نقشه و پایگاه داده زمین ساخت دقیق خراسان رضوی در محیط GIS، گام بنیادی در شناخت ویژگی های لرزه زمین ساختی و معدنی استان

نقشه و پایگاه داده زمین ساخت دقیق خراسان رضوی در محیط  GIS، گام بنیادی در شناخت ویژگی های لرزه زمین ساختی و معدنی استان

نصیر نادری میقان¹، محمد رضا قاسمی²، ملیحه ظفری مقدم³

1-      کارشناس ارشد زمین ساخت، مدیریت زمین شناسی و اکتشافات معدنی منطقه شمال شرق – مشهد، nasirnaderim@yahoo.com

2-      دکترای زمین ساخت، پژوهشکده علوم زمین، m.r.qhassemi@gsi.ir

3-      کارشناس زمین شناسی، مدیریت زمین شناسی و اکتشافات معدنی منطقه شمال شرق – مشهد، zafarimoqaddam_m1@yahoo.com

 چکیده :

 خراسان رضوی با دارا بودن گسله های بنیادی، پهنه ای از ایران زمین است که جایگاه زمین ساختی آن سود و زیان های بیشمار برای آن به همراه داشته است. تهیه نقشه دقیق زمین ساخت این استان با توجه به اطلاعات موجود و برداشت های این پژوهش به منظور ایجاد پایه ای استوار برای پژوهش های زمین ساختی، لرزه زمین ساختی و معدنی انجام گرفت.

این نقشه به همراه پایگاه داده و گزارش پیوست آن، از سه لایه اصلی نقشه گسله ها، نقشه ساختاری و نقشه واحدهای کواترنری تشکیل شده است که هر کدام شامل زیر لایه های متعدد و هر زیر لایه شامل داده ها و اطلاعات فراوانی هستند. مبنای کار، نقشه های زمین شناسی 1:100.000 ،1:250.000 و 1:25000 سازمان زمین شناسی کشور بوده است. این نقشه ها در محیط Arc GIS با فرمت Geodatabase رقومی و لایه های اطلاعاتی لازم استخراج، تلفیق و یکپارچه شده اند. کلیه اطلاعات مزبور در طی فرآیندهای طولانی و چندین مرحله با کمک تصاویر دورسنجی پردازش و ارتو شده ETM و IRS-PAN اصلاح و تدقیق و سپس با برداشت های صحرایی و اطلاعات گردآوری شده تکمیل گردیدند. در نهایت لایه های اطلاعاتی متعدد دیگری به نقشه مقدماتی اضافه و تکمیل شد. گزارش تهیه شده دربردارنده بیش از 2500 صفحه است که به همراه پایگاه داده رقومی تهیه شده است. در این پژوهش کلیه گسله های جنبا و اصلی شناسایی و طبقه بندی و شناسنامه کامل آنها تهیه گردید. دستاوردهای این پژوهش می تواند به عنوان پایه ای اصلی برای انجام مطالعات لرزه زمین ساخت، پارینه لرزه شناسی ، انواع مطالعات مخاطرات لرزه خیزی کاربردی ، پهنه بندی خطر زمین لرزه  و نیز اکتشاف مواد معدنی در پیوند با زمین ساخت استان با کمک متخصصین دیگر، بهره جست. از این طرح که برای اولین بار با این روش و گستردگی انجام شده است، می توان به عنوان الگویی برای بررسی های همانند در بخش های دیگر کشور استفاده کرد.