بررسی استراتیگرافی بخش هفت از سازند گچساران

پس از سال 1962 که S.E.WATSON چاه شماره 14 گچساران را به عنوان شاخص بخش هفتم انتخاب کرده بود، سوالاتی در قابلیت انطباق این بخش از سازند گچساران در مناطق نفت خیز بوجود آمد که مبین عدم انطباق این مقطع نمونه در بخش هایی از دزفول جنوبی و شمالی بوده است.
مقاله حاضر تلاش بر مشخص نمودن قابلیت انطباق مقطع نمونه در کل مناطق و همچنین نواحی که فاقد قابلیت انطباق هستند می باشد.
نتایج حاصله نشان می دهد که:
1) ژئومتری نمودارهای پرتو گاما و مقطع نمونه زیرزمینی سازند گچساران بخش هفتم به توصیفی که S.E.WATSON در سال 1962 ارائه کرده است وجود طبقه بندی چینه ای خاص را اثبات می نماید که کاربرد آن تنها در محدوده ای از دزفول شمالی و جنوبی قابل اعمال و در سایر نواحی بخصوص در لرستان احتیاج به تغییراتی در تعاریف چینه شناسی دارد.
2) از نظر قابلیت طبقه بندی، دو منطقه کاملاٌ متفاوت تشخیص داده شد. بطوریکه منطقه جنوبی که شامل میدانهای سوسنگرد، آب تیمور، منصوری و آنچه که در جنوب این ناحیه است قابل انطباق با منطقه شمالی که شامل میدانهای ماماتین، پاریس، گچساران و گرنگان می باشد نیست، حد مرز این دو منطقه تدریجی بوده و شامل میدانهای بند کرخه، اهواز، نفت سفید، سردرآباد، شادگان، رامشیر، سولابدر، نرگس، چهاربیشه و چلینگر می باشد.
3) از بررسی سه بعدی بخش هفتم چنین استنباط می شود که هر چه از ناحیه شمال به طرف جنوب نزدیک می شویم ضخامت بخش هفتم کمتر می شود، بطوریکه در میدانهای جنوبی و خلیج فارس و میدان خارگ و نظائر آن بخش هفتم دیگر وجود نداشته و در حقیقت می توان گفت میدانهای جنوبی لبه حوضه رسوبی بخش هفتم سازند گچساران را تشکیل می داده اند.
4) به علت ازدیاد لایه های آهکی و همچنین عدم وجود نمک در بخش هفت می توان این بخش را از نظر رسوبی حد واسط TRANSITION بین رسوبات تبخیری بخش ششم به پایین سازند گچساران و رسوبات دریایی میشان به حساب آورد.
5) دلائل فوق بیانگر عللی هستند که مانع تشخیص یک منعکس کننده ممیز در سر بخش هفتم سازند گچساران بوده و همینطور اثبات کننده وجود اختلاف محاسباتی در سرعت امواج در مناطق مختلف چینه شناسی در همین بخش از سازند گچساران می باشد.