مقایسه روش های نوین (سیستم های هوشمند) و قدیمی (روابط تجربی) در تخمین تراوایی: مطالعه موردی در یکی از مخازن کربناته جنوب ایران

مقایسه روش های نوین (سیستم های هوشمند) و قدیمی (روابط تجربی) در تخمین تراوایی: مطالعه موردی در یکی از مخازن کربناته جنوب ایران

◊◊◊◊◊◊◊

غلامرضا حسین یار، دانشجوی دکتری رسوب­شناسی و سنگ­شناسی رسوبی دانشگاه فردوسی مشهد و کارشناس سازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی کشور   Email: Ghosseinyar@gsi.ir

مجتبی رجبی، دانش آموخته کارشناسی ارشد زمین شناسی نفت، دانشگاه تهران  Email: m.rajabi@hotmail.com

الهام عزیز آبادی فراهانی، دانش آموخته کارشناسی ارشد زمین شناسی نفت دانشگاه علوم و تحقیقات، تهران

◊◊◊◊◊◊◊

چکیده :

تراوایی یکی از مهم­ترین پارامترهای پتروفیزیکی مخازن هیدروکربوری می­باشد که جریان سیالات درون چاه را در مرحله تولید کنترل می‌کند. مشکلات تهیه مغزه از یک سو و صرف زمان و هزینه بالا از سوی دیگر، محققان را بر آن داشته است که این پارامتر را از روش­های غیر مستقیم به دست آورند. از جمله روش­هایی که از دیر باز برای محاسبه­ی تراوایی مورد استفاده قرار گرفته است، استفاده از روابط تجربی می­باشد. اگر چه این روابط در بعضی موارد پاسخ قابل قبولی می­دهد ولی موارد بسیار زیادی وجود دارد که پاسخ روابط تجربی چندان جالب نیست. از طرفی در سال­های اخیر سیستم­های هوشمند به عنوان یک روش جدید در پیش­بینی و تخمین پارامترهای پتروفیزیکی مورد استفاده قرار گرفته است. در این مطالعه سعی بر این است توانایی این روش­ها (روابط تجربی و سیستم­های هوشمند) در یکی از مخازن کربناته ایران با استفاده از داده­های مربوط به 4 چاه (3 چاه مدل و 1 چاه آزمون) مورد ارزیابی قرار گیرد. برای نیل به این هدف، در ابتدا تراوایی با استفاده از روابط تجربی نظیر (رابطۀ تیمور، تیکسر و  وایلی-رز) محاسبه شد، سپس با استفاده از سیستم­های فازی و عصبی - فازی مدل تخمین تراوایی در مخزن مورد نظر ساخته شد. در نهایت، پاسخ­های بدست آمده با داده­های واقعی تراوایی در چاه آزمون مقایسه شد. با مقاسه نتایج به دست آمده، مشاهده شد که منطق فازی با ضریب همبستگی 88/0، تراوایی را در این مخزن کربناته بهتر از سایر روش ها تخمین زده است.