پی جویی و بررسی کانه زایی آهن در شهرستان نیریز، استان فارس

دسته زمین شناسی اقتصادی واکتشاف
گروه سازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی کشور
مکان برگزاری بیستمین گردهمائی علوم زمین
نویسنده دکتر ساسان لیاقت، امید اردبیلی
تاريخ برگزاری ۱۸ بهمن ۱۳۸۰

Abstract۱>

In this study, iron anomalies in the Neyriz region (۱۹۶۳ Km۲) SE of Iran are investigated in order to evaluate economic potential of iron ore minerals. Among twelve iron anomalies in the area, which some of them introduce for first time, seven deposits named: Gardaneh-Kuh-Sefid, Beshneh, Kuh-Ghermez, Bagh-Hassan, Talleh-Zard and Kuh-Sorkh, were chosen for detailed field investigation, mineralogy and petrology studies.
All deposits are mainly formed as thin layers, up to few meters of massive magnetite, with average grade of ۵۰ percent, which are located in contact of Cretaceous-Miocene (dolomitic) limestone and Paleozoic greenschist of Sanandaj-Sirjan Zone. XRD analysis indicate that ore bodies are dominated by magnetite. Minor pyrite, hematite, goethite and limonite are also present. Atomic Absorption analysis for Au, Ag, Cu, Zn and Pb were considered to evaluate the proportion of these trace elements. Positive correlation is hosted between Fe and these trace elements. Geochemical distribution patterns and frequency histogram for each element, show the comparison concentration of these economical elements in different deposits. The iron deposits, which believed to be formed by hydrothermal activities, have ore reservoir tonnage from ۵۰ to more than ۱۵۰۰ tones. This estimation achieved from digging numerous trenches, pits and drill holes around the ore bodies.
The result of this study indicates that all iron deposits, except for the Kuh-Sorkh deposit, may have economical ore reservoir, which need further studies to be proved. The relatively high concentration of Cu (۱۱۵۲ ppm) and Au (۳۴ ppb) in the Kuh-Ghermez and Au (۲۴۵ ppb) and Ag (۱۳۶ ppm) in the Beshneh deposits should be considered in future mineral exploration targets in the Neyriz area.

چکیده:

در این مطالعه ذخایر آهن شهرستان نیریز در منطقه ای به وسعت 1963 کیلومتر مربع مورد شناسایی و ارزیابی قرار گرفت. در این راستا, از بین حدود 12 اندیس که بعضا برای اولین بار گزارش می گردند، 7 اندیس بنامهای گردنه کوه سفید, بشنه, کوه قرمز, گل چشمه, باغ حسن, تله زرد و کوه سرخ جهت مطالعه دقیق تر صحرایی, مینرالوگرافی و پترولوژی انتخاب گردیدند.تمام این ذخایر بصورت لایه های مگنتیتی با 5/0 تا 5/1 متر ضخامت و عیار میانگین 50 درصد در کنتاکت بین آهکهای ( دولومیتی )کرتاسه تا میوسن و شیستهای سبز زون سنندج-سیرجان با سن پالئوزوییک قرار گرفته اند. آزمایش XRD  نشان میدهد که این لایه ها از مگنتیت تشکیل شده اند. مقدار کمی پیریت، هماتیت، گوتیت و لیمونیت نیز حضور دارند. آزمایش جذب اتمی برای تعیین میزان Au, Ag, Cu, Pb و Zn        انجام گرفت و دیاگرامهای فراوانی آنها نیز رسم گردید. الگوهای پراکندگی ژئوشیمیایی این عناصر نشان دهنده همبستگی نزدیک با عنصر آهن و تمرکزی غیر یکنواخت در اندیسهای مختلف است. برای شناسایی مناطق امید بخش که دارای پتانسیل معدنی هستند, نقشه های مغناطیس هوایی منطقه نیز مورد تفسیر واقع شد. تناژ این اندیسها بین 50 تا 1500 تن تعیین گردید. با توجه به مطالعات انجام شده، ژنز این اندیسها از نوع گرمابی می باشد.

 بطور کلی نتایج حاصل از این مطالعه نشان می دهد که بجز اندیس کوه سرخ, بقیه اندیسهای مورد مطالعه واجد شرایط برای مطالعات تفصیلی و ارزیابی جهت اقتصادی بودن پتانسیل معدنی آهن می باشند. اندیس کوه قرمز به دلیل بالا بودن میزان مس        (ppm  1152 ) و طلا ( ppb  34 ) و اندیس بشنه به دلیل دارا بودن میزان بالای طلا(ppb  245 ) و نقره (ppm 136)  نیز برای       پی جویی بیشتر این عناصر معرفی می گردند.

کلید واژه ها: آهن نیریز اندیس کانهزایی زمین شناسی اقتصادی واکتشاف فارس