بیشتری دارند . اسپورهای موجود در پالینوفلورای سازند جیرود عموما دارای تقارن شعاعی (radiosymmetric ) ، علامت ترایلت (trilete mark ) بوده و دیواره در آنها یک لایه (acavate ) مانندRetusotriletes یا دو لایه (cavate ) نظیرGrandispora است . تنوع و فراوانی اسپورها در نم.نه های مورد مطالعه معرف وجود پوشش گیاهی متنوع در اطراف محیط تشکیل سازند جیرود در شمال شهمیرزاد می باشد . به عنوان مثال ، حضورGeminospora lemurata در نمونه های مورد مطالعه نشان دهنده مجود جنس های مربوط به ژیمنوسپرم های اولیه (progynmosprems ) ،Archaeopteris و احتمالاSvalbardia ، در پوشش گیاهی مذکور است (Balme , 1995 ) . وجود ماکروفسیل های گیاهی که قبلا به آنها اشاره شد نیز این نتیجه گیری را تائید می کند . اسپورهای تولید شده در چرخه حیات گیاهان مذکور سپس توسط باد و / یا آب انتقال یافته و در بین رسوبات حاشیه محیط تشکیل رسوبات سازند جیرود قرار گرفته و بعضی از آنها به فسیل تبدیل شدند . وجود بقایای پر از ینوقیت ها (prasinophyte phycomata ) ، مانند Dictyotidium ، که امروزه قرابت آنها به جلبک های سبز مورد تائید قرار گرفته است (Tappan , 1980 ) و آکریتارک ها نظیر Gorgonisphaeridium در نمونه های مورد مطالعه نشان دهنده تشکیل رسوبات سازند جیرود در محیط دریایی کم عمق حاشیه قاره ای است . فونای موجود در رسوبات مذکور ( عموما براکیوپودا ) این نتیجه گیری را تائید می کند .
با توجه به حضور پالینومورف های با گسترش چینه شناسی شناخته شده فرم هایی از اسپورها و میکروفیتوپلانکتون های دریایی مانند:
Daillydium pentaster , Papulogabata anuulata , Unellium lunatum , Geminospora و Retispora lepidophyta که تا کنون از دونین پسین دنیا
Wicandar & Playford ,1985 ; Colbath , 1990 ; Hashemi & Clayton et al.,2002) Playford & Dring ,1981 ; )
Playford , 1998;
گزارش شده اند ، سن نهشته های مورد مطالعه دونین پسین ( فرازنین – فامنین ) در نظر گرفته می شود که با تعیین سن انجام شده بر اساس ماکروفسیل های جانوری مطابقت دارد . وجود R.lepidophyta با گسترش چینه شناسی شناخته شده (Playford , 1976 ) در تعیین مرز دونین – کربونیفر در برش چینه شناسی مورد مطالعه اهمیت دارد .
شباهت ، در سطح جنس و / یا گونه ، پالینومورف های سازند جیرود با پالینومورف های گزارش شده از رسوبات هم زمان سایر نقاط ایران ممکن است در مقایسه پالینوفلورای دونین پسین ایران در آینده مورد استفاده قرار گیرد . در مقایسه با پالینوفلورای هم زمان مربوط به سایر نقاط دنیا نیز ، گونه های شاخص بعضی بیوزون های معرفی شده در رسوبات دونین میانی – پسین (lemurata – magnificus and pusillites – lepidophyta Assemblage Zones ) نیمکره شمالی (Richardosn & McGregor , 1986 ) در نمونه های مورد مطالعه شناسایی شده اند .

شکل (1)

شکل (2)
Plate Explanations
Plate 1
All magnifications at x 900
Fig. 1 Retispora lepidophyta (kedo) Playford, 1976
Fig. 2 Retusotriletes sp.
Fig. 3.Vallarisporites sp.
Figs. 4, 5. Emphanisporites sp.
Figs. 6, 9. Geminospora lemurata Balme, 1962
Figs. 7, 8. Grandispora echinata Hacquebard, 1957
Fig. 10. Papulogabata annulata Playford & Dring, 1981
Fig. 11 Spurimoyeria iranica Hashemi & Playford, 1998
Fig. 12. Daillydiumpentaster (Stockmans & Williere) Playford & Dring, 1981
Figs. 13, 14. Dictyotidium araiomegaronium Hashemi & Playford, 1998
Plate 2
All magnifications at x 900
Figs. 1, 2. Stellinium comptum Wicander & Loeblich, 1977
Figs. 3, 4. Unellium lunatum (Stockmans & Williere) Eisenack etal., 1979
Fig. 5. Maranhitesperplexus Wicander & Playford, 1985
Fig. 6. Maranhites britoi Stockmans & Williere, 1969
Fig. 7. Scolecodont
Fig. 8, 9. Chitinozoans
Plate 3
Figs 1, 2. Lycopsid axes

plate_ 1

plate_ 2

plate_3