مطالعات رسوب شناختی نهشته های عهد حاضر بستر خلیج فارس
| دسته | رسوب شناسی و زمین شناسی دریایی |
|---|---|
| گروه | سازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی کشور |
| مکان برگزاری | سی امین گردهمائی علوم زمین |
| نویسنده | افسانه دهقان چناری |
| تاريخ برگزاری | ۰۱ اسفند ۱۳۹۰ |
مطالعات رسوب شناختی نهشته های عهد حاضر بستر خلیج فارس
◊◊◊◊◊◊◊
افسانه دهقان چناری1، راضیه لک2
dehghan_afsaneh@yahoo.comکارشناس مدیریت زمین شناسی دریایی، سازمان زمین شناسی1
دکترای رسوبشناسی، استادیار پژوهشکده علوم زمین سازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی کشور2lak_ir@yahoo.com
◊◊◊◊◊◊◊
چکیده :
خلیج فارس یک حوضه رسوبی با منشا تکتونیکی است که در جنوب ایران واقع شده است. وسعت آن حدود 237000کیلومتر مربع است . پس از خلیج مکزیک و خلیج هودسن، سومین خلیج بزرگ جهان به شمار می آید .اگرچه مطالات وسیعی در این بخش انجام پذیرفته است ولی بخش شمالی تا به حال مورد مطالعه جامع و کامل رسوب شناسی واقع نگردیده است. این پژوهش به منظور شناسایی منشا رسوبات ،کانی های تشکیل دهنده رسوبات بستر و بررسی تغییر جنس رسوبات از بخش ساحلی به سمت دریا و بررسی تغییر جنس رسوبات و میزان حمل شدگی رسوبات و مقایسه کانیهای سازنده رسوبات در بخش شمالی با اطلاعات بخش جنوبی خلیج فارس (سواحل امارات ) بررسی گردید . مدیریت زمین شناسی دریایی ، سازمان زمین شناسی به منظور نیل به هدف مذکور تعداد 240 نمونه از رسوبات سطحی خلیج فارس با استفاده از دستگاه نمونه بردار رسوب بستر برداشت شد . این نمونه ها در آزمایشگاه رسوب شناسی مورد آنالیز دانه بندی ( در 6 فراکسیون )قرار گرفتند و سپس توسط میکروسکوپ بیناکولار مدلSMZ 1500 مورد مطالعات مورفوسکوپی و مورفومتری، کانی شناسی با استفاده از میکروسکوپ بیناکولار و همچنین مورد مطالعات کانیشناسی و شناسایی رسها(XRD) و مطالعات با میکروسکوپ الکترونی قرار گرفتند. نتایج حاکی از آن است که ذرات آواری کربنات تخریبی،کوارتز و فلدسپات و خرده سنگ غالبا در ابعاد سیلت و رس هستند. رسوبات دانه درشت درون حوضه ای کربناته مربوط به پوسته و صدف جانوران دریایی است. فراکسیونهای ریزتر شامل ذرات آواری و گل کربناته غالب است. . اووئیدها نیز بیشترین درصد را دراین فراکسیونها دارند، اوئیدهای عهد حاضر عمدتا آراگونیتی می باشند، در رسوبات ساحلی بیشتر پوسته های دوکفه ای،گاستروپود و اکینودرم و خرچنگ دیده می شود. بطور محلی در مناطق کم عمق ساحلی، ریف های پشته ای وجود دارند که حاوی مرجان است. لذا در حوالی آن ها رسوبات واجد قطعات مرجانی و بیوژنیک است. همانگونه که ذکر شد رسوبات بخش شمالی خلیج فارس حاوی ذرات آواری، شیمیایی و بیوشیمیایی میباشد اما رسوبات بخش جنوبی غالبا کربناتهای درون حوضه ای است که به اشکال گوناگون در حال تشکیل می باشند.