شواهد زمین ریخت شناختی زمین ساخت جنبا در فرادیواره گسله خزر
دسته | تکتونیک |
---|---|
گروه | سازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی کشور |
مکان برگزاری | بیستمین گردهمائی علوم زمین |
نویسنده | محمد رضا قاسمی، |
تاريخ برگزاری | ۱۸ بهمن ۱۳۸۰ |
Abstract
The present study, carried out during the geological mapping of the Behshahr Sheet, indicates that activity of the Khazar fault and fold is well reflected in the geomorphology of Neka river system in backlimb of the structure. An important geomorphic phenomenon is introduced here as “tilted kink”, which is produced by deflection of oblique parts of the river downslope the backlimb of Khazar anticline. This feature is different from the classic features introduced for deflection of rivers by folding. Development of these features, associated with capture of the Neka river by deflected transverse rivers, caused the Neka river to develop into a major longitudinal river parallel to the Khazar anticline, in its backlimb. Considering the features studied along the Neka river, capture of the rivers flowing at higher profiles by the rivers flowing at lower profiles may be considered as one of major reasons behind the development of knickpoints along the river
چکیده
بررسی حاضر در چارچوب تهیه نقشه زمین شناسی ورقه بهشهر آشکار ساخته است که جنبایی گسله و تاقدیس خزر به خوبی در زمین ریخت شناسی سامانه رودخانه نکا در فرادیواره این ساختار منعکس شده است. یکی از پدیده های مهم زمین ریخت شناسی که در این بررسی به معرفی آن پرداخته شده است، “شکن کج شده” است که در اثر انحراف بخش های مایل رودخانه به سوی پایین دست پس یال تاقدیس خزر شکل گرفته است. این عارضه با عارضه های کلاسیک شناخته شده در زمینه تغییر مسیر رودخانه ها در اثر چین خوردگی تفاوت دارد. تشکیل عارضه های مزبور که با تسخیر رودخانه نکا از سوی رودخانه های عرضی منحرف شده همراه بوده است، سبب شده است رودخانه نکا به تدریج به یک رودخانه طولی بزرگ به موازات تاقدیس خزر و در پس یال آن تبدیل گردد. با توجه به عوارض حاصل از بررسی سامانه رودخانه نکا می توان تسخیر رودخانه هایی که در ترازهای بالاتر در حال جریان هستند از سوی رودخانه هایی که در ترازهای پایین تری در جریان هستند، یکی از عامل های مهم در تشکیل نقطه عطف در مسیر رودخانه ها در نظر گرفت.